Bài 22. Lai hai hay nhiều cặp tính trạng

17 May 2003
1
BÀI 22. LAI HAI VÀ NHIỀU CẶP TÍNH TRẠNG
1. Khái niệm về lai hai hay nhiều cặp tính trạng
2. Định luật 3 của Menđen (định luật về sự phân li độc lậpcủa các cặp tính trạng).
3. Công thức tổng quát
4. Những điều kiện nghiệm đúng
5. Ý nghĩa định luật 3 Menđen
17 May 2003
2
1. KHÁI NIỆM VỀ LAI 2 VÀ NHIỀU CẶP TÍNH TRẠNG
VD1: Đậu Hà Lan
PTC: Haût vaìng, trån x Haût xanh, nhàn
PTC: Quaí âáöy, luûc x Quaí coï ngáún, vaìng
VD2: Chuột
PTC: Chuäüt läng âen, ngàõn x Chuäüt läng tràõng, daìi
Phép lai trong đó cặp bố mẹ thuần chủng đem lai phân biệt nhau về 2 hay nhiều cặp tính trạng tương phản được gọi là lai 2 hay nhiều cặp tính trạng.
17 May 2003
3
2.1. THÍ NGHIỆM VÀ KẾT QUẢ.
2.2. ĐỊNH LUẬT III CỦA MENĐEN.
2.3. GIẢI THÍCH ĐỊNH LUẬT III THEO THUYẾT NST.
2. ĐỊNH LUẬT III CỦA MENĐEN (ĐỊNH LUẬT VỀ SỰ PHÂN LI CỦA CÁC CẶP TÍNH TRẠNG):
17 May 2003
4
2.1. Thí nghiệm:
PTC: hạt vàng (AA) x hạt xanh (aa)
PTC: hạt trơn (BB) x hạt nhăn (bb)
F1: 100% hạt vàng
F1: 100% hạt trơn
F2: 3 vàng : 1 xanh
F2: 3 trơn : 1 nhăn
?
PTC: hạt vàng - trơn x hạt xanh - nhăn
F1: 100% hạt vàng - trơn
F2: 315 hạt vàng - trơn
101 hạt vàng - nhăn
108 hạt xanh - trơn
32 hạt xanh - nhăn
17 May 2003
5
? So sánh tỉ lệ phân ly từng tính trạng ở F2 trong thí nghiệm 3 với phép lai từng tính trạng riêng rẽ trong thí nghiệm 1 và 2.
Sự phân ly từng tính trạng giống sự phân ly trong định luật phân tính của Menđen nghĩa là sự phân ly của từng tính trạng không phụ thuộc vào nhau.
2.2. ĐỊNH LUẬT: Khi lai 2 cơ thể thuần chủng khác nhau về hai hay nhiều cặp tính trạng tương phản thì sự di truyền của cặp tính trạng này không phụ thuộc vào sự di truyền của cặp tính trạng kia.
- Xét sự phân ly màu sắc hạt:
- Xét sự phân ly về hình dạng hạt:
17 May 2003
6
17 May 2003
7
17 May 2003
8
2.3. Giải thích định luật III Menđen theo thuyết NST:
* Dựa vào :
- Phân ly độc lập và tổ hợp tự do của các NST tương đồng
- Sự kết hợp ngẫu nhiên của các loại giao tử trong thụ tinh.
* Điều kiện để có sự phân ly đôc� lập :
Cac� alen qui định các cặp tính trạng nằm trên các NST khác nhau.
* Qui ước gen:
A : qui định hạt vàng
a : qui định hạt xanh
B : qui định hạt trơn
b: qui định hạt nhăn
17 May 2003
9
100%vàng trơn
PTC :
GP
F1
GtF1:
17 May 2003
10
17 May 2003
11
TỈ LỆ PHÂN LI KIỂU GEN VÀ KIỂU HÌNH
Về kiểu gen:
1 AABB
2 AABB
2 AaBB
4 AaBb
9 (A-B-) vàng, trơn
1AAbb
2Aabb
3 (aaB-) xanh, trơn
1 aaBb
2 aaBb
3 (A-bb) vàng, nhăn
1aabb

1(aabb) xanh, nhăn
Tỉ lệ này hoàn toàn phù hợp với kết quả thí nghiệm
Về kiểu hình: