Bài 23. Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động

Nhiệt liệt chào mừng
Các Thầy Giáo, Cô Giáo
Năm học: 2007 - 2008

HOÀNG NGÂN
KIỂM TRA BÀI CŨ :
Ở vị trí nào trong câu thì trạng ngữ được tách thành câu riêng để đạt những mục đích tu từ nhất định?
Đầu câu.
B. Giữa chủ ngữ và vị ngữ.
C. Cuối câu.
D. Cả A, B, C đều sai.
Ví dụ :
1/ Giáp đá quả bóng vào khung thành.
2/ Quả bóng bị Giáp đá vào khung thành.
H - Em có nhận xét gì về nghĩa miêu tả trong 2 câu trên?. Cấu tạo 2 câu trên như thế nào?
Tiết 95: CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG
THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG
I/ Bài học:
1/ Câu chủ động và câu bị động:
a/ Ví dụ:
a1: Mọi người yêu mến em.
a2: Con mèo vồ con chuột.
b1 : Em được mọi người yêu mến.
b2 : Con chuột bị con mèo vồ.
CN
VN
CN
VN
CN
VN
VN
CN
b/ Nhận xét:
+ Câu a1, a2: Chủ ngữ thực hiện hoạt động hướng vào người, vật khác.
-> Câu chủ động
+ Câu b1, b2: Chủ ngữ được hoạt động của người, vật khác hướng vào.
-> Câu bị động
c/ Kết luận: Ghi nhớ (SGK)
Tiết 95: CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG
THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG
Ví dụ:
1/ Người lái đò đẩy thuyền ra xa.
2/ Bọn xấu ném đá lên tàu.
-> 1/ Thuyền được người lái đò đẩy ra xa.
-> 2/ Tàu bị bọn xấu ném đá lên.
Tiết 95: CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG
THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG
2/ Mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động:
a / Ví dụ :
Thuỷ phải xa lớp ta, theo mẹ về quê ngoại.
Một tiếng “ồ” nổi lên kinh ngạc. Cả lớp sững sờ. Em tôi là chi đội trưởng, là “ vua toán” của lớp từ mấy năm nay ..., tin này chắc làm cho bạn bè sao xuyến.
(Theo Khánh Hoài)
a/ Mọi người yêu mến em.
b/ Em được mọi người yêu mến.
b/ Nhận xét :
- Điền câu (b) câu bị động vì để tạo sự liên kết với câu trước.
Tiết 95: CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG
THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG
BT nhanh:
Trong các câu sau, câu nào là câu chủ động?.
A. Nhà vua truyền ngôi cho cậu bé.
B. Lan được mẹ tặng chiếc cặp sách mới nhân ngày khai trường.
C. Thuyền bị gió làm lật.
D. Ngôi nhà đã bị ai đó phá.
Tiết 94: CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG
THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG
II/ Luyện tập :
1/ Bài 1:
Tìm câu bị động và giải thích:
a/ Câu 2: Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy.
b/ Câu 4: Tác giả “Mấy vần thơ” liền được tôn làm đương thời đệ nhất thi sĩ.
* Giải thích: Tác giả chọn câu bị động nhằm tránh lặp mô hình câu trước đó và có tác dụng liên kết giữa các câu trong đoạn văn.
Tiết 95: CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG
THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG
BTTN:
Bài 1: Trong các câu có từ “bị” sau, câu nào không là câu bị động?
Ông tôi bị đau chân.
B. Tên cướp đang bị cảnh sát bắt giam và đang chờ ngày xét xử.
C. Khu vườn đang bị cơn bão làm cho tan hoang.
D. Môi trường đang ngày bị con người làm cho ô nhiễm hơn.
Tiết 95: CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG
THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG
Bài 2: Trong các câu sau, câu nào là câu bị động?
A. Mẹ đang nấu cơm.
B. Lan được thầy giáo khen.
C. Trời mưa to.
D. Trăng tròn.
Tiết 95: CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG
THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG
Bài 3: Đặt câu chủ động -> chuyển thành câu bị động?
1/ Mẹ rửa chân cho bé.
-> Bé được mẹ rửa chân .
2/ Thầy giáo khen Lan.
-> Lan được thầy giáo khen.
Tiết 95: CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG
THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG
Bài 4: Viết 1 đoạn văn có câu chủ động hoặc câu bị động.
Đoạn văn có câu chủ động: Ngồi cạnh em, bạn Lan rất chăm học. Trong lớp, bạn luôn hăng hái xây dựng bài. Học kỳ I vừa qua bạn đã đạt học sinh giỏi. Thầy giáo khen Lan.
-> Lan được thầy giáo khen.
Tiết 95: CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG
THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG
Bài học kết thúc !
Chân thành cảm ơn các thầy giáo cô giáo !
Chúc các thầy cô giáo mạnh khoẻ
Chúc các em học sinh học giỏi !