Bài 23. Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động

.
NĂM HỌC: 2011 - 2012
Người thực hiện: Trần Thị Huệ
Trường : THCS Yên Minh
chào mừng các thầy cô giáo về dự giờ
lớp 7a
CN: Chỉ người
a. Mọi người yêu mến em.
b. Em được mọi người yêu mến
Mọi người
Em
c. Con mèo vồ con chuột
d. Con chuột bị con mèo vồ.

CN: Chỉ vật
 CN: Chỉ người, vật
Con mèo
Con chuột
a. Mọi người yêu mến em. c. Con mèo vồ con chuột
 Câu a,c: Câu chủ động
 Câu chủ động là câu có chủ ngữ (chủ thể) chỉ người, vật thực hiện hành động hướng vào người, vật khác.
CN (người, vật)
người, vật (khác)
thực hiện hành động
chủ thể
b. Em được mọi người yêu mến d. Con chuột bị con mèo vồ.
 Câu b,d: Câu bị động (có chứa từ “bị” hoặc “được”)
 Câu bị động là câu có chủ ngữ (đối thể) chỉ người, vật được hoạt động của người, vật khác hướng vào.
CN (người, vật)
người, vật (khác)
được (bị) hành động
đối tượng
hướng vào
Thầy giáo khen em.
Ví dụ:
 Câu chủ động có một câu bị động tương ứng
Lưu ý 2:
Em được thầy giáo khen.
Về nội dung biểu thị (nội dung miêu tả) câu chủ động và câu bị động được xem là đồng nhất với nhau.
Lưu ý 1:
Ví dụ:
Lưu ý 3:
Bố cho tôi cây bút
Câu chủ động – 2 câu bị động tương ứng.
(Nếu động từ VN của câu chủ động là động từ thuộc nhóm: tặng, biểu, cho)
Tôi được bố cho cây bút
Cây bút được bố cho tôi
1. Ví dụ
Chọn câu để điền vào dấu ba chấm.Giải thích vì sao?
Thủy phải xa lớp ta, theo mẹ về quê ngoại.
Một tiếng “ồ” nổi lên kinh ngạc. Cả lớp sững sờ. Em tôi là chi đội trưởng, là “vua toán” của lớp từ mấy năm nay … , tin này chắc làm cho bạn bè xao xuyến. (Khánh Hoài)

a. Mọi người yêu mến em.
b. Em được mọi người yêu mến
Thủy phải xa lớp ta, theo mẹ về quê ngoại.
Một tiếng “ồ” nổi lên kinh ngạc. Cả lớp sững sờ. Em tôi là chi đội trưởng, là “vua toán” của lớp từ mấy năm nay Em được mọi người yêu mến, tin này chắc làm cho bạn bè xao xuyến. (Khánh Hoài)
 Chọn câu bị động tạo liên kết các câu thành mạch văn thống nhất hướng vào chủ đề.
Ví dụ: So sánh hai cách viết sau:
Nhà máy đã sản xuất được một số sản phẩm có giá trị. Khách hàng ở Châu Âu rất ưa chuộng các sản phẩm này.
Nhà máy đã sản xuất được một số sản phẩm có giá trị. Các sản phẩm này được khách hàng Châu Âu rất ưa chuộng.
 Cách viết b tốt hơn vì đã sử dụng câu bị động góp phần tạo liên kết chủ đề theo kiểu móc xích (Một số sản phẩm có giá trị -Các sản phẩm này).
Ví dụ: So sánh hai cách viết sau:
Nhà máy đã sản xuất được một số sản phẩm có giá trị. Khách hàng ở Châu Âu rất ưa chuộng các sản phẩm này.
Nhà máy đã sản xuất được một số sản phẩm có giá trị. Các sản phẩm này được khách hàng Châu Âu rất ưa chuộng.

Tìm câu bị động và giải thích vì sao tác giả chọn cách viết như vậy?
Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy. Nhưng cũng có khi bị cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm. (Hồ Chí Minh)
 Chọn cách viết câu bị động là tránh lặp lại kiểu câu dùng ở phía trước.
Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy. Nhưng cũng có khi bị cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm. (Hồ Chí Minh)
b. Người đầu tiên chịu ảnh hưởng thơ Pháp rất đậm là Thế Lữ. Những bài thơ có tiếng của Thế Lữ ra đời từ đầu năm 1933 đến 1934. Giữa lúc người thanh niên Việt Nam bấy giờ ngập trong quá khứ đến tận cổ thì Thế Lữ đưa về cho họ cái hương vị phương xa. Tác giả “Mấy vần thơ” liền được tôn làm đương thời đệ nhất thi sĩ. (Hoài Thanh)
b. Người đầu tiên chịu ảnh hưởng thơ Pháp rất đậm là Thế Lữ. Những bài thơ có tiếng của Thế Lữ ra đời từ đầu năm 1933 đến 1934. Giữa lúc người thanh niên Việt Nam bấy giờ ngập trong quá khứ đến tận cổ thì Thế Lữ đưa về cho họ cái hương vị phương xa. Tác giả “Mấy vần thơ” liền được tôn làm đương thời đệ nhất thi sĩ. (Hoài Thanh)
 Tạo sự liên kết tốt giữa các câu trong đoạn.
Xem hình, đặt câu:
1. Ông lão thả cá vàng xuống biển.
2. Cá vaøng được ông lão thả xuống biển.
Xem hình, đặt câu:
1. Chúng em chăm sóc tốt các cây xanh.
2. Các cây xanh được chúng em chăm sóc tốt.
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ :
- Câu chủ động và câu bị động.
Mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (và ngược lại, chuyển đổi câu bị động thành câu chủ động).
Viết đoạn văn chứng minh bảo vệ rừng là bảo vệ cuộc sống của chúng ta có sử dụng câu chủ động và câu bị động.
“Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp theo)” (Trang 64)
- Tiết sau: Chuẩn bị tốt để viết bài Tập làm văn số 5 – Văn nghị luận.
+ Học thuộc nội dung:
+ Soạn bài mới :
Cảm ơn quý thầy cô giáo và các em học sinh
Xác định câu chủ động và câu bị động: