Bài 23. Đột biến số lượng nhiễm sắc thể

SINH HỌC 9




Kính chào quý thầy cô về dự giờ

GI�O VI�N: TR?N VAN PH�T
Kiểm tra bài cũ

1/ Đột biến cấu trúc NST là gì? Gồm những dạng nào?
2/ Nguyên nhân phát sinh đột biến cấu trúc NST và vai trò của nó?
Tiết 25:Đột biến số lượng nhiễm sắc thể
1Th? dị bội
Thế nào là cặp NST tương đồng ?
Thế nào là bộ NST lưỡng bội ?
Tiết 25:Đột biến số lượng nhiễm sắc thể
1Th? dị bội
Bộ NST ở người bình thường và bộ NST ở người mắc bệnh tocnơ có gì thay đổi và thay đổi như thế nào ?
Tiết 25:Đột biến số lượng nhiễm sắc thể
1.Thể dị bội
Bộ NST ở người bình thường và bộ NST ở người mắc bệnh đao có gì thay đổi và thay đổi như thế nào ?
Hình 23.1: Quả của cây cà độc dược
I: Quả của cây lưỡng bội bình thường có 2n = 24 NST
II-XIII: Quả của 12 kiểu cây dị bội khác nhau có (2n + 1) = 25 NST
Quan sát H cho biết:
Quả của 12 kiểu cây dị bội (2n + 1) khác với quả của cây bình thường như thế nào về:

Hình dạng :

Kích thước:

Gai:
Tròn hơn hay dài hơn
Quả to nhất,nhỏ nhất
Dài nhất
* Ví dụ dị bội thể ở cà độc dược:
Tiết 25:Đột biến số lượng nhiễm sắc thể
1.Thể dị bội
Trong TB sinh dưỡng của cây lúa, cà chua, cà độc được có bao nhiêu cặp NST?
n = 12 ? 2n = 24
Trong thực tế con người đã phát hiện trong TB sinh dưỡng ở những cây trên có bao nhiêu NST?
25 = 2n + 1
23 = 2n -1
22 = 2n - 2
Tiết 25:Đột biến số lượng nhiễm sắc thể
1.Thể dị bội
Th? d? b?i l� co th? m� trong t? b�o sinh du?ng cĩ 1 ho?c 1 s? c?p NST b? thay d?i v? s? lu?ng.
Có các dạng : 2n+1, 2n -1 và 2n -2
Cặp NST này có thể có 3NST hoặc chỉ có 1 hoặc không có NST nào .
Thế nào dị bội thể ?
Có mấy dạng dị bội thể?
II. Sự phát sinh thể dị bội
Hãy quan sát H: Cơ chế phát sinh các thể dị bội (2n + 1) và (2n – 1).
Tế bào sinh Giao tử:
G:
Hợp tử:
2n+1
2n-1
♀(♂)
♂(♀)

2n
2n
n
n
n+1
n–1
C1. Sự phân ly của 1 cặp NST hình thành các giao tử có bộ NST như thế nào trong
Trường hợp nào bình thường?

