Bài 23. Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động

chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
Tiết 94
Bài tập nhanh
Xác định kiểu câu trong các ví dụ sau:
A. Thầy giáo phạt nó.

B. Bọn xấu ném đá lên tàu hỏa.
.
C. Mẹ rửa chân cho bé.

D. Người lái đò đẩy thuyền ra xa.
Nó bị thầy giáo phạt.
Tàu hỏa bị bọn xấu ném đá lên.
Bé được mẹ rửa chân cho.
Thuyền bị người lái đò đẩy ra xa.
* Ví dụ: Xe bị hết xăng
Tôi bị ngã
Cơm bị thiu
Nó được đi chơi
Lưu ý: Không phải tất cả những câu chứa từ " bị, được " đều là câu bị động
biểu thị chủ thể của hoạt động
Biểu thị đối tượng của hoạt động
Ví dụ: Em sẽ chọn câu (a) hay câu (b) để điền vào dấu có ba chấm trong đoạn trích dưới đây ?
- Thủy phải xa lớp ta, theo mẹ về quê ngoại.
Một tiếng " ồ " nổi lên kinh ngạc. Cả lớp sững sờ. Em tôi là chi đội trưởng, là " vua toán " của lớp từ mấy năm nay...., tin này chắc chăn làm cho bạn bè xao xuyến.
a) Mọi người yêu mến em.
b) Em được mọi người yêu mến.
Nhóm 1, 3
a. Nhà máy đã sản xuất được một số sản phẩm có giá trị. Khách hàng ở Châu Âu rất ưu chuộng các sản phẩm này.
b. Nhà máy đã sản xuất được một số sản phẩm có giá trị. Các sản phẩm này được khách hàng Châu Âu rất ưa chuộng.
[?] Cách viết nào hay hơn, vì sao ?
Nhóm 2, 4
a. Chị dắt con chó đi dạo ven rừng, chốc chốc lại ngửi chỗ này một tí, chỗ kia một tí.
b. Con chó được chị dắt đi dạo ven rừng, chốc chốc lại ngửi chỗ này một tí, chỗ kia một tí.

[?] Với cách viết thứ nhất thì mạch văn sẽ khiến em hiểu như thế nào ?
Thảo luận:
" Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy. Nhưng có khi được cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm. " (Hồ Chí Minh)
" Người đầu tiên chịu ảnh hưởng thơ Pháp rất đậm là Thế Lữ. Những bài thơ có tiếng của Thế Lữ ra đời từ đầu năm 1933 đến 1934. Giữa lúc người thanh niên Việt Nam bấy giờ ngập trong quá khứ đến tận cổ thì Thế Lữ đưa về cho họ hương vị phương xa. Tác giả " mấy vần thơ " liền được tôn làm đương thời đệ nhất thi sĩ. " (Theo Hoài Thanh)
Tác dụng: Nhằm lặp lại kiểu câu đã dùng trước đó, đồng thời tạo liên kết tốt hơn trong đoạn văn
Bài tập củng cố:
Câu 1: Trong các câu sau, câu nào là câu chủ động?
A. Nhà vua truyền ngôi cho cậu bé.
B. Lan được mẹ tặng chiếc cặp sách mới nhân ngày khai trường.
C. Thuyền bị gió làm lật.
D. Ngôi nhà đã bị ai đó phá.
Câu 2: Trong các câu sau, câu nào là câu bị động?
A. Mẹ đang nấu cơm.
B. Lan được thầy giáo khen
C. Trời mưa to.
D. Trăng tròn.
Câu 3: Trong các câu có từ “được” sau đây, câu nào là câu bị động?
A. Cha mẹ tôi sinh được hai người con.
B. Gia đình tôi chuyển về Hà Nội được mười năm rồi.
C. Bạn ấy được điểm mười.
D. Mỗi lần được điểm cao, tôi lại được ba mẹ mua tặng một thứ đồ dùng học tập mới.

Câu 4: Trong các câu có từ “bị” sau, câu nào không là câu bị động?
A. Ông tôi bị đau chân.
B. Tên cướp đã bị cảnh sát bắt giam và đang chờ ngày xét xử.
C. Khu vườn bị cơn bão làm cho tan hoang.
D. Môi trường đang ngày càng bị con người làm cho ô nhiễm hơn.

Bài tập nâng cao:
Viết 1 đoạn văn có sử dụng câu chủ động, sau đó chuyển đổi thành câu bị động.