Bài 23. Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động

Ngữ văn 7
Tiết 99
Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
(tiếp theo)


Người thực hiện: Ngoõ Ngoùc A�nh

Kiểm tra bài cũ
Thế nào là câu chủ động? Thế nào là câu bị động?
- Câu chủ động: có chủ ngữ chỉ chủ thể của hoạt động
- Câu bị động: có chủ ngữ chỉ đối tượng của hoạt động

2. Xác định câu chủ động và câu bị động trong những ví dụ sau:
a. Người ta đã hạ cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải xuống từ hôm "hoá vàng".
CN VN
=> Caõu chuỷ ủoọng

b. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã được hạ xuống từ hôm "hoá vàng".
CN VN
=> Caõu bũ ủoọng
c. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ xuống từ hôm "hoá vàng".(Vũ Bằng)
CN VN
=> Caõu bũ ủoọng
1, Bài tập tìm hiểu

H. Hai caõu sau coự gỡ gioỏng nhau vaứ khaực nhau?
a. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã
được hạ xuống từ hôm "hoá vàng".
b. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ
xuống từ hôm "hoá vàng".
H. Vaäy, qua baøi hoïc tìm hieåu , em haõy cho bieát muoán chuyeån ñoåi caâu chuû ñoäng sang caâu bò ñoäng phaûi theo nhöõng caùch naøo?
H. Em haõy xaùc ñònh: chuû theå, hoaït ñoäng, ñoái töôïng trong caùc caâu sau:
a. Ng­êi ta ®· h¹ c¸nh mµn ®iÒu treo ë ®Çu bµn thê «ng v¶i xuèng tõ
(Chñ thÓ) (H§) (§èi t­îng cña ho¹t ®éng)
h«m “ho¸ vµng”. (C©u chñ ®éng)
b. C¸nh mµn ®iÒu treo ë ®Çu bµn thê «ng v¶i ®· ®­îc (ng­êi ta) h¹ (§èi t­îng cña ho¹t ®éng) (HĐ)
xuèng tõ h«m “ho¸ vµng”. (C©u bÞ ®éng)

c. C¸nh mµn ®iÒu treo ë ®Çu bµn thê «ng v¶i ®· h¹ xuèng tõ h«m
(§èi t­îng cña ho¹t ®éng) (H§)
“ho¸ vµng”. (C©u bÞ ®éng)

II. Luyeọn taọp:
- Chuyển đổi mỗi câu chủ động dưới đây thành hai câu bị động theo hai kiểu khác nhau.

a. Một nhà sư vô danh đã xây ngôi chùa ấy từ thế
(Chủ thể) (HĐ) (Đối tượng của HĐ)
kỉ XIII.
- Ngôi chùa ấy được (một nhà sư vô danh) xây từ thế kỉ XIII.
- Ngôi chùa ấy xây từ thế kỉ XIII.
b. Người ta dựng một lá cờ đại ở giữa sân.
(Chủ thể) (HĐ) (Đối tượng của hoạt động)
- Một lá cờ đại được (người ta) dựng ở giữa sân.
-Một lá cờ đại dựng ở giữa sân.


Bài tập 2: ChuyĨn �ỉi m�i c�u chđ ��ng th�nh hai c�u b� ��ng- m�t c�u d�ng t� ��ỵc, m�t c�u d�ng t� b�.
Cho bi�t s�c th�i cđa m�i c�u �y c� g� kh�c nhau?
a. Thầy giáo phê bình em.
Em bị thầy giáo phê bình.
Saộc thaựi: Toỷ yự khoõng baống loứng
Em được thầy giáo phê bình.
Saộc thaựi: Baống loứng
b. Người ta đã phá ngôi nhà ấy đi.
Ngôi nhà ấy đã bị người ta phá đi.
- Ngôi nhà ấy đã được người ta phá đi.
Ví dụ: Tìm sắc thai cho các bi động câu sau:
- Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã
được hạ xuống từ hôm "hoá vàng".
=>( Có hàm ý đánh giá tích cực, thể hiện điều mong muốn.)
- Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã
bị hạ xuống từ hôm "hoá vàng".
=>(Có hàm ý đánh giá tiêu cực, thể hiện điều không mong muốn.)
* Những câu sau có phải là câu bị động không?
Vì sao?

a) Bạn em được giải nhất trong kì thi học sinh giỏi.
CN VN
b) Tay em bị đau.
CN VN
=> Caực caõu treõn khoõng phaỷi laứ caõu bũ ủoọng vỡ caực caõu naứy khoõng coự caõu chuỷ ủoọng tửụng ửựng neõn ủoự laứ nhửừng caõu bỡnh thửụứng.
Bài tập 3
Em rất yêu văn học. Những tác phẩm văn
học có giá trị được em nâng niu, trân trọng và
giữ gìn cẩn thận. Chính những câu chuyện, bài
thơ hay đã bồi đắp thêm cho em nhiều tình
cảm tốt đẹp: đó là tình yêu quê hương đất nước,
tình cảm gia đình,.Em nghĩ chúng ta không
thể có một cuộc sống tinh thần phong phú nếu
ta chưa bao giờ biết đến một tác phẩm văn học.