Bài 23. Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động

TRƯỜNG THCS ĐỊNH HIỆP
Môn: Ngữ Văn 7
GV: Nguyễn Thị Tú
Tiết 94: CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG (Tiết 1)
I. Câu chủ động và câu bị động:
1. Xét ví dụ:
a. Mọi người yêu mến em.


b.Em được mọi người yêu mến.

Chủ ngữ chỉ người thực hiện hoạt động hướng vào người khác(CN chỉ chủ thể của hoạt động)
Chủ ngữ chỉ người được hoạt động của người khác hướng vào (CN chỉ đối tượng của hoạt động)
CN VN
CN VN
Ý nghĩa của CN trong các câu trên khác nhau như thế
nào ?
Hãy xác định chủ ngữ có trong ví dụ?
Tiết 94: CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG
THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG ( Tiết 1)
I.Câu chủ động và câu bị động:
1.Xét ví dụ:
a.Mọi người yêu mến em.
Mọi người em
CN (người/ vật)
Thực hiện hoạt động
Người/vật khác
Chủ thể
(hoạt động)
Câu a là câu chủ động
Tiết 94: CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG (Tiết 1)
I.Câu chủ động và câu bị động:
1. Xét ví dụ:
b. Em được mọi người yêu mến.
Em mọi người
CN (người/ vật)
được (bị) hoạt động
người/vật khác
Đối tượng
(hoạt động)
Câu b là câu bị động
hướng vào
Tiết 94: CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG (Tiết 1)
I.Câu chủ động và câu bị động:
1.Xét ví dụ:
2.Ghi nhớ:
Câu chủ động là câu có chủ ngữ chỉ người, vật thực hiện một hoạt động hướng vào người, vật khác (chỉ chủ thể của hoạt động).
- Câu bị động là câu có chủ ngữ chỉ người, vật được hoạt động của người, vật khác hướng vào (chỉ đối tượng của hoạt động).
Thế nào là câu chủ động? Thế nào là câu bị động?
XEM HÌNH ĐẶT CÂU CHỦ ĐỘNG VÀ BỊ ĐỘNG
1.Ông lão thả con cá xuống biển.
2.Con cá được ông lão thả xuống biển.
XEM HÌNH ĐẶT CÂU CHỦ ĐỘNG VÀ BỊ ĐỘNG
2.Rừng bị con người chặt phá bừa bãi.
1.Con người chặt phá rừng bừa bãi.
XEM HÌNH ĐẶT CÂU CHỦ ĐỘNG VÀ BỊ ĐỘNG
1.Người ta nhốt con chim trong lồng.
2.Con chim bị người ta nhốt trong lồng.
XEM HÌNH ĐẶT CÂU CHỦ ĐỘNG VÀ BỊ ĐỘNG
1.Bác Hồ chăm sóc cây.
2.Cây được Bác Hồ chăm sóc.
Tiết 94: CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG (Tiết 1)
I.Câu chủ động và câu bị động:
II.Mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động:
HOẠT ĐỘNG NHÓM (theo bàn)
Hãy chọn 1 trong 2 câu sau để điền vào dấu … trong đoạn văn và giải thích vì sao em chọn câu đó?
a. Mọi người yêu mến em.
“- Thuỷ phải xa lớp ta, theo mẹ về quê ngoại.
Một tiếng “ồ” nổi lên kinh ngạc. Cả lớp sững sờ. Em tôi là chi đội trưởng, là “vua toán” của lớp từ mấy năm nay ……………………………………, tin này chắc làm cho bạn bè xao xuyến.”
(Theo Khánh Hoài)
Em được mọi người yêu mến
b.
Tiết 94: CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG (Tiết 1)
I.Câu chủ động và câu bị động:
II.Mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động:
- Nhằm liên kết các câu trong đoạn thành một mạch văn thống nhất.
- Tránh lặp lại kiểu câu đã dùng trước đó.
Vậy, mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động là gì?
NHẬN XÉT 2 CÁCH VIẾT SAU ĐÂY:
Nhà máy đã sản xuất được một số sản phẩm có giá trị. Khách hàng ở Châu Âu rất ưa chuộng các sản phẩm này.
Nhà máy đã sản xuất được một số sản phẩm có giá trị. Các sản phẩm này được khách hàng Châu Âu rất ưa chuộng.
Nhận xét: Cách viết thứ 2 hay hơn vì việc sử dụng câu bị động đã góp phần tạo liên kết chủ đề theo kiểu ý nọ nối tiếp ý kia.
CÁCH 1
CÁCH 2
Tiết 94:CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG (Tiết 1)
I.Câu chủ động và câu bị động:
II.Mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động:
III.Luyện tập:
* Thảo luận nhóm: (4 nhóm)
- Thời gian: 4 phút
+ Nhóm 1 + 3: Đoạn 1
+ Nhóm 2 +4 : Đoạn 2
* Đoạn 1: “Tinh thÇn yªu n­íc còng nh­ c¸c thø cña quý. Cã khi ®­îc tr­ng bµy trong tñ kÝnh, trong b×nh pha lª, râ rµng dÔ thÊy. Nh­ng còng cã khi cÊt giÊu kÝn ®¸o trong r­¬ng, trong hßm.”
(Hå ChÝ Minh)
? Tìm câu bị động trong các đoạn trích sau ? Giải thích vì sao tác giả chọn cách viết như vậy?
* Đoạn 2: “ Ng­êi ®Çu tiªn chÞu ¶nh h­ëng th¬ Ph¸p rÊt ®Ëm lµ ThÕ L÷. Nh÷ng bµi th¬ cã tiÕng cña ThÕ L÷ ra ®êi tõ ®Çu n¨m 1933 ®Õn 1934. Gi÷a lóc ng­êi thanh niªn ViÖt Nam bÊy giê ngËp trong qu¸ khø ®Õn tËn cæ th× ThÕ L÷ ®­a vÒ cho hä h­¬ng vÞ ph­¬ng xa. T¸c gi¶ “MÊy vÇn th¬” liÒn ®­îc t«n lµm ®­¬ng thêi ®Ö nhÊt thi sÜ.”
(Theo Hoµi Thanh)
* Mục đích:
- Tránh lặp lại kiểu câu đã dùng trước đó.
Tạo liên kết tốt hơn giữa các câu trong đoạn văn.
Tiết 94: CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG (Tiết 1)
Khi nhận diện CCĐ và CBĐ cần lưu ý: - Về nội dung biểu thị (nội dung miêu tả) CCD và CBD được xem là đồng nhất với nhau.
VD: Cát bồi làm cho sông ngòi khô cạn dần.
Sông ngòi bị cát bồi làm cho khô cạn dần.
- Tham gia cấu tạo CBD trong Tiếng Việt thường có các từ bị, được .Tuy nhiên, có một số câu bình thường vẫn chứa các từ bị, được.
VD: Cơm bị thiu.
Nó được đi bơi.
Nó định về quê. -> Câu bình thường
BÀI TẬP CỦNG CỐ

1. Trong các câu sau, câu nào là câu chủ động ?
A. Nhà vua truyền ngôi cho cậu bé.
B. Lan được mẹ tặng chiếc cặp sách mới.
C. Mỗi ngày được đến trường là một ngày vui.
D. Ngôi nhà bị người ta phá đi.
2.Trong các câu sau, câu nào là câu bị động:
A. Mẹ đang nấu cơm.
B. Lan được thầy giáo phê bình.
C.Đi học là hạnh phúc.
D.Trăng tròn.





HƯỚNG DẪN TỰ HỌC:
Nắm nội dung bài học
Tiếp tục rèn luyện đặt câu chủ động và câu bị động
Soạn bài “Ý nghĩa văn chương”
CẢM ƠN QUÝ thÇy gi¸o, c« gi¸o
vµ c¸c em häc sinh
®· tíi dù tiÕt häc ngµy h« m nay
CHÚC QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM
MẠNH KHỎE, HẠNH PHÚC