Bài 23. Đột biến số lượng nhiễm sắc thể

HỘI THI GIÁO VIÊN DẠY GiỎI – PGD & ĐT T.X AN NHƠN
2013 - 2014
NHIệT LIệT CHàO MừNG
quí THầY CÔ GIáO
Và CáC EM HọC SINH!
GV thực hiện: Nguyễn Thụy Minh Vương
Trường THCS P. Bình Định
Câu 1: Đột biến cấu trúc NST là gì? Xác định những dạng đột biến cấu trúc NST trên tranh?
Câu 2: Những nguyên nhân nào gây đột biến cấu trúc NST?
Tại sao đột biến cấu trúc NST gây hại cho con người và sinh vật?
Tiết 24 -Bài 23. ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ.
→ Là cặp NST gồm 2 chiếc giống nhau về hình thái kích thước. Trong đó 1 chiếc có nguồn gốc từ bố , 1 chiếc có nguồn gốc từ mẹ.
Thế nào là cặp NST tương đồng?
- Bộ nhiễm sắc thể lưỡng bội?
→ Bộ nhiễm sắc thể trong tế bào sinh dưỡng, chứa các cặp NST tương đồng.
- Bộ NST đơn bội?
→ Bộ NST trong giao tử, chỉ chứa 1 NST của cặp tương đồng.
?
Tiết 24 -Bài 23. ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ.
I/ Hiện tượng dị bội thể :
Có hai loại đột biến số lượng NST:
Dị bội thể và đa bội thể
*Khái niệm :
Tìm hiểu thông tin SGK, em hãy cho biết :
Thế nào gọi là đột biến số lượng NST ?
- Đột biến số lượng NST là sự biến đổi số lượng xảy ra ở một hoặc một số cặp NST nào đó hoặc tất cả các cặp của bộ NST.
I. Hiện tượng dị bội thể.
VD1: Hiện tượng dị bội thể ở cà độc dược
Hình: Quả của cây cà độc dược
Quả của cây lưỡng bội bình thường có 2n = 24 NST
II - XIII: Quả của 12 kiểu cây dị bội khác nhau có (2n + 1) NST
Bài 23 - Tiết 24: Đột biến số lượng nhiễm sắc thể
Em có nhận xét gì về đặc điểm của quả của 12 kiểu cây dị bội với quả cây lưỡng bội bình thường?
* Kích thước:
Lớn: II, III, VI, VII, IX
Nhỏ: IV, V, VIII, X, XI, XII, XIII
* Gai
Dài hơn: II. III. IX
Ngắn hơn: V, VI, VII, VIII, X, XI, XII, XIII
Bài 23 - Tiết 24: Đột biến số lượng nhiễm sắc thể
Em có nhận xét gì về 2 bộ NST của người bình thường và của bệnh nhân đao?
VD2: Hiện tượng dị bội thể ở người
Người bình thường cặp NST 21 có 2NST, bệnh nhân đao
cặp NST 21 có 3NST
- H×nh 29.2: ng­êi bÞ bÖnh Tícn¬
Em có nhận xét gì về 2 bộ NST của người bình thường và của bệnh nhân Tớc-nơ?
Người nữ bình thường cặp NST giới tính là XX, bệnh
nhân Tớcnơ cặp NST giới tính chỉ có 1NST X
Thế nào là hiện tượng dị bội thể ?
Tiết 24 -Bài 23. ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ.
I/ Hiện tượng dị bội thể :
*Khái niệm :
- Đột biến số lượng NST là sự biến đổi số lượng xảy ra ở một hoặc một số cặp NST nào đó hoặc tất cả các cặp của bộ NST.
- Là hiện tượng biến đổi về số lượng của một hoặc một số cặp NST nào đó.
I. Hiện tượng dị bội thể
Tế bào bình thường có bộ nhiễm sắc thể 2n = 8
Ruồi giấm
♀
Tiết 24- Bài 23 : ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
2n - 1
2n + 1
2n - 2
Thể một nhiễm
Thể tam nhiễm
Thể khuyết nhiễm
Tiết 24- Bài 23 : ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
I. Hiện tượng dị bội thể
I. Hiện tượng dị bội thể
2n - 1 - 1
2n + 1 + 1
2n + 2
Thể một nhiễm kép
Thể tam nhiễm kép
Thể tứ nhiễm
Tiết 24- Bài 23 : ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
Thế nào là thể dị bội?
Tiết 24 : ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
Các dạng đột biến thể dị bội?
Tiết 24 -Bài 23. ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ.
I/ Hiện tượng dị bội thể :
*Khái niệm :
- Đột biến số lượng NST là sự biến đổi số lượng xảy ra ở một hoặc một số cặp NST nào đó hoặc tất cả các cặp của bộ NST.
- Là hiện tượng biến đổi về số lượng của một hoặc một số cặp NST nào đó.
Thể dị bội là cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có một hoặc một số cặp NST bị thay đổi về số lượng
- Các dạng :
2n + 1: Thể 3 nhiễm
2n - 1: Thể 1 nhiễm
2n - 2: Thể khuyết nhiễm
II/ Sự phát sinh thể dị bội :
Quan sát và thảo luận nhóm 3 phút giải thích sự hình thành các thể dị bội (2n+1) và (2n - 1), qua quá trình giảm phân và thụ tinh.
Sự phát sinh thể lưỡng bội
Tế bào sinh Giao tử:
G:
Hợp tử:
♀(♂)
♂(♀)

