Bài 23. Đột biến số lượng nhiễm sắc thể

Câu 1: Đột biến cấu trúc NST là gì? Có những dạng nào?
Câu 2: Những nguyên nhân nào gây đột biến cấu trúc NST?
Tại sao đột biến cấu trúc NST gây hại cho con người và sinh vật?
Thế nào là bộ NST lưỡng bội ?
Tế bào sinh dưỡng bình thường chứa bộ NST lưỡng bội ( Kí hiệu 2n )
- Số lượng NST trong tế bào sinh dưỡng có thể bị biến đổi xảy ra ở một , một số cặp hoặc ở toàn bộ NST
+ Xảy ra ở một, một số cặp NST → Dị bội thể
+ Xảy ra ở toàn bộ NST → Đa bội thể
 Quan sát hình bên, hãy cho biết ở người, cặp NST thứ mấy đã bị thay đổi và thay đổi như thế nào so với các cặp NST khác ?
 H.1, 3 cho biết ở người bị bệnh Down, cặp NST 21 có 3 chiếc, các cặp khác có 2 NST
I. Hiện tượng dị bội thể.
 Quan sát hình bên, hãy cho biết ở người, cặp NST thứ mấy đã bị thay đổi và thay đổi như thế nào so với các cặp NST khác ?
 H2, 3 cho biết ở người bị bệnh Tớcnơ, cặp NST 23 (NST giới tính) chỉ có 1 NST X, các cặp NST khác đều có 2 NST.
Hình: Quả của cây cà độc dược
I: Quả của cây lưỡng bội bình thường có 2n = 24 NST
II-XIII: Quả của 12 kiểu cây dị bội khác nhau có (2n + 1) = 25 NST
Quan sát H cho biết:
Quả của 12 kiểu cây dị bội (2n + 1) khác với quả của cây bình thường như thế nào về:

Hình dạng:

Kích thước:

Gai:
Tròn hơn hay dài hơn
To hơn hay nhỏ hơn
Dài hơn hay ngắn hơn
* Ví dụ dị bội thể ở cà độc dược:
Sự biến đổi về số lượng NST không chỉ xảy ra ở 1 cặp NST mà cũng có thể xảy ra ở một số cặp NST
* Ví dụ:
Mất 2 NST thuộc 2 cặp tương đồng khác nhau →
Thêm 2 NST thuộc 2 cặp tương đồng khác nhau →
Dạng 2n - 1 - 1 = 2n-2
Dạng 2n + 1 + 1 = 2n + 2
II. Sự phát sinh thể dị bội
Hãy quan sát H: Cơ chế phát sinh các thể dị bội (2n + 1) và (2n – 1).
Tế bào sinh Giao tử:
G:
Hợp tử:
2n+1
2n-1
♀(♂)
♂(♀)

2n
2n
n
n
n+1
n–1
C1. Sự phân ly của 1 cặp NST hình thành các giao tử có bộ NST như thế nào trong
Trường hợp bình thường?

Trường hợp bị rối loạn?
C2. Các giao tử nói trên tham gia thụ tinh tạo hợp tử có số lượng NST như thế nào?
Mỗi giao tử chỉ chứa 1 NST của cặp (n).
+ Một giao tử có 2 NST của cặp (n + 1).
+ Một giao tử không chứa NST nào của cặp đó (n – 1).
Giao tử có 2 NST của cặp (n + 1) kết hợp với giao tử bình thường (n) → tạo hợp tử (2n + 1)
Giao tử không chứa NST nào của cặp đó (n - 1) kết hợp với giao tử bình thường (n) → tạo hợp tử (2n - 1)
 Viết sơ đồ hình thành các hội chứng Tớcnơ, hội chứng Klinefelter.
+ Sơ đồ hình thành:
P: XX♀  XY♂
GP : XX , O X , Y
F1 :
XXX
HC 3X
XXY
HC Klaiphentơ
OX
HC Tớcnơ
OY
Chết
Hình: Quả của cây cà độc dược
I: Quả của cây lưỡng bội bình thường có 2n = 24 NST
II-XIII: Quả của 12 kiểu cây dị bội khác nhau có (2n + 1) = 25 NST
Một số hình ảnh dị bội thể ở sinh vật
Bộ NST người bệnh Đao
2n + 1 = 46 + 1 = 47 NST
(Tăng thêm 1 NST thứ 21)
Một số hình ảnh biểu hiện của người bị bệnh Đao
Thể dị bội ở cặp NST giới tính
nam, bị bệnh mù màu, thân cao, chân tay dài, si đần và thường vô sinh
Hội chứng XXY
Hội chứng Tơcnơ XO
nữ, lùn, cổ ngắn, không có kinh nguyệt, si đần.
Bàn chân sưng phồng do hội chứng T¬cn¬
Chọn câu trả lời đúng nhất?
Câu 1: Đột biến thể dị bội là dạng đột biến:
a. NST bị thay đổi về cấu trúc
b. Bộ NST tăng theo bội số của n và lớn hơn 2n
c. Bộ NST tăng thêm hoặc mất đi 1 NST ë mét hoÆc mét sè cÆp NST.
d. Bộ NST chỉ có 1 NST của mỗi cặp tương đồng
Câu 2: Sự biến đổi số lượng ở một cặp NST thường thấy ở những dạng nào?
a. 2n + 1 b. 2n-1.
c. 2n -2. d. Câu a, b và c.
A
Câu 3: Ở cây lưỡng bội của ngô có bộ NST lưỡng bội 2n = 20
Số lượng NST trong bộ NST của thể ba nhiễm là bao nhiêu?
Số lượng NST trong bộ NST của thể một nhiễm là bao nhiêu?
Số lượng NST trong bộ NST của thể không nhiễm là bao nhiêu?
2n + 1 = 20 + 1 = 21 NST
2n – 1 = 20 – 1 = 19 NST
2n – 2 = 20 – 2 = 18 NST
CẢM ƠN VÀ CHÚC SỨC KHỎE
CÁC THẦY GIÁO, CÔ GIÁO