Bài 23. Đột biến số lượng nhiễm sắc thể

TRƯỜNG PHỔ THÔNG QUỐC TẾ WELLSPRING
TỔ KHOA HỌC
GV: NGUYỄN THỊ HÀ
BÀI 23:
ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
Câu 3: Những nguyên nhân nào gây đột biến cấu trúc NST?
Câu 1: Đột biến cấu trúc NST là gì?
Câu 4: Tại sao đột biến cấu trúc NST gây hại cho con người và sinh vật?
Câu 2: Có những dạng đột biến cấu trúc NST nào?
Chương IV: BIẾN DỊ
Khởi động
Chương IV: BIẾN DỊ

Bài 23:
ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ

I. Hiện tượng
dị bội thể



II. Sự phát sinh
thể dị bội


ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
I. Hiện tượng dị bội thể
1. Phân loại
Lớp có 1 bạn điều khiển cuộc chơi (Gọi là bạn A)
Lớp chia thành 2 đội, mỗi đội có 1 người tham gia 1 lượt chơi trả lời cho 1 nội dung đáp án. Sau mỗi đáp án sẽ thay thế bằng người chơi khác và cứ lần lượt vòng tròn cho đến hết số người trong nhóm đều tham gia
3. Mỗi đội được phát 1 bộ đáp án dính, 2 đội nghiên cứu SGK để cho ra đáp án đúng
Chuẩn bị
Trò chơi
Phản ứng nhanh

I. Hiện tượng
dị bội thể



II. Sự phát sinh
thể dị bội


ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
I. Hiện tượng dị bội thể
1. Phân loại
1. Thời gian cho mỗi đáp án trả lời là 05S
3. Khi bạn A hô bắt đầu, đồng hồ đếm ngược sẽ bắt đầu tính thời gian, 01 bạn của mỗi đội chơi phải tìm đc đáp án đúng (các thành viên trong đội có nhiệm vụ trợ giúp người chơi tìm đúng đáp án) trong số đáp án GV phát trước và chạy nhanh lên bảng dính được đáp án đúng vào vị trí thích hợp, sau đó nhanh chóng chạy về đúng vị trí
4. Mỗi 1 đáp án đúng được tính 8 điểm và 2 điểm cho người chơi di chuyển nhanh nhất
Thể lệ

I. Hiện tượng
dị bội thể



II. Sự phát sinh
thể dị bội


ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
I. Hiện tượng dị bội thể
1. Phân loại
Tế bào bình thường có bộ nhiễm sắc thể 2n = 8

I. Hiện tượng
dị bội thể



II. Sự phát sinh
thể dị bội


ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
I. Hiện tượng dị bội thể
2n - 1
2n + 1
2n - 2
Một nhiễm
Tam nhiễm
Khuyết nhiễm
1. Phân loại

I. Hiện tượng
dị bội thể



II. Sự phát sinh
thể dị bội


ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
I. Hiện tượng dị bội thể
2n - 1 - 1
2n + 1 + 1
2n + 2 + 2
Một nhiễm kép
Tam nhiễm kép
Tứ nhiễm kép
1. Phân loại

I. Hiện tượng
dị bội thể



II. Sự phát sinh
thể dị bội


ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
I. Hiện tượng dị bội thể
2. Khái niệm
Thể dị bội là cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có một hoặc 1 số cặp NST bị thay đổi về số lượng.
Thế nào là thể dị bội?

Thể dị bội khác với thể lưỡng bội ở điểm nào?

I. Hiện tượng
dị bội thể



II. Sự phát sinh
thể dị bội


ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
I. Hiện tượng dị bội thể
3. Hậu quả
Hình: Quả của cây cà độc dược
I: Quả của cây lưỡng bội bình thường có 2n = 24 NST
II-XIII: Quả của 12 kiểu cây dị bội khác nhau có (2n + 1) = 25 NST

I. Hiện tượng
dị bội thể



II. Sự phát sinh
thể dị bội


ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
I. Hiện tượng dị bội thể
3. Hậu quả
Hình: Quả của cây cà độc dược
Quả của 12 kiểu cây dị bội (2n + 1) khác với quả của cây bình thường như thế nào về: Hình dạng, kích thước, gai ?

