Bài 23. Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động

5
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO MỎ CÀY BẮC
CHÀO MỪNG QUÍ THẦY VÀ CÁC EM HỌC SINH
THAM DỰ TIẾT HỌC HÔM NAY
Giáo viên : Huỳnh Thị Liền
TRU?NG THCS PHƯỚC MỸ TRUNG
Lớp 73
Kiểm tra bài cũ:
1-Thế nào là câu chủ động ? Thế nào là câu bị động ?
2- Xem hình đặt câu chủ động, bị động ?
Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã được hạ
xuống từ hôm “hoá vàng”.
b. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ xuống từ hôm “hoá vàng”.
(Câu bị động.)
ĐTHĐ
HĐ
HĐ
Ví dụ:
(Câu bị đông.)
ĐTHĐ
C-Người ta đã hạ cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải
xuống từ hôm “hoá vàng”.
(Câu chủ động)
CTHĐ
HĐ
ĐTHĐ
d- Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải bị hạ xuống từ hôm hóa vàng. (câu bị động )
được
Ví dụ
Bạn em được giải Nhất trong kỳ thi học sinh giỏi.
Tay em bị đau.
*.Ghi nhớ: ( Tr 64 SGK )
-Chuyển từ (hoặc cụm từ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu và thêm các từ bị hay được vào sau từ ( cụm từ ) ấy.
-Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu, đồng thời lược bỏ hoặc biến từ (cụm từ) chỉ chủ thể của hoạt động thành một bộ phận không bắt buộc trong câu.
. Không phải câu nào có từ bị, được cũng là câu bị động.
. Có hai cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động:
Bài tập 1:
Chuyển đổi mỗi câu chủ động sau thành hai câu bị động theo hai cách khác nhau?
a. Một nhà sư vô danh đã xây ngôi chùa ấy từ thế kỉ XIII.
*Cách 1: Có dùng được hoặc bị.
*Cách 2: Không có dùng được hoặc bị.
b. Người ta làm tất cả cánh cửa chùa bằng gỗ lim.
c. Chàng kị sĩ buộc con ngựa bạch bên gốc đào.
CTHĐ
ĐTHĐ
HĐ
d. Người ta dựng một lá cờ đại ở giữa sân.
CTHĐ
HĐ
HĐ
CTHĐ
ĐTHĐ
ĐTHĐ
ĐTHĐ
CTHĐ
HĐ
7
a. Một nhà sư vô danh đã xây ngôi chùa ấy từ thế kỉ XIII.
. Chuyển đổi mỗi câu chủ động dưới đây thành hai câu bị động theo hai kiểu khác nhau.
b. Người ta đã làm tất cả cánh cửa chùa bằng gỗ lim.
c. Chàng kị sĩ buộc con ngựa bạch bên gốc đào.
d. Người ta dựng một lá cờ đại ở giữa sân.
Bài tập 1 ( SGK/ 65)
.
-> Ngôi chùa ấy được (một nhà sư vô danh) xây từ thế kỉ XIII.
-> Ngôi chùa ấy xây từ thế kỉ XIII.
-> Tất cả cánh cửa chùa được (người ta) làm bằng gỗ lim.
-> Tất cả cánh cửa chùa làm bằng gỗ lim.
-> Con ngựa bạch được (chàng kị sĩ) buộc bên gốc đào.
-> Con ngựa bạch buộc bên gốc đào.
-> Một lá cờ đại được (người ta) dựng ở giữa sân.
-> Một lá cờ đại dựng giữa sân.
2) Bài tập 2: Chuyển đổi mỗi câu chủ động thành 2 câu bị động – Một câu dùng từ được, một câu dùng từ bị . Cho biết sắc thái ý nghĩa của câu khác nhau như thế nào ?
a- Thầy giáo phê bình em.
b. Người ta đã phá ngôi nhà ấy đi.
c.Trào lưu đô thị hoá đã thu hẹp sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn.
-Em được thầy giáo phê bình.
=> mang sắc thái ý nghĩa tích cực, chủ động nhận ra khuyết điểm và sửa lỗi.
- Em bị thầy giáo phê bình.
=>mang sắc thái ý nghĩa chỉ sự tiếp nhận thụ động, chứng tỏ học sinh đó chưa thực sự nhận ra lỗi của mình.
a- Thầy giáo phê bình em.
b. Người ta đã phá ngôi nhà ấy đi.
- Ngôi nhà ấy đã được người ta phá đi.
=> Việc phá ngôi nhà là hợp lí.
- Ngôi nhà ấy đã bị người ta phá đi
=> Việc phá ngôi nhà là khụng hợp lí.
C.Trào lưu đô thị hoá đã thu hẹp sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn.
- Sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn đã được trào lưu đô thị hóa thu hẹp.
=> Việc thu hẹp sự khác biệt giữa thành thị và nông thôn là cần thiết.
Sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn đã bị trào lưu đô thị hóa thu hẹp.
=> Việc thu hẹp sự khác biệt giữa thành thị và nông thôn là chưa hay, chưa cần thiết.
3) Bài tập 3: Viết một đoạn văn ngắn nói về lòng say mê văn học của em hoặc về ảnh hưởng của tác phẩm văn học đối với em, trong đó có dùng ít nhất một câu bị động.
Đoạn văn nói về lòng say mê văn học:
Em rất yêu văn học. Những tác phẩm văn học có giá trị được em nâng niu, trân trọng và giữ gìn cẩn thận. Chính những câu truyện, bài thơ hay đã bồi đắp cho em nhiều tình cảm tốt đẹp: đó là tình yêu quê hương đất nước, tình cảm gia đình …em nghĩ con người sẽ không thể có cuộc sống tinh thần phong phú nếu chưa bao giờ biết đến một tác phẩm văn học.
Gợi ý:
+Chủ đề: Lòng say mê văn học.
+Thể loại: Biểu cảm
+Số câu: Từ 3 câu trở lên
1. Ông lão thả cá vàng xuống biển. ( Câu Chủ động)
Cá vàng được thả xuống biển. Câu bị động)
Cá vàng được ông lão thả xuống biển. ( Câu bị động)
Xem hình: Đặt câu chủ động sau đó chuyển thành câu bị động
(1)
Bác Hồ quàng khăn đỏ cho cháu.
Cháu được Bác Hồ quàng khăn đỏ.
( Câu chủ động)
( Câu bị động)
(2)
Xem hình: Đặt câu bị động sau đó tìm câu chủ động tương ứng
CTHĐ
HĐ
ĐTHĐ
được / bị
*Cách 1: có dùng từ được hoặc bị.
Câu chủ động:
Câu bị động:
CTHĐ
HĐ
ĐTHĐ
Câu chủ động:
*Cách 2 : không có dùng từ được hoặc bị.
Câu bị động:
ĐTHĐ
HĐ
(CTHĐ)
ĐTHĐ
HĐ
Em hãy hoàn thành sơ đồ chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động:
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC

H?c b�i.
Vi?t m?t do?n van ng?n theo ch? d? nh?t d?nh trong dú cú s? d?ng ớt nh?t m?t cõu b? d?ng.
Chu?n b? b�i m?i: "Luy?n t?p vi?t do?n van ch?ng minh"
+ Ch?n m?t trong tỏm d? ? sgk v� vi?t th�nh m?t do?n van ch?ng minh.

*Bài học đến đây kết thúc.
Chân thành cảm ơn
Quí thầy-cô và các em học sinh.