Trường hợp nào không bình thường?
C2. Các giao tử nào kết hợp với giao tử nào tạo hợp tử mang 3NST và 1NST?
+Mỗi giao tử chỉ chứa 1 NST của cặp (n).
+ Một giao tử có 2 NST của cặp (n + 1).
+ Một giao tử không chứa NST nào của cặp đó (n – 1).
Giao tử mẹ hoặc bố mang 1 NST kết hợp với giao tử bố hoặc mẹ mang 2NST → tạo hợp tử mang 3NST có dạng (2n + 1)
Giao tử mẹ hoặc bố mang 1NST kết hợp với giao tử bố hoặc mẹ không mang NST nào→ tạo hợp tử mang 1NST có dạng (2n - 1)
Vậy, Nêu cơ chế phát sinh các thể dị bội có (2n + 1) và (2n – 1) NST?
Nguyên nhân phát sinh thể dị bội là gì?
Tiết 25:Đột biến số lượng nhiễm sắc thể
2.Sự phát sinh thể dị bội
-Co ch? phỏt sinh th? d? b?i:
+Trong giảm phân có một cặp NST tương đồng không phân li tạo thành 1 giao tử mang 2 NST và 1 giao tử không mang NST nào
+Trong quá trình thụ tinh giao tử mang 2 NST kết hợp với giao tử mang 1 NST tạo thành hợp tử có 3 NST
+Cơ chế phát sinh thể dị bội 2n+1:
-Giao tử mẹ hoặc bố mang 1 NST kết hợp với giao tử bố hoặc mẹ mang 2NST → tạo hợp tử mang 3NST có dạng (2n + 1)
+ Cơ chế phát sinh thể dị bội 2n-1:
-Giao tử mẹ hoặc bố mang 1NST kết hợp với giao tử bố hoặc mẹ không mang NST nào→ tạo hợp tử mang 1NST có dạng (2n - 1)
BỆNH VÀ TẬT DI TRUYỀN Ở NGƯỜI
Tiết 25:Đột biến số lượng nhiễm sắc thể
1.Thể dị bội
a.Kh¸i niÖm(SGK)
b.C¸c d¹ng: 2n + 1
2n - 1
2n -2
2.Sù ph¸t sinh thÓ dÞ béi
-Cơ chế:
+Trong giảm phân có một cặp NST tương đồng không phân li tạo thành 1 giao tử mang 2 NST và 1 giao tử không mang NST nào
+Trong quá trình thụ tinh giao tử chứa cả hai NST kết hợp với giao tử chứa 1 NST tạo thành hợp tử có 3 NST
Đột biến số lượng NST gây ra hậu quả gì?
Qua bài cần nắm được những nội dung gì?
-Hiện tượng dị bội thể
-Cơ chế phát sinh thể dị bội
Chọn các cụm từ : Cặp NST tương đồng, không phân li, một NST, giảm phân điền vào chỗ tr?ng thay cho các số 1; 2; 3. để hoàn chỉnh các câu sau:
Đột biến thêm hoặc mất (1)......... ở một cặp NST nào đó xảy ra ở người, động vật và thực vật. Các đột biến này do(2)........của một cặp NST trong(3) ......... Dẫn đến tạo thành giao tử có hai NST hoặc không có NST nào của (4)........... đó
cặp NSTtương đồng
giảm phân
một NST
không phân li
Câu 1: Hiện tượng dị bội thể là sự tăng hoặc giảm số lượng NST xảy ra ở:
A. Toàn bộ các cặp NST trong tế bào
B. ở một hay một số cặp NST nào đó trong tế bào
C. Chỉ xảy ra ở NST giới tính
D. Chỉ xảy ra ở NST thường
Câu 2 Thể 1 nhiễm là thể mà trong tế bào sinh dưỡng có hiện tượng:
A.Thừa 2 NST ở một cặp tương đồng nào đó
B.Thừa 1 NST ở một cặp tương đồng nào đó
C.Thiếu 2 NST ở một cặp tương đồng nào đó
D. Thiếu 1 NST ở một cặp tương đồng nào đó
Câu 3: Thể ba nhiễm (hay tam nhiễm) là thể mà trong tế bào sinh dưỡng có:
A. Tất cả các cặp NST tương đồng đều có 3 chiếc
B. Tất cả các cặp NST tương đồng đều có 1 chiếc
C. Tất cả các cặp NST tương đồng đều có 2 chiếc
D. Có một cặp NST nào đó có 3 chiếc, các cặp còn lại đều có 2 chiếc
Câu 4: Kí hiệu bộ NST nào sau đây dùng để chỉ có thể 3 nhiễm?
2n + 1
2n - 1
2n + 2
2n - 2
Hướng dẫn về nhà
1. Học trả lời các câu hỏi SGK
Câu1: Học phần 1
Câu2: Học phần
Câu 3: Câu hỏi cuối giờ
2.Nghiên cứu bài 24(tiết 26) tìm hiểu:
-Hiện tượng đa bội thể là gì
-Cơ chế hình thành thể đa bội