Bài 23. Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động

Nhiệt liệt chào mừng quý thầy cô về dự giờ thăm lớp.
KIểM TRA BàI Cũ
Trong bầu ánh sáng huyền ảo ,hôm nay diễn ra buổi họp của một số loài chim.
Em hãy nêu đặc điểm của trạng ngữ?
Chỉ ra trạng ngữ trong câu sau và chỉ ra công dụng của nó?
TN chỉ nơi chốn
TN chỉ thời gian
Tiết 95
Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
GV : Đặng Thị Hoài
Tiết 95 : Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
I . Câu chủ động và câu bị động
1. Xác định chủ ngữ của mỗi câu sau :
a. Mọi người yêu mến em.

b. Em được mọi người yêu mến.
CN
VN

c. Gà mẹ che chở cho đàn gà con.

d. Đàn gà con được gà mẹ che chở.
CN
CN
VN
VN
CN chỉ người thực hiện hoạt động hướng vào người khác
Em có nhận xét gì về nghĩa của 2 câu a và b, câu c và câu d?
Nêu ý nghĩa của chủ ngữ trong các câu ?
CN
VN
(chủ thể của hoạt động)
CN chỉ người được hoạt động của người khác hướng vào
CN chỉ vật thực hiện hoạt động hướng vào vật khác
CN chỉ vật được hoạt động của vật khác hướng vào
(Chỉ đối tượng của hoạt động)
(chủ thể của hoạt động)
(Chỉ đối tượng của hoạt động)
a. Mọi người yêu mến em.

b. Em được mọi người yêu mến.

c. Gà mẹ che chở cho đàn gà con.

d. Đàn gà con được gà mẹ che chở.
Tiết 95 : Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
I . Câu chủ động và câu bị động
1. Xác định chủ ngữ của mỗi câu sau :
Câu bị động
Câu chủ động
Câu chủ động
Câu bị động
Thế nào là câu chủ động ,câu bị động?
Tiết 95 : Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
I . Câu chủ động và câu bị động
* Câu chủ động là câu có chủ ngữ chỉ người, vật thực hiện một hoạt động hướng vào người, vật khác (chỉ chủ thể của hoạt động).

* Câu bị động là câu có chủ ngữ chỉ người, vật được hoạt động của người, vật khác hướng vào (chỉ đối tượng của hoạt động).
* Ghi nhớ (SGK- tr. 57)
Tiết 95 : Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
Xác định câu chủ động và câu bị động trong các câu sau:
1. Bố thưởng cho nó chiếc cặp da.
2. Nó được bố thưởng cho chiếc cặp da.
(Câu chủ động)
(Câu bị động)
(Câu chủ động)
(Câu bị động)
Nó đánh em.
4. Em bị nó đánh.
Lưu ý : không phải câu nào cũng có thể chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động hoặc ngược lại được .
Ví dụ :
Nó rời sân ga
Nó định về quê
Không thể nói: Sân ga được rời khỏi nó
Không thể nói : Quê được nó định về
Câu bình thường
Tiết 95 : Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
I . Câu chủ động và câu bị động
Em hãy chuyển đổi những câu chủ động sau thành câu bị động :
-Người lái đò đẩy thuyền ra xa

-Mẹ rửa chân cho em bé
Thuyền được người lái đò đẩy ra xa.
Em bé được mẹ rửa chân cho .
Tiết 95 : Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
Thuỷ phải xa lớp ta, theo mẹ về quê ngoại.
Một tiếng "ồ" nổi lên kinh ngạc. Cả lớp sững sờ. Em tôi là chi đội trưởng, là "vua toán" của lớp từ mấy năm nay..., tin này chắc là làm cho bạn bè xao xuyến.
(Theo Khánh Hoài)
a. Mọi người yêu mến em.
b. Em được mọi người yêu mến.
I . Câu chủ động và câu bị động
II. Mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
Em sẽ điền câu a hay câu b vào đoạn trích ? Vì sao?
- Chọn câu b điền vào dấu ba chấm.
- Câu b được ưu tiên chọn vì: nó giúp cho việc liên kết các câu trong đoạn được tốt hơn: em tôi là chi đội trưởng .em tôi được .
Sử dụng câu bị động nhằm mục đích làm cho câu văn có mạch liên kết.
Tiết 95 : Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
-Nhà máy đã sản xuất được một số sản phẩm có giá trị. Khách hàng ở châu Âu rất ưa chuộng các sản phẩm này.
I . Câu chủ động và câu bị động
II. Mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
So sánh hai cách viết sau :
-Nhà máy đã sản xuất được một số sản phẩm có giá trị. Các sản phẩm này được khách hàng châu Âu rất ưa chuộng.
Câu nào có cách viết hay hơn? Vì sao?
Cách viết thứ hai hay hơn ,vì việc sử dụng câu bị động góp phần tạo nên liên kết chủ đề theo kiểu móc xích : một số sản phẩm có giá trị - các sản phẩm này.
Tiết 95 : Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
I . Câu chủ động và câu bị động
II. Mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
Việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (và ngược lại, chuyển đổi câu bị động thành câu chủ động) ở mỗi đoạn văn đều nhằm liên kết các câu trong đoạn thành một mạch văn thống nhất.
* Ghi nhớ (SGK- tr. 58)
Mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động( hoặc ngược lại) là gì?
Tiết 95 : Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
III. Luyện tập
.Tìm câu bị động trong đoạn trích sau đây và giảI thích vì sao tác giả chọ cách viết như vậy.
a- Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng, dễ thấy. Nhưng cũng có khi cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm. (Hồ Chí Minh)
Hoạt động nhóm
b.-Người đầu tiên chịu ảnh hưởng thơ Pháp rất đậm là Thế Lữ. Những bài thơ có tiếng của Thế Lữ ra đời từ đầu năm 1933 đến năm 1934. Giữa lúc người thanh niên Việt Nam bấy giờ ngập trong quá khứ đến tận cổ thì Thế Lữ đưa về cho họ hương vị phương xa . Tác giả "Mấy vần thơ " liền được tôn làm đương thời đệ nhất thi sĩ.
(Theo Hoài Thanh)
Nhóm 3 :Tìm câu bị động tương ứng với các câu chủ động sau
-Nhiều người tin yêu Bác
-Bọn xấu ném đá lên tàu hoả.
Nhóm 1 câu a : Nhóm 2 câu b
Tiết 95 : Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
I . Câu chủ động và câu bị động
II. Mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
III. Luyện tập
a.Tìm câu bị động trong đoạn trích sau đây.
- Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng, dễ thấy. Nhưng cũng có khi cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm.
(Hồ Chí Minh)
Người đầu tiên chịu ảnh hưởng thơ Pháp rất đậm là Thế Lữ. Những bài thơ có tiếng của Thế Lữ ra đời từ đầu năm 1933 đến năm 1934. Giữa lúc người thanh niên Việt Nam bấy giờ ngập trong quá khứ đến tận cổ thì Thế Lữ đưa về cho họ hương vị phương xa . Tác giả "Mấy vần thơ " liền được tôn làm đương thời đệ nhất thi sĩ.
(Theo Hoài Thanh)
b. Tại sao tác giả chọn câu bị động như vậy ?
- Nhằm tránh lặp lại kiểu câu đã dùng trước đó.
- Tạo liên kết liền mạch giữa các câu trong đoạn.
b. Tác giả chọn câu bị động như vậy vì:
Tiết 95 : Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
I . Câu chủ động và câu bị động
II. Mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
III. Luyện tập
Nhóm 3 :Tìm câu bị động tương ứng với các câu chủ động sau
-Nhiều người tin yêu Bác
-Bọn xấu ném đá lên tàu hoả.
Bác được nhiều người tin yêu
Tàu hoả bị bọn xấu ném đá lên.
Tiết 95 : Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
Em chọn cách viết nào, vì sao?
b.1. Con chó được chị dắt đi dạo ven rừng , chốc chốc dừng lại ngửi chỗ này một tí, chỗ kia một tí.
b.2. Chị dắt con chó đi dạo ven rừng , chốc chốc dừng lại ngửi chỗ này một tí, chỗ kia một tí.

Cách viết thứ nhất tốt hơn vì nếu viết theo cách thứ 2, người đọc sẽ hiểu rằng "chị dắt con chó đi dạo ven rừng" và "chốc chốc chị dừng lại ngửi chỗ này một tí, chỗ kia một tí."
I . Câu chủ động và câu bị động
II. Mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
III. Luyện tập
Tiết 95 : Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
Củng cố
-Thế nào là câu chủ động ?
-Thế nào là câu bị động ?
- Việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (và ngược lại ) nhằm mục đích gì ?
Dặn dò
- Ôn lại phần ghi nhớ
-Viết đoạn văn kể về một số hoạt động trong giờ ra chơi ở sân trường em (3-5 câu; có sử dụng ít nhất một câu bị động)
-Soạn bài : Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp theo)