Quan sát hình
cho biết:

I. Hiện tượng
dị bội thể



II. Sự phát sinh
thể dị bội


ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
I. Hiện tượng dị bội thể
3. Hậu quả
Bộ NST người bệnh Đao
2n + 1 = 46 + 1 = 47 NST
(Tăng thêm 1 NST thứ 21)
Người bị bệnh Đao

I. Hiện tượng
dị bội thể



II. Sự phát sinh
thể dị bội


ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
I. Hiện tượng dị bội thể
3. Hậu quả
Qua một số
hình ảnh các em
quan sát,
hãy cho biết:

I. Hiện tượng
dị bội thể



II. Sự phát sinh
thể dị bội


ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
I. Hiện tượng dị bội thể
3. Hậu quả
Đột biến dị bội thể gây ra những hậu quả gì?
Đột biến dị bội thể có lợi hay có hại?
Nguyên nhân gây nên đột biến?
Là học sinh tại môi trường Wellpring hiện đại, các em có thể làm gì để góp phần hạn chế sự xuất hiện của các đột biến?
Chúng ta cần phải làm gì để hạn chế sự xuất hiện của các đột biến?

I. Hiện tượng
dị bội thể



II. Sự phát sinh
thể dị bội


ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
I. Hiện tượng dị bội thể
3. Hậu quả
- Gây biến đổi hình thái (hình dạng, kích thước,…) ở thực vật.
- Gây bệnh NST ở người: bệnh Đao, bệnh Tơcnơ.

Hậu quả của
hiện tượng dị bội:

I. Hiện tượng
dị bội thể



II. Sự phát sinh
thể dị bội


ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
Giảm phân diễn ra bình thường
II. Sự phát sinh thể dị bội

I. Hiện tượng
dị bội thể



II. Sự phát sinh
thể dị bội


ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
Bất thường GPI
Bất thường GPII
II. Sự phát sinh thể dị bội
P:
G:
Hợp tử
X

I. Hiện tượng
dị bội thể



II. Sự phát sinh
thể dị bội


ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
II. Sự phát sinh thể dị bội
Phát sinh thể dị bội
ở ruồi giấm

I. Hiện tượng
dị bội thể



II. Sự phát sinh
thể dị bội


ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
II. Sự phát sinh thể dị bội
G:
Hợp tử:

Tế bào sinh G
Phát sinh thể dị bội
ở cặp NST
số 21 ở người

I. Hiện tượng
dị bội thể



II. Sự phát sinh
thể dị bội


ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
II. Sự phát sinh thể dị bội
TH bình thường: Mỗi giao tử chỉ chứa 1 NST của cặp (n).
TH bị rối loạn: Giao tử có số lượng NST là n + k và n - k
- Quá trình phát sinh giao tử
Các giao tử có bộ NST bất thường { (n+k) hoặc (n-k) kết hợp với giao tử bình thường (n) hoặc giao tử bất thường -> tạo hợp tử -> Thể dị bội
- Quá trình thụ tinh
C1. Sự phân ly của 1 cặp NST hình thành các giao tử có bộ NST như thế nào trong trường hợp bình thường, trường hợp bị rối loạn?
C2. Các giao tử nói trên tham gia thụ tinh tạo hợp tử có số lượng NST như thế nào?
Chọn câu trả lời đúng nhất?
Câu 1: Đột biến thể dị bội là dạng đột biến:
a. NST bị thay đổi về cấu trúc
b. Bộ NST tăng theo bội số của n và lớn hơn 2n
c. Bộ NST tăng thêm hoặc mất đi 1 NST
d. Bộ NST chỉ có 1 NST của mỗi cặp tương đồng
Câu 2: Sự biến đổi số lượng ở một cặp NST thường thấy ở những dạng nào?
Thể tam nhiễm b. Thể một nhiễm.
c. Thể không nhiễm. d. Câu a, b và c.

I. Hiện tượng
dị bội thể



II. Sự phát sinh
thể dị bội


ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
Phiếu học tập số 1
Chọn câu trả lời đúng nhất?

I. Hiện tượng
dị bội thể



II. Sự phát sinh
thể dị bội


ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
Câu 3: Tìm câu phát biểu sai:
a. Trường hợp bộ NST lưỡng bội bị thêm hoặc mất 1 NST ở 1 hoặc một số cặp NST gọi là dị bội thể
b. Dị bội thể xảy ra do có 1 cặp NST không phân li ở kì sau của giảm phân
c. Đột biến dị bội thể chỉ gặp ở thực vật
d. Bệnh Đao có 3 NST trong cặp số 21 của người
Hãy xác định?

I. Hiện tượng
dị bội thể



II. Sự phát sinh
thể dị bội


ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
Câu 4: Ở cây lưỡng bội của ngô có bộ NST lưỡng bội 2n = 20
a. Số lượng NST trong bộ NST của thể ba nhiễm là bao nhiêu?

b. Số lượng NST trong bộ NST của thể một nhiễm là bao nhiêu?

c. Số lượng NST trong bộ NST của thể không nhiễm là bao nhiêu?
2n + 1 = 20 + 1 = 21 NST
2n – 1 = 20 – 1 = 19 NST
2n – 2 = 20 – 2 = 18 NST

I. Hiện tượng
dị bội thể



II. Sự phát sinh
thể dị bội


ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
DẶN DÒ