Bài 22. Thêm trạng ngữ cho câu (tiếp theo)

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo về dự tiết học tốt !
Phòng giáo dục huyện thuỷ nguyên
trường thcs núi đèo
Ngữ văn 7
Bài 22 - Tiết : 89
Giáo viên : Phạm Thị Ngần
Năm học 2008 - 2009
Thêm trạng ngữ cho câu (tiếp theo)
Kiểm tra bài cũ
Hãy xác định trạng ngữ trong các câu văn sau và gọi tên các trạng ngữ đó?
1.Về mùa đông, lá bàng đỏ như màu đồng hun .
Nhưng tôi yêu mùa xuân nhất là vào khoảng sau ngày rằm tháng giêng [..]
Thường thường ,vào khoảng đó trời đã hết nồm, mưa xuân bắt đầu thay thế cho mưa phùn, không còn làm cho nền trời đùng đục như màu pha lê mờ .Sáng dậy ,nằm dài nhìn ra cửa sổ thấy những vệt xanh tươi hiện ở trên trời ,mình cảm thấy rạo rực một niềm vui sáng sủa.Trên giàn hoa lý,vài con ong siêng năng đã bay đi kiếm nhị hoa .Chỉ độ tám chín giờ sáng, trên nền trời trong trong có những làn sáng hồng hồng rung động như cánh con ve mới lột . (Vũ Bằng)



Đáp án
- Thường thường ,vào khoảng đó
- Chỉ độ tám chín giờ sáng
- Về mùa đông
Tr¹ng ng÷ chØ thêi gian
-Trên giàn hoa lý
-Trên nền trời trong trong
Trạng ngữ chỉ địa điểm
Ví dụ 1
1.Về mùa đông, lá bàng đỏ như màu đồng hun.
2. Lá bàng đỏ như màu đồng hun.

C«ng dông cña tr¹ng ng÷ trong c©u 1:
- X¸c ®Þnh hoµn c¶nh, ®iÒu kiÖn diÔn ra sù viÖc nªu trong c©u , gãp phÇn lµm cho néi dung c©u ®­îc ®Çy ®ñ chÝnh x¸c.
Ví dụ 2
a. Nhưng tôi yêu mùa xuân nhất là vào khoảng sau ngày rằm tháng giêng [.]
Thường thường ,vào khoảng đó trời đã hết nồm, mưa xuân bắt đầu thay thế cho mưa phùn, không còn làm cho nền trời đùng đục như màu pha lê mờ .Sáng dậy ,nằm dài nhìn ra cửa sổ thấy những vệt xanh tươi hiện ở nền trời ,mình cảm thấy rạo rực một niềm vui sáng sủa.Trên giàn hoa lý,vài con ong siêng năng đã bay đi kiếm nhị hoa .Chỉ độ tám chín giờ sáng, trên nền trời trong trong có những làn sáng hồng hồng rung động như cánh con ve mới lột . (Vũ Bằng)

-> Các trạng ngữ có công dụng nối kết các câu trong đoạn góp phần làm cho đoạn văn được mạch lạc.
b. Kết hợp những bài này lại, ta được chiêm ngưỡng một bức chân dung tinh thần tự hoạ rất rõ nét và sinh động của nhà thơ.
ở loại bài thứ nhất, người ta thấy trong nhà thơ Hồ Chí Minh có nhà báo Nguyễn ái Quốc hết sức sắc sảo trong bút pháp ký sự , phóng sự và nghệ thuật châm biếm.
ở loại bài thứ hai , ta lại thấy ở nhà thơ cách mạng sự nối tiếp truyền thống thi ca lâu đời của phương Đông ,của dân tộc ,từ Lý Bạch ,Đỗ Phủ,...đến Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Nguyễn Du, Nguyễn Khuyến,....
(Theo Nguyễn Đăng Mạnh)

Ví dụ 2

-> Các trạng ngữ trên nối kết các đoạn văn với nhau góp phần làm cho bài văn được mạch lạc.
Ghi nhớ
Trạng ngữ có những công dụng sau:
Xác định hoàn cảnh ,điều kiện diễn ra sự việc nêu trong câu ,góp phần làm cho nội dung của câu được đầy đủ, chính xác.
Nối kết các câu ,các đoạn với nhau ,góp phần làm cho đoạn văn ,bài văn được mạch lạc.
Ví dụ :
Người Việt Nam ngày nay có lý do đầy đủ và vững chắc để tự hào với tiếng nói của mình và để tin tưởng hơn nữa vào tương lai của nó.
Người Việt Nam ngày nay có lý do đầy đủ và vững chắc để tự hào với tiếng nói của mình. Và để tin tưởng hơn nữa vào tương lai của nó
(Đặng Thai Mai)
Tách trạng ngữ thành câu riêng có tác dụng:
Nhấn mạnh niềm tin của nhân dânViệt Nam vào tương lai của tiếng mẹ đẻ đồng thời bộc lộ cảm xúc tự hào tin tưởng của tác giả
Ghi nhớ:
Trong một số trường hợp,để nhấn mạnh ý, chuyển ý hoặc thể hiện những tình huống ,cảm xúc nhất định, người ta có thể tách trạng ngữ ,đặc biệt là trạng ngữ đứng cuối câu ,thành những câu riêng.
Bài 1: Nêu công dụng của trạng ngữ trong đoạn trích sau đây:
Đã bao lần bạn vấp ngã mà không hề nhớ. Lần đầu tiên chập chững bước đi, bạn đã bị ngã . Lần đầu tiên tập bơi, bạn uống nước và suýt chết đuối phải không? Lần đầu tiên chơi bóng bàn, bạn có đánh trúng bóng không? Không sao đâu vì .[..]. Lúc còn học phổ thông , Lu -i Pa-xtơ chỉ là học sinh trung bình. Về môn Hóa, ông đứng hạng 15 trong số 22 học sinh của lớp.
(Theo trái tim có điều kì diệu)
Công dụng của trạng ngữ trong đoạn trích:
Bổ sung thông tin tình huống , nối kết các câu trong đoạn làm cho đoạn văn được mạch lạc .
Bài 2: Chỉ ra những trường hợp tách trạng ngữ thành câu riêng trong các chuỗi câu dưới đây . Nêu tác dụng của những câu do trạng ngữ tạo thành.
Bố cháu đã hy sinh . Năm 72.
Bốn ngưới lính đều cúi đầu ,tóc xõa gối . Trong lúc tiếng đờn vẫn khắc khoải vẳng lên những chữ đờn li biệt, bồn chồn .
(Anh Đức)
Bài 2: Chỉ ra những trường hợp tách trạng ngữ thành câu riêng trong các chuỗi câu dưới đây . Nêu tác dụng của những câu do trạng ngữ tạo thành.
Bố cháu đã hy sinh . Năm 72.

Trạng ngữ được tách thành câu riêng và công dụngcủa nó:
a.Năm 72 . => Nhấn mạnh thời điểm hy sinh của nhân vật đồng thời bộc lộ cảm xúc thương nhớ nghẹn ngào
b, Bốn ngưới lính đều cúi đầu ,tóc xõa gối . Trong lúc tiếng đờn vẫn khắc khoải vẳng lên những chữ đờn li biệt, bồn chồn .
(Anh Đức)
b.Trong lúc tiếng đờn vẫn khắc khoải vẳng lên những chữ đờn li biệt,bồn chồn. => Nhấn mạnh cảm xúc buồn đau và sự tương hợp giữa tâm trạng của những người lính với giai điệu buồn thương, li biệt của tiếng đàn .
Bài 3: Viết một đoạn văn ngắn(5-7câu) trình bày suy nghĩ của em về sự giàu đẹp của tiếng Việt . Chỉ ra các trạng ngữ và giải thích vì sao cần thêm trạng ngữ trong những trường hợp ấy
Bài tập Củng cố
HƯỚNG DẪN HỌC BÀI Ở NHÀ
? Học và nắm chắc nội dung bài học
Nhớ nhé !
 Hoµn thiÖn c¸c bµi tËp trªn líp vµo vë bµi tËp
¤n tËp c¸c ®¬n vÞ kiÕn thøc tiÕng ViÖt:
- C©u rót gän, c©u ®Æc biÖt, thªm tr¹ng ng÷ trong c©u ®Ó chuÈn bÞ kiÓm tra 45 phót.