Bài 22. Nhiệt kế - Nhiệt giai

Chào mừng quý thầy cô về dự giờ
Môn: Vật lí 6
Con: Mẹ ơi, cho con đi đá bóng nhé!
Mẹ: Không được đâu! Con đang sốt nóng đây này!
Con: Con không sốt đâu! Mẹ cho con đi nhé!
Vậy phải dùng dụng cụ nào để biết chính xác người con có sốt hay không?
Tiết 25. Nhiệt kế - Thang Nhiệt độ
1) Nhiệt kế
Chuẩn bị 3 bình a, b, c. Bình a đựng nước đá, bình b là nước sôi để nguội, bình c là nước nóng. Nhúng ngón tay trỏ của bàn tay phải vào bình a, nhúng ngón tay trỏ của bàn tay trái vào bình c. Hãy làm thử và cho biết cảm giác.
1) Nhiệt kế
Nhúng ngón tay trỏ bàn tay phải vào cốc a sẽ có cảm giác rất lạnh. Nhúng ngón trỏ bàn tay trái vào cốc c sẽ có cảm giác rất nóng.
1) Nhiệt kế
Sau một phút, rút cả hai ngón tay ra, rồi cùng nhúng ngay vào cốc b. Các ngón tay có cảm giác thế nào?
1) Nhiệt kế
Khi nhúng tay vào cốc b, cảm giác rất dễ chịu, không quá nóng cũng không quá lạnh.
1) Nhiệt kế
Nhiệt kế rượu
1) Nhiệt kế
Nhiệt kế y tế
1) Nhiệt kế
Nhiệt kế thủy ngân
1) Nhiệt kế
- Nhiệt kế là dụng cụ dùng để đo nhiệt độ.
- Nhiệt kế hoạt động dựa trên hiện tượng dãn nở vì nhiệt của các chất.
2) Thang Nhiệt độ
oC
Năm 1742, Xen-xi-út (Celsius, 1701 – 1744), người Thụy Điển, đã đề nghị chia khoảng cách giữa nhiệt độ của nước đá đang tan và nhiệt độ của hơi nước đang sôi thành 100 phần bằng nhau, mỗi phần ứng với 1 độ, kí hiệu là 1oC. Thang nhiệt độ này gọi là thang nhiệt độ Xen-xi-út. Chữ C trong kí hiệu oC là chữ cái đầu của tên nhà vật lí. Trong thang nhiệt độ này, những nhiệt độ thấp hơn 0oC được gọi là nhiệt độ âm.
Xen-xi-út (Celsius, 1701 – 1744)
1000C
Đun nước
Cho nhiệt kế vào
2) Thang Nhiệt độ
oF
Vào năm 1714, nhà vật lí người Đức là Fa-ren-hai (Fahrenheit, 1676 – 1736) đã đề nghị một thang nhiệt độ mang tên ông. Trong thang nhiệt độ này, nhiệt độ của nước đá đang tan là 32oF, còn nhiệt độ của hơi nước đang sôi là 212oF. Thang nhiệt độ Fa-ren-hai được sử dụng ở phần lớn các nước nói tiếng Anh.

Fa-ren-hai (Fahrenheit, 24/5/1686 – 16/9/1736)
Khoảng 100 oC ứng với khoảng 212oF - 32oF = 180oF, nghĩa là khoảng 1oC = khoảng 1,8oF.
Thí dụ: Tính xem 20oC ứng với bao nhiêu oF?
20oC = 0oC + 20oC. Vậy:
20oC = 32oF + (20 x 1,8oF) = 68oF
2) Thang Nhiệt độ
- Nhiệt độ của nước đá đang tan: 0 oC
- Nhiệt độ của nước đang sôi: 100oC
Để đo nhiệt độ, người ta dùng nhiệt kế.
Nhiệt kế thường dùng hoạt động dựa trên hiện tượng dãn nở vì nhiệt của các chất.
Có nhiều loại nhiệt kế khác nhau như: Nhiệt kế rượu, nhiệt kế thủy ngân, nhiệt kế y tế,…
Trong thang nhiệt độ Xen-xi-út, nhiệt độ của nước đá đang tan là 0oC, của hơi nước đang sôi là 100oC. Trong thang nhiệt độ Fa-ren-hai, nhiệt độ của nước đá đang tan là 32oF, của hơi nước đang sôi là 212oF.
Có thể em chưa biết
 Ngoài 2 thang nhiệt độ Xen-xi-út và Fa-ren-hai, trong khoa học còn dùng thang nhiệt độ Ken-vin. Đơn vị nhiệt độ trong thang nhiệt độ này gọi là kenvin, được kí hiệu bằng chữ K. Mỗi độ trong thang nhiệt độ Ken-vin (1K) bằng một độ trong thang nhiệt độ Xen-xi-út (1oC) và 0oC ứng với 273K. Nhiệt độ trong thang nhiệt độ Ken-vin được gọi là “nhiệt độ tuyệt đối”, và kí hiệu bằng T.
William Thomson, 1st Baron Kelvin (26/6/1824 -17/12/1907)
Có thể em chưa biết
Nhiệt kế kim loại được cấu tạo dựa trên sự dãn nở vì nhiệt của một băng kép. Băng kép này được cuốn thành vòng tròn, một đầu được giữ cố định, đầu còn lại kim quay trên bảng chia độ.
Khi nhiệt độ thay đổi, thì vòng tròn băng kép cuốn lại hoặc dãn ra làm quay kim. Trên bảng chia độ có ghi các giá trị nhiệt độ.
Có thể em chưa biết
Có một số chất có đặc điểm đổi màu theo nhiệt độ. Người ta sử dụng tính chất này để tạo ra nhiệt kế, gọi là nhiệt kế đổi màu. Nhiệt kế này thường được dùng trong y tế, thay cho nhiệt kế thủy ngân. Chỉ cần dán một lớp chất đổi màu theo nhiệt độ lên trán người bệnh là có thể biết được nhiệt độ cơ thể của họ.
Có thể em chưa biết
Hiện nay, người ta còn sử dụng nhiệt kế hiện số, là loại nhiệt kế mà số chỉ nhiệt độ cần đo hiện ngay trên màn hình. Người ta thường gắn nhiệt kế hiện số vào đồng hồ điện tử.
Dặn dò:
- Ôn lại bài hôm nay: Tiết 25. Nhiệt kế - Thang nhiệt độ.
+ Học thuộc phần ghi nhớ
+ Làm bài trong vở bài tập
- Chuẩn bị tiết sau: Tiết 26. Thực hành đo nhiệt độ.
+ Đọc trước bài
+ Làm sẵn báo cáo ra giấy kiểm tra theo mẫu đã cho trong SGK
Kính chúc các thầy cô giáo mạnh khỏe!
Chúc các con chăm ngoan, học giỏi!
Xin trân trọng cảm ơn!
Tạm biệt và hẹn gặp lại!