Bài 24. Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp theo)

Kiểm tra bài cũ
Bài tập: Xác định câu chủ động và câu bị động trong các ví dụ sau?
x
x
x
x
x
Tiết 100. chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp theo)
I- Cách chuyển đổi câu chủ động
thành câu bị động
Ví dụ
Nh?n xột

a. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã du?c hạ xuống từ hôm "hoá vàng".
=> Câu bị động
b. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ xuống từ hôm "hoá vàng".
=> Câu bị động
c. Người ta đã hạ cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải xuống từ hôm "hoá vàng".
=> Câu chủ động



So sánh sự giống và khác nhau của hai câu văn trên?
* So sánh câu a và b:
- Giống nhau :
+ Cùng nội dung miêu tả
+ Cùng là câu bị động
- Khác nhau:
+ Câu b: có dùng từ được
+ Câu a: không dùng từ được
Tiết 100. chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp theo)
2. Nhận xét
* Chuyển câu chủ động thành câu
bị động:
+ Cách 1 :
- Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối
tượng của hoạt động lên đầu câu
- Thêm từ bị (được) vào sau từ
(cụm từ) chỉ đối tượng

+ Cách 2 :
- Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối
tượng của hoạt động lên đầu câu
- Có thể lược bỏ hoặc biến chủ thể
của hoạt động thành một bộ phận
không bắt buộc trong câu


Chủ thể HĐ Đối tượng của họat động



a) Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã
Đối tượng của họat động
được hạ xuống từ hôm "hóa vàng"(Câu bị động)
HĐ
b) Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã
Đối tượng của họat động
hạ xuống từ hôm "hóa vàng". (Câu bị động)
HĐ
c) Người ta đã hạ cánh màn điều treo ở dầu
bàn thờ ông vải từ hôm "hóa vàng".(Câu chủ động)
ĐTHĐ + bị / được + (CT) + HĐ
ĐTHĐ + (CT) + HĐ
Tiết 100. chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp theo)
I- Cách chuyển đổi câu chủ động
thành câu bị động
1. Ví dụ
2. Nhận xét
* Chuyển câu chủ động thành câu
bị động: có 2 cách
* Lưu ý :
- Không phải câu nào có các từ bị, được cũng là câu bị động.
- Sắc thái ý nghĩa của câu bị động dùng từ được : có hàm ý tích cực.
- Sắc thái ý nghĩa của câu bị động có dùng từ bị : có hàm ý tiêu cực.
* Ghi nh?: sgk/ 64


* Bài tập nhanh
☺ X¸c ®Þnh c©u bÞ ®éng trong c¸c vÝ dô sau :
a) Em ®­îc gi¶i nhÊt trong kú thi häc sinh giái
b) Tay em bÞ ®au
c) Em ®­îc mÑ khen
d) Em bÞ c« phª b×nh
* NhËn xÐt :
- C©u a,b : kh«ng ph¶i lµ c©u bÞ ®éng (v× kh«ng cã c©u chñ ®éng t­¬ng øng)
- C©u c,d : lµ c©u bÞ ®éng( v× cã c©u chñ ®éng t­¬ng øng, CN ®­îc häat ®éng kh¸c h­íng vµo)
☺ NhËn xÐt s¾c th¸i ý nghÜa cña c©u bÞ ®éng dïng tõ ®­îc, c©u bÞ ®éng dïng tõ bÞ ?
Tiết 100. chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp theo)
II- Luyện tập :
B�i 1:
Bài tập 1: ChuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh hai c©u bÞ ®éng theo hai kiÓu kh¸c nhau.
a/ Một nhà sư vô danh đã xây ngôi chùa ấy từ thế kỉ XIII.


b/ Người ta làm tất cả cánh cửa chùa bằng gỗ lim.


c/ Chàng kị sĩ buộc con ngựa bạch bên gốc đào.


