Bài 23. Đột biến số lượng nhiễm sắc thể

Kính chào quý thầy cô và các em
Giáo án: Sinh học 9
KIỂM TRA BÀI CŨ
Trả lời: Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.

- Gồm các dạng:
Mất đoạn
Lặp đoạn
Chuyển đoạn
1. Đột biến cấu trúc NST là gì ? Gồm những dạng nào ?
2. Nêu nguyên nhân và vai trò đột biến cấu trúc NST?
Trả lời:
- Nguyên nhân : Do tác nhân vật lý, hoá học  phá vỡ cấu trúc NST.
-Vai trò: + Đa số có hại cho sinh vật
+ Một số có lợi  Có ý nghĩa trong chọn giống và tiến hoá.
Tiết 25 : ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
? Thế nào là đột biến số lượng NST?
- Đột biến số lượng NST là những biến đổi số lượng xảy ra ở một hoặc một số cặp NST nào đó hoặc tất cả bộ NST
Tiết 25 : ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
1. Thể dị bội
- Hãy nhớ lại kiến thức bài 8  trả lời:
Thế nào là NST tương đồng?

Thế nào là bộ NST lưỡng bội?

3. Thế nào là bộ NST đơn bội?
- Là cặp NST giống nhau về hình dạng và kích thước.
- Là bộ NST chứa các cặp NST tương đồng (2n NST).
- Là bộ NST trong giao tử chứa 1 NST của mỗi cặp tương đồng ( n NST).
Hội chứng Tơcnơ XO:Xảy ra ở nữ, cặp NST giới tính chỉ có 1 chiếc X .( 2n-1)
Thể dị bội ở cặp NST giới tính
? Qua hai hình trên, hãy cho biết ở người, cặp NST thứ bao nhiêu đã bị thay đổi, và thay đổi như thế nào so với các cặp NST khác?
- Hinh 29.1: Cho biết ở người bị bệnh Đao cặp NST thứ 21 có 3 NST, các cặp NST khác chỉ có 2NST
- Hinh 29.2: Cho biết ở người bị bệnh Tớcnơ cặp NST thứ 23 (Cặp NST giới tính) chỉ có 1 NST, các cặp NST khác chỉ có 2NST
Thể dị bội ở cặp NST giới tính
Hội chứng (Clifenter): Nam có 3 NST giới tính XXY (2n +1)
Quan sát hình 23.1 nghiên cứu thông tin mục I trả lời câu hỏi:
? Ở chi cà độc dược, cặp NST nào bị thay đổi và thay đổi như thế nào?
- ở cà độc dược có 12 cặp NST người ta phát hiện được 12 thể dị bội ở cả 12 cặp NST cho 12 dạng quả khác nhau.
Từ các VD trên
? Thế nào là thể dị bội? Các dạng thể dị bội?
? Hậu quả của hiện tượng thể dị bội?
- Thể dị bội là cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có một hoặc một số cặp NST bị thay đổi về số lượng.
- Các dạng:
+ Thêm 1NST ở cặp nào đó (2n +1) NST
+ Mất 1NST ở cặp nào đó (2n -1) NST
+ Mất 1 cặp NST thể tương đồng ( 2n – 2)NST
- Gây ra những biến đổi hình thái ở TV( hình dạng, kích thước, màu sắc) hoặc gây bệnh ở người (Đao, Tớcnơ)
Tiết 25 : ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
1. Thể dị bội
- Thể dị bội là cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có một hoặc một số cặp NST bị thay đổi về số lượng.
- Các dạng:
+ Thêm 1NST ở cặp nào đó (2n +1) NST
+ Mất 1NST ở cặp nào đó (2n -1) NST
+ Mất 1 cặp NST thể tương đồng ( 2n – 2)NST
- Gây ra những biến đổi hình thái ở TV( hình dạng, kích thước, màu sắc) hoặc gây bệnh ở người (Đao, Tớcnơ)
Tiết 25 : ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
1. Thể dị bội
2. Sự phát sinh thể dị bội
 Quan sát hình A,B dưới, thảo luận nhóm 5 phút: Sự phân ly của cặp NST trong quá trình giảm phân và thụ tinh ở cả 2 trường hợp A(bình thường),B(bị rối loạn) có gì khác nhau ?
 Ở H.A, mỗi NST trong cặp tương đồng phân ly về một giao tử  qua thụ tinh, hợp tử lại có 2 NST của cặp bộ NST 2n
Ở H.B, ở một bên bố hay mẹ có hiện tượng cả 2 NST của cặp tương đồng cùng phân ly về 1 giao tử, giao tử kia không có NST nào của cặp  thụ tinh: tạo ra hợp tử có 3 NST của cặp (2n+1) và hợp tử kia chỉ có 1 NST của cặp (2n-1)
Quan s�t hình trình b�y qu� trình ph�t sinh th? d? b?i ( 2n +1) v� (2n - 1)
♂(♀)
Tế bào sinh Giao tử:
G:
Hợp tử:
2n + 1
2n -1
♀(♂)

Tiết 25 : ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
1. Thể dị bội
2. Sự phát sinh thể dị bội
* Cơ chế phát sinh
- Trong giảm phân sự không phân li của 1 cặp NST tương đồng tạo thành 1 giao tử mang 2NST trong 1 cặp và 1 giao tử không mang NST nào của cặp đó.
- Sự thụ tinh của các giao tử bất thường này với các giao tử bình thường sẽ rtạo ra các thể dị bội.
2
3
1
(n-1)+ n = 2n -1
(n+1)+ n = 2n+1
Hiện tượng thể dị bội
2n+1
2n-1
Thể dị bội là cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có một hoặc một số cặp NST bị thay đổi về số lượng
Ghi chú
1. Thể dị bội
2. Các dạng dị bội thể
3. Cơ chế phát sinh thể dị bội
là đột biến thêm hoặc mất một NST thuộc một cặp NST nào đó.
2n-2
CỦNG CỐ
Kiểm tra đánh giá
*Hoàn thành sơ đồ cơ chế phát sinh thể dị bội?
Thể 2n +1
Thể 2n - 1
Hợp tử
GTP
Tế bào sinh giao tử:
(Bố hoặc mẹ)
(Mẹ hoặc bố)
 Chọn câu trả lời đúng:
1. Sự biến đổi số lượng ở 1 cặp NST thấy ở những dạng nào ?
2n + 1; 2n – 1
3n
2n + 1 + 1
Cả A, B và C
2. Hội chứng Đao xảy ra do đâu ?
A. Sự không phân ly của cặp NST 21.
Mẹ sinh con khi tuổi ngoài 35.
Sự kết hợp giữa giao tử bình thường với giao tử có 2 NST số 21.
A và C đúng
 Trả lời câu hỏi sau:
3. Hoạt động nào của NST dẫn đến sự hình thành thể dị bội (2n + 1) NST và (2n – 1) NST ?
 ……………………………………………………………
Sự không phân ly của 1 cặp NST trong quá trình giảm phân.
Cảm ơn quý thầy cô và các em