Bài 24. Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp theo)

CHÀO MỪNG
QUÝ THẦY CÔ

2
- Câu chủ động: là câu có chủ ngữ chỉ
người, vật thực hiện một họat động
hướng vào người, vật khác .

- Câu bị động: là câu có chủ ngữ chỉ
người, vật được họat động của người, vật
khác hướng vào.
Kiểm tra bài cũ
ThÕ nµo lµ c©u chñ ®éng ?
ThÕ nµo lµ c©u bÞ ®éng?
Kiểm tra bài cũ:
Hãy chọn và khoanh tròn vào đáp án đúng nhất sau mỗi câu hỏi ?
Câu 1: Trong các câu sau đây, câu nào là câu chủ động?
Chiếc thuyền bị nước cuốn trôi đi.
Ngôi chùa ấy người ta phá đi đã lâu.
Gió đưa mùi hương ổi lan xa.
Hương tràm được nắng bốc thơm ngây ngất.
Câu 2: Trong các câu sau câu nào là câu bị động?
Mọi người yêu mến em.
Người ta chuyển hết bàn ghế cũ lên xe tải.
Chị cõng em bé đi chơi.
Trường học cũ bị phá đi.
C
D
Tiết 99 - Tiếng Việt
CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU
BỊ ĐỘNG (tt)
4
5
I- Tìm hiểu chung.
1. Cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động.
- Giống nhau :
a. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã được hạ xuống từ hôm “hoá vàng”.
b. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ xuống từ hôm “hoá vàng”.
Ví dụ 1: Hai câu sau có gì giống và khác nhau? SGK / 64
6
về ND cùng miêu tả 1 sự việc.
Hai câu đều là câu bị động.
- Khác nhau : Về hình thức : câu a có dùng từ "được", câu b không dùng từ "được".
7
Ví dụ:
a. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã được hạ xuống từ hôm “hoá vàng”.
b. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ xuống từ hôm “hoá vàng”.

Từ 2 câu bị động trên hãy chuyển đổi thành câu chủ động?
c. Người ta đã hạ cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải xuống từ hôm "hoá vàng".
Câu c có cùng nội dung miêu tả với câu a và câu b
Câu c là câu chủ động, câu a, b la câu bị động.
(Câu chủ động)
Từ ví dụ trên hãy cho biết câu a, b có gì giống và khác với câu c?
Người ta đã hạ cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải xuống
từ hôm “hoá vàng”.
a. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã được người ta
hạ xuống từ hôm “hoá vàng”.
b. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ xuống từ hôm “hoá vàng”.
(Câu chủ động)
(Câu bị động.)
CTHĐ
HĐ
ĐTHĐ
ĐTHĐ
HĐ
HĐ
2. Cách chuyển .
Ví dụ: quá trình chuyển đổi câu chủ động thành mỗi kiểu câu bị động.
(Câu bị đông.)
ĐTHĐ
CTHĐ
8
9
I/ Tìm hiểu chung
1.Cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động:
- Hai cách
chuyển
đổi :
Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu và thêm các từ “bị”, “được”
Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu, đồng thời lược bỏ hoặc biến từ (cụm từ) chỉ chủ thể của hoạt động thành một bộ phận không bắt buộc trong câu
Từ ví dụ trên hãy cho biết có mấy cách chuyển câu chủ động thành câu bị động? Đó là những cách nào?
10

3. Câu bình thường
Ví dụ 2: Những câu sau có phải là câu bị động không? Vì sao?
SGK / 64
a. Bạn em được giải nhất trong kì thi hs giỏi.
b. Tay em bị đau.
Hai câu này tuy có dùng từ bị và được nhưng không phải là câu bị động.
=>Vì ta không thể chuyển đổi thành.
Ví dụ:
- Giải nhất được bạn em trong kì thi hs giỏi.
- Đau bị tay.
=> Không phải câu nào có chứa từ bị, được cũng là câu bị động
=> Đây là câu bình thường.
*Ghi nhớ
* Có 2 cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động.
- Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu và thêm các từ “bị”, “được”
- Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu, đồng thời lược bỏ hoặc biến từ (cụm từ) chỉ chủ thể của hoạt động thành một bộ phận không bắt buộc trong câu
- Không phải câu nào có chứa từ bị, được cũng là câu bị động

11
Từ hai ví dụ trên các em hãy cho biết có mấy cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động ?
Có phải câu có chứa từ “ bị” “được” là câu bị động không?
12
I-Tìm hiểu chung
II-Luyện tập
BT 1/ 65 Chuyển đổi mỗi câu chủ động dưới đây thành hai câu bị động theo hai kiểu khác nhau
a-Một nhà sư vô danh đã xây ngôi chùa ấy từ TK XIII.
- Ngôi chùa ấy được (một nhà sư vô danh) xây từ TK XIII.
-Ngôi chùa ấy xây từ TK XIII.
b-Người ta làm tất cả cánh cửa chùa bằng gỗ lim.
-Tất cả các cánh cửa chùa được (người ta) làm bằng gỗ lim.
-Tất cả các cánh cửa chùa làm bằng gỗ lim.
II. Luyện tập
CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG (tt)
I.Tìm hiểu chung

Tiết 99
Bài tập 1 : Chuyển đổi mỗi câu chủ động sau thành hai câu bị động theo hai kiểu khác nhau ?
c) Chàng kị sĩ buộc con ngựa bạch bên gốc đào.