2n
2n
n
n
n
n
2n
2n
Sự phát sinh thể dị bội
Tế bào sinh Giao tử:
G:
Hợp tử:
♀(♂)
♂(♀)

2n
2n
n
n
n+1
2n+1
2n-1
n-1
Cơ chế dẫn đến hình thành thể dị bội có số lượng NST của bộ NST là (2n + 1) và (2n – 1)
Trong giảm phân:
+ Giảm phân bình thường: Mỗi giao tử chỉ chứa 1 NST của mỗi cặp tương đồng (n).
+ Giảm phân rối loạn: có 1 cặp NST tương đồng nào đó không phân li kết quả tạo 1 giao tử mang 2NST của 1 cặp (n+1) và 1 giao tử không mang NST nào của cặp đó (n-1) .
Trong thụ tinh :
+ Giao tử mang 2 NST (n + 1) kết hợp với giao tử bình thường tạo thể 3 nhiễm (2n + 1).
+ Giao tử không mang NST nào (n – 1) thụ tinh với giao tử bình thường tạo thể 1 nhiễm (2n – 1)
Tiết 24 -Bài 23. ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ.
I/ Hiện tượng dị bội thể :
*Khái niệm :
- Đột biến số lượng NST là sự biến đổi số lượng xảy ra ở một hoặc một số cặp NST nào đó hoặc tất cả các cặp của bộ NST.
- Là hiện tượng biến đổi về số lượng của một hoặc một số cặp NST nào đó.
Thể dị bội là cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có một hoặc một số cặp NST bị thay đổi về số lượng
- Các dạng :
2n + 1: Thể 3 nhiễm
2n - 1: Thể 1 nhiễm
2n - 2: Thể khuyết nhiễm
II/ Sự phát sinh thể dị bội :
Cơ chế phát sinh thể dị bội :
- Trong giảm phân có 1 cặp NST tương đồng nào đó không phân li kết quả tạo 1 giao tử mang 2NST của 1 cặp và 1 giao tử không mang NST nào của cặp đó.
- Sự thụ tinh của các giao tử bất thường này với các giao tử bình thường sẽ tạo ra các thể dị bội.
II. Sự phát sinh thể dị bội
Hãy trình bày cơ chế phát sinh
thể dị bội ở ruồi giấm
M?t s? hình ?nh của đột biến th? d? b?i
? Hội chứng Edward
Trán bé, khe mắt hẹp, miệng bé, hàm nhỏ, ngón cái quặp vào lòng bàn tay, bàn chân vẹo, tâm thần.
Tật thừa ngón do thừa 1 NST ở cặp 13,14,15
? Hội chứng Down
? Hội chứng Pautau
- Hậu quả của hiện tượng dị bội thể?
-Ch�ng ta c?n ph?i h�nh d?ng nhu th? n�o d? tr�nh c�c t�c nh�n g�y d?t bi?n ?
-H?u qu? : G�y bi?n d?i hình th�i (hình d?ng, kích thu?c, m�u s?c) ? th?c v?t ho?c g�y b?nh NST ? ngu?i : B?nh Dao, b?nh T?c no.
Bảo vệ môi trường đất, nước, không khí,..
Sử dụng thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, thuốc chữa bệnh đúng cách.
Đấu tranh chống sản xuất, thử, sử dụng vũ khí hạt nhân,..
Bản đồ tư duy
Câu 1: Đột biến thể dị bội là dạng đột biến:
a. Bộ NST bị thay đổi về cấu trúc
b. Bộ NST tăng theo bội số của n và lớn hơn 2n
c. Bộ NST biến đổi về số lượng ở một hoặc một số cặp.
d. Bộ NST chỉ có 1 NST của mỗi cặp tương đồng
Bài tập củng cố
Câu 2: Cơ chế phát sinh thể dị bội là do?
Tất cả bộ NST không phân ly
Một hoặc một số cặp NST không phân ly.
Cặp NST thường không phân ly.
Cặp NST giới tính không phân ly.
Bài 23 - Tiết 24: Đột biến số lượng nhiễm sắc thể
Câu 3: Ở cây ngô, có bộ NST lưỡng bội 2n = 20. Hãy tính:
a. Số lượng NST trong bộ NST của thể ba nhiễm là bao nhiêu?
b. Số lượng NST trong bộ NST của thể một nhiễm là bao nhiêu?
c. Số lượng NST trong bộ NST của thể không nhiễm là bao nhiêu?
2n + 1 = 20 + 1 = 21 NST
2n – 1 = 20 – 1 = 19 NST
2n – 2 = 20 – 2 = 18 NST
Bài 23 - Tiết 24: Đột biến số lượng nhiễm sắc thể
Hướng dẫn học bài ở nhà
* H?c b�i theo n?i dung.
* Chu?n b? b�i m?i cho ti?t sau:
- Nghiờn c?u qua b�i 24 "D?t bi?n s? lu?ng nhi?m s?c th?" ( ti?p theo).
- Tỡm hi?u hi?n tu?ng da b?i th?. So sỏnh da b?i th? khỏc d? b?i th? nhu th? n�o?
- Suu t?m tu li?u m?t s? gi?ng cõy tr?ng da b?i
Chân thành cảm ơn!
GV: Nguy?n Th?y Minh Vuong
Tiết học kết thúc. Chân thành cảm ơn quý thầy cô! Kính chúc quý thầy cô mạnh khỏe, chúc các em chăm ngoan học giỏi!