d/ người ta dựng một lá cờ đại ở giữa sân.
Ngôi chùa ấy được (một nhà sư vô danh) xây từ thế kỉ XIII.
=> Ngôi chùa ấy được xây dựng từ thế kỉ XIII.
=> Tất cả cánh cửa chùa làm bằng gỗ lim.
=> Tất cả cánh cửa chùa được (người ta) làm bằng gỗ lim.
=> Con ngựa bạch buộc bên gốc đào.
=> Con ngựa bạch du?c (chàng kị sĩ) buộc bên gốc đào.
=> Một lá cờ đại được (người ta) dựng ở gi?a sân.
=> Một lá cờ đại dựng ở giữa sân.
Thảo luận nhóm:
4 nhóm
thời gian: 5p
Tiết 100. chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp theo)
II- Luyện tập :

a.



b.
Bài tập 2 :
Chuyển đổi mỗi câu chủ động dưới đây thành 2 câu bị động- một câu dùng từ được, một câu dùng từ bị. Cho biết sắc thái ý nghĩa.
a) Thầy giáo phê bình em.
- Em được thầy giáo phê bình
=>sắc thái biết ơn
- Em bị thầy giáo phê bình
=> sắc thái buồn
b) Người ta đã phá ngôi nhà ấy đi.
- Ngôi nhà ấy đã được người ta phá đi
=>sắc thái hài lòng
- Ngôi nhà ấy đã bị người ta phá đi
=>sự nuối tiếc không mong muốn

Bài tập 2 :
Chuyển đổi mỗi câu chủ động dưới đây thành 2 câu bị động - một câu dùng từ được, một câu dùng từ bị. Cho biết sắc thái ý nghĩa.
a) Thầy giáo phê bình em.
- Em được thầy giáo phê bình
=>sắc thái vui.
- Em bị thầy giáo phê bình.
=> sắc thái buồn
b) Người ta đã phá ngôi nhà ấy đi.
- Ngôi nhà ấy đã được người ta phá đi
=>sắc thái hài lòng
- Ngôi nhà ấy đã bị người ta phá đi
=>sự nuối tiếc không mong muốn

Tiết 99. chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp theo)
II. Luyện tập
* Bài tập 2:
c.
c) Trào lưu đô thị hóa đã thu hẹp sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn.
- Sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn đã được thu hẹp bởi trào lưu đô thị hóa
=> Sắc thái vui mừng
- Sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn đã bị thu hẹp bởi trào lưu đô thị hóa
=> Sắc thái khách quan

Tiết 100. chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp theo)

B�i t?p 3: Vi?t do?n van ng?n v? lũng say mờ van h?c cú s? d?ng cõu b? d?ng

Em rất yêu văn h?c. Nh?ng tỏc ph?m van h?c cú giỏ tr? du?c em nõng niu, gi? gỡn c?n th?n. Chính những câu truyện, bài thơ hay đã bồi đắp thêm cho em nhiều tình cảm tốt đẹp: đó là tình yêu quê hương đất nước, tình cảm gia đình,...Em nghĩ chúng ta không thể có một cuộc sống tinh thần phong phú nếu ta chưa bao giờ biết đến một tác phẩm văn học.
Tiết 100. chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp theo)
TRÒ CHƠI
XEM H×NH §ÆT C¢U
1. Ông lão thả cá vàng xuống biển (CCĐ)
2. Cá vàng được ông lão thả xuống biển.(CBĐ)
- Mẹ dắt em tới trường
=>CCĐ
- Em được mẹ dắt tới trường
=>CBĐ
XEM HÌNH ĐẶT CÂU
- Hai anh em chia đồ chơi.=>CCĐ
- Đồ chơi được hai anh em chia.=>CBĐ
XEM HÌNH ĐẶT CÂU
- Con mèo vồ con chuột.
=>CCĐ
- Con chuột bị con mèo vồ.
=>CBĐ
XEM HÌNH ĐẶT CÂU
XEM HÌNH ĐẶT CÂU
- Bà đang soi trứng.
=>CCĐ
- Qủa trứng được bà soi.
=>CBĐ
Tiết 100. chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp theo)
I- Cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
1. Ví dụ
2. Nhận xét
* Chuyển câu chủ động thành câu
bị động:có 2 cách
Lưu ý
II- Luyện tập :




Dặn dò :
- B�i cu:
+ Thu?c ghi nh?
+ Xem l?i cỏch chuy?n d?i cõu ch? d?ng th�nh cõu b? d?ng.
- B�i m?i
+ ễn t?p ph?n van b?n. Chu?n b? l�m b�i ki?m tra Van.