d) Người ta dựng một lá cờ đại ở giữa sân..
- Con ngựa bạch được (chàng kị sĩ) buộc bên gốc đào.
- Con ngựa bạch buộc bên gốc đào.
- Một lá cờ đại được (người ta) dựng ở giữa sân.
- Một lá cờ đại dựng ở giữa sân.
14
I-Tìm hiểu chung.
II-Luyện tập:
Bài tập1/ 65 Chuyển đổi mỗi câu chủ động dưới đây thành hai câu bị động theo hai kiểu khác nhau
Bài tập 2 - Chuyển đổi mỗi câu chủ động cho dưới đây thành hai câu bị động- một câu dùng từ được, một câu dùng từ bị
Em bị thầy giáo phê bình.
a. Thầy giáo phê bình em.
- Ngôi nhà ấy bị người ta phá đi.
b. Người ta đã phá ngôi nhà ấy đi.
- Ngôi nhà ấy được người ta phá đi.
Sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn đã được trào lưu đô thị hoá thu hẹp.
c. Trào lưu đô thị hoá đã thu hẹp sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn.
- Sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn đã bị trào lưu đô thị hoá thu hẹp.
15
Bài tập 2 - Chuyển đổi mỗi câu chủ động cho dưới đây thành hai câu bị động- một câu dùng từ được , một câu dùng từ bị ?
Cho biết sắc thái của câu dùng từ “ bị” – “ được” có gì khác nhau?
16
-Câu bị động dùng từ được có hàm ý đánh giá tích cực về sự việc được nói đến trong câu.
-Câu bị động dùng từ bị có hàm ý đánh giá tiêu cực về sự việc được nói đến trong câu.
Tiết 99. chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp theo)
XEM HìNH ĐặT CÂU
1. Ông lão thả cá vàng xuống biển
3. Cá vàng được thả xuống biển.
2. Cá vàng được ông lão thả xuống biển.



Bài tập 3: Viết một đoạn văn ngắn nói về lòng say mê văn học của em hoặc về ảnh hưởng của tác phẩm văn học đối với em, trong đó có dùng ít nhất một câu bị động
18
Đoạn văn nói về lòng say mê văn học:
Em rất yêu văn học. Những tác
phẩm văn học có giá trị được em nâng
niu, trân trọng và giữ gìn cẩn thận.
Chính những câu truyện, bài thơ hay
đã bồi đắp cho em nhiều tình cảm tốt
đẹp: đó là tình yêu quê hương đất
nước, tình cảm gia đình …em nghĩ con
người sẽ không thể có cuộc sống tinh
thần phong phú nếu chưa bao giờ biết
đến một tác phẩm văn học
Bài 4: Có mấy cách chuyển đổi từ câu chủ động thành câu bị động ?
a. 1 b. 2 c. 3 d. 4
- Câu nào có từ bị / được đều là câu bị động ?
a. Đúng b. Sai
- Câu văn “Thầy đã sửa bài tập này rồi.” là câu chủ động hay bị động ?
a. Câu chủ động b. Câu bị động
BÀI TẬP CỦNG CỐ
X
X
X
Bài tập 5: Tìm câu bị động trong đoạn trích sau?
Buổi sớm nắng sáng. Những cánh buồm nâu trên biển được nắng chiếu vào rực hồng lên như đàn bướm múa lượn giữa trời xanh. Mặt trời xế trưa bị mây che lỗ đỗ. Những tia nắng giác vàng một vàng biển tròn, làm nổi bậc những cánh bườm duyên dáng như ánh sáng chiếu cho các nàng tiên biển múa vui. Chiều nắng tàn, mát dịu, pha tím hồng. Những con sóng nhè nhẹ liếm lên bãi cát, bọt sóng màu bưởi đào.
( Vũ Tú Nam)
20
- Những cánh buồm nâu trên biển được nắng chiếu vào rực hồng lên như đàn bướm múa lượn giữa trời xanh
- Mặt trời xế trưa bị mây che lỗ đỗ.
Đáp án
Bài 6: Chuyển đổi các câu sau thành câu bị động?

a. Ban Giám hiệu nhà trường biểu dương chi đội 7/3.


b. Con rắn cắn vào tay ông Hoa.


c. Cô ấy đã xây ngôi nhà ấy từ năm 2008.
21


Chi đội 7/3 được BGH nhà trường biểu dương.


Ông Hoa bị con rắn cắn vào tay


Ngôi nhà ấy được cô ấy xây năm 2008.
Ngôi nhà ấy xây từ năm 2008.


CTHĐ
HĐ
ĐTHĐ
được / bị
*Cách 1: có dùng từ được hoặc bị.
Câu chủ động:
Câu bị động:
CTHĐ
HĐ
ĐTHĐ
Câu chủ động:
*Cách 2 : không có dùng từ được hoặc bị.
Câu bị động:
ĐTHĐ
HĐ
(CTHĐ)
ĐTHĐ
HĐ
Sơ đồ chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động:
22
Về nhà :
Nắm được nội dung chính của bài : cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị đông. Có mấy cách chuyển đổi?
Xem lại bài tập trong sách giáo khoa.
Chuẩn bị soạn bài kế tiếp : ôn tập văn nghị luận.

23
TiẾT HỌC ĐÃ KẾT THÚC.
XIN CHÀO !