Bài 23. Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động

Giáo viên : NGUYỄN THANH THỦY
Trường : THCS Vĩnh Tuy
Tiết 94:
CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG
BÀI SOẠN TIẾNG VIỆT 7
CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG
THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG
Tiết 94
1. Ví dụ:
I. Câu chủ động và câu bị động.
a) Mọi người yêu mến em.
b) Em được mọi người yêu mến
(chủ thể hđ)
(hđ)
(đối tượng hđ)
(đối tượng hđ)
(hđ)
(chủ thể hđ)
CN
VN
CN
VN
CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG
THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG
Tiết 94
2. Nhận xét:
a. Giống nhau:
- Hoạt động : yêu mến.
- Chủ thể của hoạt động : mọi người.
- Đối tượng của hoạt động : em.
b. Khác nhau:
Câu a.
Câu b.
- CN là chủ thể của hoạt động, đối tượng của hoạt động ở VN.
- CN là đối tượng của hoạt động, chủ thể hoạt động ở VN.
Câu chủ động.
Câu bị động.
3. Ghi nhớ 1: SGK/ 57.
* Lưu ý:
Các bước nhận biết câu chủ động và câu bị động.
- Phân tích câu để tìm chủ ngữ, vị ngữ.
- Xác định hoạt động trong câu.
- Xác định chủ thể hoạt động và đối tượng hoạt động.
- Xét CN:
+ Nếu CN là chủ thể của hoạt động, thì câu đó là câu chủ động.
+ Nếu CN là đối tượng của hoạt động, thì câu đó là câu bị động.
BÀI TẬP NHANH
Xác định câu chủ động, câu bị động và giải thích
1. Con chó đuổi con mèo
Câu chủ động vì CN là chủ thể của hoạt động.
2. Em được cô giáo khen.
Câu bị động vì CN là đối tượng của hoạt động
3. Hôm nay, lớp chúng ta được các thầy cô đến dự giờ.
Câu bị động vì CN là đối tượng của hoạt động
4. An làm vỡ lọ hoa.
Câu chủ động vì CN là chủ thể của hoạt động.
1. Ví dụ
Chọn câu để điền vào dấu ba chấm.
Thủy phải xa lớp ta, theo mẹ về quê ngoại.
Một tiếng “ồ” nổi lên kinh ngạc. Cả lớp sững sờ. Em tôi là chi đội trưởng, là “vua toán” của lớp từ mấy năm nay … , tin này chắc làm cho bạn bè xao xuyến. (Khánh Hoài)

a. Mọi người yêu mến em.
b. Em được mọi người yêu mến
CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG
THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG
Tiết 94
I. Câu chủ động và câu bị động.
II. Mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG
THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG
Tiết 94
I. Câu chủ động và câu bị động.
II. Mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
1. Ví dụ:
- Lựa chọn đáp án b.
Vì : câu b giúp cho việc liên kết các câu trong đoạn được tốt hơn, câu trước nói về Thuỷ ( thông qua chủ ngữ “Em tôi”), vì vậy sẽ là hợp logíc và dễ hiểu nếu câu sau tiếp tục nói về Thuỷ ( thông qua chủ ngữ “em”)
2. Ghi Nhớ 2: SGK/ 58
Bài tập: So sánh hai cách viết sau:
Nhà máy đã sản xuất được một số sản phẩm có giá trị. Khách hàng ở Châu Âu rất ưa chuộng các sản phẩm này.
Nhà máy đã sản xuất được một số sản phẩm có giá trị. Các sản phẩm này được khách hàng Châu Âu rất ưa chuộng.
 Cách viết b tốt hơn vì đã sử dụng câu bị động góp phần tạo liên kết chủ đề theo kiểu móc xích (Một số sản phẩm có giá trị -Các sản phẩm này).
CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG
THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG
Tiết 94
Bài tập: So sánh hai cách viết sau:
Nhà máy đã sản xuất được một số sản phẩm có giá trị. Khách hàng ở Châu Âu rất ưa chuộng các sản phẩm này.
Nhà máy đã sản xuất được một số sản phẩm có giá trị. Các sản phẩm này được khách hàng Châu Âu rất ưa chuộng.

Tìm câu bị động và giải thích vì sao tác giả chọn cách viết như vậy?
a.Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy. Nhưng cũng có khi bị cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm. (Hồ Chí Minh)
CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG
THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG
Tiết 94
 Chọn cách viết câu bị động là tránh lặp lại kiểu câu dùng ở phía trước.
a. Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy. Nhưng cũng có khi bị cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm. (Hồ Chí Minh)
I. Câu chủ động và câu bị động.
II. Mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
III. Luyện tập:
b. Người đầu tiên chịu ảnh hưởng thơ Pháp rất đậm là Thế Lữ. Những bài thơ có tiếng của Thế Lữ ra đời từ đầu năm 1933 đến 1934. Giữa lúc người thanh niên Việt Nam bấy giờ ngập trong quá khứ đến tận cổ thì Thế Lữ đưa về cho họ cái hương vị phương xa. Tác giả “Mấy vần thơ” liền được tôn làm đương thời đệ nhất thi sĩ. (Hoài Thanh)
b. Người đầu tiên chịu ảnh hưởng thơ Pháp rất đậm là Thế Lữ. Những bài thơ có tiếng của Thế Lữ ra đời từ đầu năm 1933 đến 1934. Giữa lúc người thanh niên Việt Nam bấy giờ ngập trong quá khứ đến tận cổ thì Thế Lữ đưa về cho họ cái hương vị phương xa. Tác giả “Mấy vần thơ” liền được tôn làm đương thời đệ nhất thi sĩ. (Hoài Thanh)
CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG
THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG
Tiết 94
 Tạo sự liên kết tốt giữa các câu trong đoạn.
Trò chơi.
NHÌN HÌNH ĐẶT CÂU
CHỦ ĐỘNG, BỊ ĐỘNG
CĐ: Con mèo vồ con chuột.
BĐ: Con chuột bị con mèo vồ.
Phần thưởng
ĐIỂM
9
XIN CHÚC MỪNG
Cđ: Con bò kéo xe.
Bđ: Xe được con bò kéo.
Phần thưởng
Chúc bạn luôn vui vẻ và học thật giỏi.
Cđ: Em bé ăn kem.
Bđ: Kem bị em bé ăn.
Phần thưởng
MỘT GÓI BIMBIM
XIN CHÚC MỪNG
Cđ: Cô gái vẽ bức tranh.
Bđ: Bức tranh được cô gái vẽ
Phần thưởng
MỘT TRÀNG VỖ TAY THẬT LỚN CỦA CÁC BẠN
XIN CHÚC MỪNG
Cđ: Mẹ cho em bé ăn.
Bđ: Em bé được mẹ cho ăn
Phần thưởng
MỘT GÓI KẸO
XIN CHÚC MỪNG
Cđ: Nước lũ cuốn trôi nhà cửa.
Bđ: Nhà cửa bị nước lũ cuốn trôi
Phần thưởng
ĐIỂM
10
XIN CHÚC MỪNG
Cđ: Bọn lâm tặc chặt phá rừng.
Bđ: Rừng bị bọn lâm tặc chặt phá.
Phần thưởng
MỘT GÓI BÁNH
XIN CHÚC MỪNG
Cđ: Em bé hái bông hoa.
Bđ: Bông hoa bị em bé hái.
Phần thưởng
ĐIỂM
8
XIN CHÚC MỪNG