Bài 23. Đức tính giản dị của Bác Hồ

Một số câu văn bài thơ minh họa về sự giản dị của Bác
Người thực hiện: Nguyễn Hiếu Đức

3. Theo em, dßng nµo kh«ng ph¶i lµ ®Æc s¾c nghÖ thuËt trong bµi ý nghÜ v¨n ch­¬ng ?
Kiểm tra bài cũ
A. Sử dụng luận cứ hợp lí
C. Văn viết có cảm xúc
B. Sử dụng phép tương phản
D. Văn phong giàu hình ảnh
10 ®
ĐÚNG RỒI
Chó thÝch:
- BiÓu t­îng lµ biÓu thÞ ý nghÜa lµ häc sinh ghi bµi.

- BiÓu t­îng lµ träng t©m cña bµi cÇn ghi nhí.
- Hiểu được giá trị hiện thực, nhân đạo và những thành công nghệ thuật của truyện ngắn “ Sống chết mặc bay”
-Có kĩ năng đọc, cảm thụ tác phẩm văn học
- Giáo dục ý thức trách nhiệm, lòng thương và sự đồng cảm với nỗi khổ, sự khó khăn của con người
Kết quả cần đạt
Tiết 105-106: Sống chết mặc bay
5
I ? Tìm hiểu chung
Tác giả: Phạm Duy Tốn
(1883 - 1924)
Là một trong những nhà văn xuất sắc đầu thế kỉ XX
2. Tác phẩm: - Viết vào năm 1918
- Tóm tắt văn bản.
- Bố cục
Theo em, văn bản này chia làm mấy phần ?
Đoạn 1
Đoạn 2
Đoạn 3
Tiết 105-106: Sống chết mặc bay
5
I ? Tìm hiểu chung
Tác giả: Phạm Duy Tốn
(1883 - 1924)
Là một trong những nhà văn xuất sắc đầu thế kỉ XX
2. Tác phẩm: - Viết vào năm 1918
- Tóm tắt văn bản.
- Bố cục
Theo em, văn bản này chia làm mấy phần ?
3 phần
- Thể loại:
Theo em, văn bản này thuộc thể loại nào ?
Truyện ngắn
Sau đây là vài nét về truyện ngắn hiện đại
Truyện ngắn hiện đại: Viết bằng văn xuôi tiếng Việt hiện đại thiên về kể chuyện thực, thường khắc hoạ một hiện tượng, phát hiện một nét cơ bản trong quan hệ nhân sinh, đời sống.
Tiết 105-106: Sống chết mặc bay
5
I ? Tìm hiểu chung
Tác giả
2. Tác phẩm
1. Cảnh dân phu hộ đê
- Thời gian: vào đêm khuya
- Thiên nhiên : dữ dội khủng khiếp(trời mưa tầm tã, nước sông dâng lên cuồn cuộn).
II ? Tìm hiểu chi tiết
Em hãy cho biết cảnh hộ đê diễn ra vào thời gian nào ?
? Diễn tả sự vất vả của nhân khi hộ đê.
Em hãy cho biết thiên nhiên lúc bấy giờ như thế nào ?
Em hãy cho biết đê lúc đó trong tình trạng như thế nào ?
- Đê: trong tình trạng núng thế và dễ vỡ.
- Sức người : mệt lử
Em hãy cho biết cảnh hộ đê như thế nào ?
Gợi ý : về âm thanh,
về hoạt động, về
âm trạng.
+ Âm thanh : tiếng
trống, tiếng tù và,.
+ Hoạt động :đào, cuốc,
đội ,đắp,.
+ Tâm trạng : trăm lo
nghìn sợ
Em hãy cho biết trong đoạn này có sử dụng biện pháp tu từ gì ?
- Phép đối lập tương phản giữa sự khủng khiếp của thiên tai với sức người hèn yếu.
Tiết 105-106: Sống chết mặc bay
5
I ? Tìm hiểu chung
Tác giả
2. Tác phẩm
1. Cảnh dân phu hộ đê
- Địa điểm : đình làng cao ráo.
- Điều kiện sinh hoạt: sang trọng đắt tiền, món ăn quý hiếm, xung quanh có kẻ hầu người hạ.
II ? Tìm hiểu chi tiết
Không khí: trang nghiêm, tĩnh mịch
- Quan phụ mẫu đầy quyền uy, hách dịch
2. Cảnh quan phụ mẫu đánh bài mua vui
Theo em, Địa điểm quan phụ mẫu đánh bài ở đâu ?
Theo em, không khí lúc đó thế nào ?
Theo em, điều kiện sinh hoạt của quan phụ mẫu như thế nào ?
Theo em, tên quan phụ mẫu này như thế nào?
Cảnh quan phụ mẫu cùng lũ quan đang đánh tổ tôm
Tiết 105-106: Sống chết mặc bay
5
I ? Tìm hiểu chung
Tác giả
2. Tác phẩm
1. Cảnh dân phu hộ đê
II ? Tìm hiểu chi tiết
- Quan phụ mẫu đầy quyền uy, hách dịch
2. Cảnh quan phụ mẫu đánh bài mua vui
? Cảnh sống sa hoa, lãng phí, ích kỉ của bọ quan lại
- Sự đam mê bài bạc đến mức quên đi tất cả
- Mê đánh tổ tôm đến mức quên trách nhiệm "đốc thúc việc hô đê"
Theo em, khi nghe đến việc đê sắp vỡ thì tên quan phụ mẫu như thế nào ?
- Thản nhiên trước tin đê sắp vỡ.
Em có nhận xét gì về tên quan phụ mẫu ?
- Tên quan phụ mẫu là kẻ lòng lang dạ thú.
Tiết 105-106: Sống chết mặc bay
5
I ? Tìm hiểu chung
Tác giả
2. Tác phẩm
1. Cảnh dân phu hộ đê
II ? Tìm hiểu chi tiết
a) Tương phản - đối lập
2. Cảnh quan phụ mẫu đánh bài mua vui
- Được thể hiện quan 2 mặt:
Cảnh quan mua vui >< dân, vất vả khi giữ đê
Sức trời, sức nước >< sức dân
b) Tăng cấp :
? Làm nỗi bật nội dung tư tưởng chính của tác phẩm.
3. Nghệ thuật dựng truyện
- Tăng cấp mức độ khủng khiếp của thiên tai
- Tăng cấp sự đuối dần của sức dân.
- Tăng cấp về nguy cơ vỡ đê
- Tăng cấp về sự đam mê bài bạc của tên quan phụ mẫu.
Tiết 105-106: Sống chết mặc bay
5
I ? Tìm hiểu chung
Tác giả
2. Tác phẩm
1. Cảnh dân phu hộ đê
II ? Tìm hiểu chi tiết
a) Tương phản - đối lập
2. Cảnh quan phụ mẫu đánh bài mua vui
- Được thể hiện quan 2 mặt:
Cảnh quan mua vui >< dân, vất vả khi giữ đê
Sức trời, sức nước >< sức dân
b) Tăng cấp :
? Làm nỗi bật nội dung tư tưởng chính của tác phẩm.
3. Nghệ thuật dựng truyện
- Tăng cấp mức độ khủng khiếp của thiên tai
- Tăng cấp sự đuối dần của sức dân.
- Tăng cấp về nguy cơ vỡ đê
- Tăng cấp về sự đam mê bài bạc của tên quan phụ mẫu.
Tiết 105-106: Sống chết mặc bay
5
I ? Tìm hiểu chung
Tác giả
2. Tác phẩm
II ? Tìm hiểu chi tiết
1. Nội dung:
- Giá trị hiện thực: phản ánh sự đối lập gay gắt giữa cuộc sống khổ cực của dân với cuộc sống sa hoa của bọ quan lại.
- Giá trị nhân đạo: thể hiện niềm thương cảm đối với cuộc sống khổ cực của người dân; Thái độ lên án gay gắt đối với bọn cầm quyền vô trách nhiệm.
III ? Tổng kết
2. Nghệ thuật: kết hợp thành công phép tương phản và tăng cấp; Ngôn ngữ phần nào thể hiện tính cách của nhân vật
Ghi nhí :
B»ng lêi v¨n cô thÓ, sinh ®éng, b»ng sù khÐo lÐo trong viÖc vËn dông kÕt hîp hai phÐp t­¬ng ph¶n vµ t¨ng cc¸p trong nghÖ thuËt, Sèng chÕt mÆc bay ®· lªn ¸n gay g¾t tªn quan phñ lßng lang d¹ thó vµ bµy tá niÒm c¶m th­¬ng tr­íc c¶nh ngh×n sÇu mu«n th¶m cña nh©n d©n do thiªn tai vµ còng do th¸i ®é v« tr¸ch nhiÖm cña kÎ cÇm quyÒn g©y nªn.
Bài tập bổ sung
T¸c phÈm Sèng chÕt mÆc bay cña Ph¹m Duy Tèn ®­îc viÕt theo thÓ lo¹i nµo ?
Bót kÝ
Tïy bót
TiÓu thuyÕt
TruyÖn ng¾n
Bài tập bổ sung
Theo em, truyÖn ng¾n ViÖt Nam ®­îc coi lµ hiÖn ®¹i th× tr­íc hÕt ph¶i ®¸p øng ®­îc yªu cÇu g× ?
Cã cèt truyªn phøc t¹i
ViÕt vÒ ng­êi thËt, viÖc thËt ë thêi hiÖn ®¹i
T¸c gi¶ lµ ng­êi hiÖn ®¹i
ViÕt b»ng v¨n xu«i tiÕng ViÖt
Bài tập bổ sung
Träng t©m miªu t¶ cña t¸c gi¶ trong truyÖn Sèng chÕt mÆc bay n»m ë ®o¹n nµo ?
§äan 1
§äan 2
§äan 3
§äan 2 vµ 3
4. Trong Sèng chÕt mÆc bay, Ph¹m Duy Tèn ®· v©n dông kÕt hîp c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo ?
LiÖt kª vµ t¨ng cÊp
T­¬ng ph¶n vµ phãng ®¹i
T­¬ng ph¶n vµ t¨ng cÊp
So s¸nh vµ ®èi lËp
Bài tập bổ sung
Dặn dò
1. Làm bài tập trong vở bài tập
2. Học bài cũ
3. Đọc trước bài sau
Buổi học kết thúc
Chúc thầy cô và các em có buổi học vui vẻ