Bài 24. Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp theo)

N
G
Ữ
V
Ă
N
7
Bài giảng điện tử
Kiểm tra bài cũ
Thế nào là câu chủ động, câu bị động?
X
X
X
X
X
X
Tiết 99 - Tiếng Việt
CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU
BỊ ĐỘNG (t)
4
- Giống nhau :
a. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã được hạ xuống từ hôm “hoá vàng”.
b. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ xuống từ hôm “hoá vàng”.
Ví dụ 1: SGK / 64
5
ND: cùng miêu tả một sự việc.
Hai câu đều là câu bị động.
- Khác nhau : Về hình thức : câu a có dùng từ "được", câu b không dùng từ "được".
6
Ví dụ:
a. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã được hạ xuống từ hôm “hoá vàng”.
b. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ xuống từ hôm “hoá vàng”.
c. Người ta đã hạ cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải xuống từ hôm "hoá vàng".
- Câu c có cùng nội dung miêu tả với câu a và câu b
(Câu chủ động)
a. Người ta đã hạ cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải xuống từ
hôm “hoá vàng”.
b. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã được (người ta)
hạ xuống từ hôm “hoá vàng”.
c. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ xuống từ hôm
“hoá vàng”.
(Câu chủ động)
(Câu bị động.)
CTHĐ
HĐ
ĐTHĐ
ĐTHĐ
HĐ
HĐ
Ví dụ:
(Câu bị đông.)
ĐTHĐ
CTHĐ
7
8
- Hai cách
chuyển
đổi :
Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu và thêm các từ “bị” hoặc “được”
Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu, đồng thời lược bỏ hoặc biến từ (cụm từ) chỉ chủ thể của hoạt động thành một bộ phận không bắt buộc trong câu
9
Ví dụ 2: SGK / 64
a. Bạn em được giải Nhất trong kì thi học sinh giỏi.
b. Tay em bị đau.
2 câu này tuy có dùng từ “bị” và “được” nhưng không phải là câu bị động. Vì không có đối tượng của hoạt động và ta không thể chuyển đổi thành:
- Giải nhất được bạn em trong kì thi học sinh giỏi.
- Đau bị tay.
10
- Hai cách
chuyển
đổi :
Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu và thêm các từ “bị”hay “được”
Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu, đồng thời lược bỏ hoặc biến từ (cụm từ) chỉ chủ thể của hoạt động thành một bộ phận không bắt buộc trong câu
- Không phải câu nào có chứa từ bị, được cũng là câu bị động
*Ghi nhớ : sgk (64 ).
11
BT 1/ 65 Chuyển đổi mỗi câu chủ động dưới đây thành hai câu bị động theo hai kiểu khác nhau
A - Một nhà sư vô danh đã xây ngôi chùa ấy từ TK XIII.
- Ngôi chùa ấy được một nhà sư vô danh xây từ TK XIII.
- Ngôi chùa ấy xây từ TK XIII.
B - Người ta làm tất cả cánh cửa chùa bằng gỗ lim.
- Tất cả các cánh cửa chùa được người ta làm bằng gỗ lim.
- Tất cả các cánh cửa chùa làm bằng gỗ lim.
12
BT 1/ 65 Chuyển đổi mỗi câu chủ động dưới đây thành hai câu bị động theo hai kiểu khác nhau
Bài tập 2 - Chuyển đổi mỗi câu chủ động cho dưới đây thành hai câu bị động- một câu dùng từ “được”, một câu dùng từ “bị”- HĐ NHÓM: T/G 5p
Em bị thầy giáo phê bình.
- Em được thầy giáo phê bình.
Thầy giáo phê bình em.
- Ngôi nhà ấy được người ta phá đi.
b. Người ta đã phá ngôi nhà ấy đi.
- Ngôi nhà ấy bị người ta phá đi.
Sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn đã được trào lưu đô thị hoá thu hẹp.
c. Trào lưu đô thị hoá đã thu hẹp sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn.
- Sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn đã bị trào lưu đô thị hoá thu hẹp.
13
14
-Câu bị động dùng từ “được” có hàm ý đánh giá tích cực về sự việc được nói đến trong câu.
-Câu bị động dùng từ “bị” có hàm ý đánh giá tiêu cực về sự việc được nói đến trong câu.
Bài tập củng cố-THẢO LUẬN:2 phút
So sánh 2 cách viết sau.Cách nào phù hợp hơn?Vì sao?
=>Với cách viết câu (a) thì mạch văn sẽ khiến người đọc hiểu là
“chị dắt con chó đi dạo ven rừng” và “chốc chốc chị dừng lại ngửi
chỗ này một tí, chỗ kia một tí”.Nên dùng câu (b) sẽ phù hợp hơn.
CTHĐ
HĐ
ĐTHĐ
được / bị
*Cách 1: có dùng từ được hoặc bị.
Câu chủ động:
Câu bị động:
CTHĐ
HĐ
ĐTHĐ
Câu chủ động:
*Cách 2 : không dùng từ được hoặc bị.
Câu bị động:
ĐTHĐ
HĐ
(CTHĐ)
ĐTHĐ
HĐ
Sơ đồ chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động:
16