Bài 24. Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp theo)

Tiết 99 - Tiếng Việt
CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU
BỊ ĐỘNG (t)
I. Cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động:
_
Ví dụ 1: SGK / 64
Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã được hạ
xuống từ hôm “hoá vàng”.
b. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ xuống từ
hôm “hoá vàng”.
(Vũ Bằng)
c. Người ta đã hạ cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải

xuống từ hôm "hoá vàng".
d. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã được người ta hạ xuống
từ hôm “hoá vàng”.
ĐTHĐ
ĐTHĐ
CTHĐ
(Câu bị động)
(Câu bị động)
(Câu chủ động)
(Câu bị động)
ĐTHĐ
3
I-Cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động:
- Hai cách
chuyển
đổi :
Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu và thêm các từ “bị” hay từ “được” vào sau từ (cụm từ) ấy.
Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu, đồng thời lược bỏ hoặc biến từ (cụm từ) chỉ chủ thể của hoạt động thành một bộ phận không bắt buộc trong câu
_
Ví dụ 2: SGK / 64
a. Bạn em được giải nhất trong kì thi học sinh giỏi.
b. Tay em bị đau.
2 câu này tuy có dùng từ bị và được nhưng không phải là câu bị động. Vì ta không thể chuyển đổi thành: Giải nhất được bạn em trong kì thi học sinh giỏi. Đau bị tay.
_
*Hai ví dụ trên có phải là câu bị động không? Vì sao? Về hình thức nó giống câu bị động ở chỗ nào?
(Thảo luận nhóm trong vòng 4 phút)
I-Cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động:
- Hai cách
chuyển
đổi :
Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu và thêm các từ “bị” hay “được” vào sau từ (cụm từ) ấy.
Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu, đồng thời lược bỏ hoặc biến từ (cụm từ) chỉ chủ thể của hoạt động thành một bộ phận không bắt buộc trong câu
- Không phải câu nào có chứa từ bị, được cũng là câu bị động
_
_
II-Luyện tập:
BT 1/ 65 Chuyển đổi mỗi câu chủ động dưới đây thành hai câu bị động theo hai kiểu khác nhau
a-Một nhà sư vô danh đã xây ngôi chùa ấy từ TK XIII.
- Ngôi chùa ấy được (một nhà sư vô danh) xây từ TK XIII.
-Ngôi chùa ấy xây từ TK XIII.
b-Người ta làm tất cả cánh cửa chùa bằng gỗ lim.
-Tất cả các cánh cửa chùa được (người ta) làm bằng gỗ lim.
-Tất cả các cánh cửa chùa làm bằng gỗ lim.
- Em bị thầy giáo phê bình.
a. Thầy giáo phê bình em.
- Ngôi nhà ấy bị người ta phá đi.
b. Người ta đã phá ngôi nhà ấy đi.
- Ngôi nhà ấy được người ta phá đi.
Sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn đã được trào lưu đô thị hoá thu hẹp.
c. Trào lưu đô thị hoá đã thu hẹp sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn.
- Sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn đã bị trào lưu đô thị hoá thu hẹp.
_
Bài tập 2 - Chuyển đổi mỗi câu chủ động cho dưới đây thành hai câu bị động- một câu dùng từ được, một câu dùng từ bị .Cho biết sắc thái nghĩa của câu dùng từ được với câu dùng từ bị có gì khác nhau.
- Em được thầy giáo phê bình.
CTHĐ
HĐ
ĐTHĐ
được / bị
*Cách 1: có dùng từ được hoặc bị.
Câu chủ động:
Câu bị động:
CTHĐ
HĐ
ĐTHĐ
Câu chủ động:
*Cách 2 : không có dùng từ được hoặc bị.
Câu bị động:
ĐTHĐ
HĐ
(CTHĐ)
ĐTHĐ
HĐ
Sơ đồ chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động: