Bài 22. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể

GV: Phạm Thị Liên
Đơn vị: THCS Khuyến Nông
Tiết 22 – Bài 23:
Đột biến
cấu trúc
nhiễm sắc thể
nhiễm sắc thể
đột biến cấu trúc
Tiết 22 - Bài 23:
Kính chào thầy cô giáo! Chào các em học sinh!
1. Đột biến gen là gì? Nªu c¸c d¹ng ®ét biÕn gen?
2. Nêu vai trò của đột biến gen trong thực tiển sản xuất?
Bài cũ
D?t bi?n gen là nh?ng bi?n d?i trong c?u trúc của gen.
Gồm các dạng: mất, thêm, thay thế cặp nuclêôtít
- Đột biến gen thường có hại cho sinh vật và con người, đôi khi có lợi.
- Đột biến gen có lợi có ý nghĩa lớn trong công tác chon giống (trồng trọt).
VD: Lúa cứng cây, bông nhiều năng xuất cao.
I. Đột biến cấu trúc NST là gì?
Tiết 23: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
Quan sát hình sau:
Một số dạng đột biến cấu trúc NST
Chữ cái: Kí hiệu đoạn NST
Nhiễm sắc thể sau khi bị biến đổi khác nhiễm sắc thể
ban đầu như thế nào? Cho biết tên dạng biến đổi đó.
Phiếu học tập:
01-02
a
c
b
03-04
05-06
Thảo luận nhóm
Phiếu học tập:
Một số dạng đột biến cấu trúc NST
Chữ cái: Kí hiệu một đoạn NST
01-02
03-04
05-06
Thảo luận nhóm
Một số dạng đột biến cấu trúc NST
Chữ cái: Kí hiệu một đoạn NST
Đáp án phiếu học tập:

01-02
a
Gồm các đoạn ABCDEFGH
Mất đoạn H
Mất đoạn
Gồm các đoạn ABCDEFGH
Lặp lại đoạn BC
Lặp đoạn
Gồm các đoạn ABCDEFGH
Trình tự đoạn BCD đổi lại thành đoạn DCB
Đảo đoạn
c
b
03-04
05-06
Đáp án phiếu học tập:

I. Đột biến cấu trúc NST là gì?
- Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
- Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn và đảo đoạn.
Tiết 23: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
Vậy đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì? Có mấy dạng?
Quan sát hình sau:
Mất đoạn
Lặp đoạn
Đảo đoạn
a
b
c
Hãy nhận biết các dạng đột biến a, b, c?
Trong 3 dạng trên dạng đột biến nào gây hậu quả nghiêm trọng nhất cho sinh vật, vì sao?
CẤU TRÚC SIÊU HIỂN VI
Chuyển đoạn
I. Đột biến cấu trúc NST là gì?
-Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
-Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn và đảo đoạn.
II. Nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu trúc NST.
1.Nguyên nhân phát sinh:
Tiết 23: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
Vì sao các tác nhân lý hoá trong ngoại cảnh lại là nguyên nhân chủ yếu gây ra đột biến cấu trúc NST?
Vì các tác nhân lý hoá phá vở cấu trúc NST hoặc gây ra sự sắp xếp lại các đoạn của NST.
Vậy nguyên nhân phát sinh đột biến cấu trúc NST là gì?
Tác nhân vật lý và hoá học là nguyên nhân chủ yếu gây đột biến cấu trúc NST.
I. Đột biến cấu trúc NST là gì?
- Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
- Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn và đảo đoạn.
II. Nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu trúc NST.
1.Nguyên nhân phát sinh:
Tiết 23: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
Tác nhân vật lý và hoá họclà nguyên nhân chủ yếu gây đột biến cấu trúc NST.
2.Tính chất đột biến cấu trúc NST:
Quan sát các hình sau:
Hội chứng “mèo kêu”:
(mất đoạn NST số 5)
Đột biến lặp đoạn NST ở ruồi giấm làm mắt lồi thành mắt dẹt.
Lúa mạch đột biến
Lúa mạch thường
Người bị đột biến ở mặt
Người bị đột biến ở tay
Đột biến có hại
Đột biến có hại
Đột biến có lợi
I. Đột biến cấu trúc NST là gì?
- Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
- Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn và đảo đoạn.
II. Nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu trúc NST.
1.Nguyên nhân phát sinh:
Tiết 23: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
Do điều kiện bên trong và bên ngoài cơ thể.
Tác nhân vật lý và hoá họclà nguyên nhân chủ yếu gây đột biến cấu trúc NST.
2.Tính chất đột biến cấu trúc NST:
Đột biến cấu trúc NST có lợi hay có hại?
- Đột biến cấu trúc NST thường có hại, nhưng cũng có trường hợp có lợi.
Bài tập cũng cố
Câu 1:Nguyªn nh©n g©y ®ét biÕn cÊu tróc NST lµ
Do con người chủ động sử dụng các tác nhân vật lý, hoá học tác động vào cơ thể sinh vật.
Do quá trình giao phối ở các loài sinh vật sinh sản hữu tính.
Do các tác nhân vật lý, hoá học từ môi trường tác động làm phá vỡ cấu trúc NST.
Cả A và C.
A
B
C
D
Câu 2: Dạng đột biến cấu trúc NST nào gây hậu quả lớn nhất?
Lặp đoạn nhiễm sắc thể
Đảo đoạn nhiễm sắc thể
Mất đoạn nhiễm sắc thể
Cả a, b và c
A
B
D
C
Câu 3: Mất đoạn NST số 21 ở người gây ra
Hội chứng Down.
Hội chứng “mèo kêu”.
Thiếu máu hồng cầu hình liềm.
Ung thư máu.
Không ảnh hưởng gì.
A
B
C
D
E
Câu 4: Ở người, hội chứng “mèo kêu” là do mất đoạn tại NST số
15
5
8
18
21
A
B
C
D
E
Câu 5: Hình vẽ sau đây mô tả dạng đột biến cấu trúc NST
Mất đoạn.
Lặp đoạn.
Chuyển đoạn
a + b
Tất cả đều sai.
A
B
C
D
E
- Học bài theo nội dung sách giáo khoa
- Trả lời câu 3 trang 66 vào vỡ bài tập
- Chuẩn bị bài tiết sau: §23 “Đột biến số lượng nhiễm sắc thể”.
- So sánh đột biến gen và đột biến cấu trúc NST?
Bài tập về nhà
Một số thể đột biến
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM!
1
2
3
4
5
Đúng
1
2
3
4
5
Sai
So sánh đột biến gen và đột biến cấu trúc NST?
Bài tập cũng cố
Đáp án:
Giống nhau: - Đều là những biến đổi xảy ra trên cấu trúc vật chất di truyền ( ADN hoặc NST ) - Đều phát sinh từ các tác động của môi trường bên ngoài và môi trường bên trong cơ thể. - Đều di truyền cho thế hệ sau. - Phần lớn gây hại cho sinh vật.
Khác nhau:
Bài tập cũng cố