Bài 22. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể

Chào mừng các thầy cô giáo về dự giờ thăm lớp
* Kiểm tra bài cũ:
Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen.
VD:Cây mạ non có màu trắng, con lợn có đầu và chân bị dị dạng.
- Đột biến gen thường có hại nhưng cũng có khi có lợi. Con người đã gây ra các đột biến nhân tạo để tạo ra các đột biến có lợi cho công tác chọn giống. Đột biến gen được xem là nguồn nguyên liệu quan trọng của quá trình tiến hóa và chọn giống.
Đáp án
1. Đột biến gen là gì? Cho ví dụ? Vai trò của đột biến gen ?
Kiểm tra bài cũ:
2. Nguyên nhân gây ra đột biến gen? Vì sao đột biến gen biểu hiện ra kiểu hình thường có hại cho bản thân sinh vật ?
Đáp án
Đột biến gen xảy ra do ảnh hưởng phức tạp của môi trường trong và ngoài cơ thể tới phân tử ADN, làm cho quá trình sao chép của ADN sai đi so với nguyên mẫu.
Vì chúng phá vỡ sự thống nhất hài hòa trong kiểu gen đã qua chọn lọc tự nhiên và duy trì lâu đời trong điều kiện tự nhiên, gây ra những rối loạn trong quá trình tổng hợp prôtêin
BÀI 22
Tiết 24
Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể
* Một số dạng đột biến cấu trúc NST
I. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì ?
Nhiễm sắc thể ban đầu
Nhiễm sắc thể bị biến đổi cấu trúc
I. Đột biến cấu trúc NST là gì?

- Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là những biến đổi trong cấu trúc nhiễm sắc thể.
- Các dạng đột biến cấu trúc NST:
Mất đoạn
Lặp đoạn
Đảo đoạn
Mất đoạn
Lặp đoạn
Đảo đoạn
II. Nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu trúc NST.
1. Nguyên nhân phát sinh:
Nguyên nhân chủ yếu gây ra đột biến cấu trúc NST là do các tác nhân vật lý và hóa học (từ ngoại cảnh)
làm phá vỡ cấu trúc NST gây ra sự sắp xếp lại các đoạn của chúng
2. Vai trò đột biến cấu trúc NST:
Lúa mạch đột biến
Cánh đồng lúa mạch
Sản xuất bia từ lúa mạch`
Lúa mạch thường
Đột biến cấu trúc NST thường có hại nhưng cũng có trường hợp có lợi.
2. Vai trò đột biến cấu trúc NST:
* Vì sao đột biến cấu trúc NST thường có hại cho bản thân sinh vật.
Vì phá vỡ sự sắp xếp hài hòa của các gen trên NST đã được hình thành trong quá trình tiến hóa. Biến đổi cấu trúc NST làm thay đổi số lượng và cách sắp xếp gen trên đó nên thường gây hại cho sinh vật.
* Mở rộng: Một số dạng đột biến có lợi:
- Các đột biến mất đoạn nhỏ, đảo đoạn gây ra sự đa dạng trong loài.
- Các đột biến cấu trúc NST có ý nghĩa tiến hóa nhất định: chúng tham gia vào cơ chế cách ly giữa các loài.
- Trong chọn giống người ta có thể gây ra đột biến mất đoạn để loại bỏ các gen xấu không mong muốn ra khỏi NST, chuyển những nhóm gen mong muốn từ NST của loài này sang NST của loài khác
Củng cố
Câu 1: Đột biến làm biến đổi cấu trúc của NST được gọi là ?
a. Đột biến gen
b. Đột biến cấu trúc NST
c. Đột biến số lượng NST
d. Cả a, b, c đều đúng
Câu 2: Các dạng đột biến cấu trúc NST bao gồm:
a. Mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn, thêm đoạn
b. Mất đoạn, chuyển đoạn, thêm đoạn, đảo đoạn
c. Đảo đoạn, lặp đoạn, chuyển đoạn, mất đoạn
d. Mất đoạn, đảo đoạn, lặp đoạn
Câu 3: Nguyên nhân chủ yếu gây đột biến cấu trúc NST là gì?
a. Do NST thường xuyên co xoắn trong phân bào
b. Do hiện tượng tự nhân đôi của NST
c. Do tác động của các tác nhân vật lý, hóa học từ ngoại cảnh
d. Sự tháo xoắn của NST khi kết thúc phân bào
Câu 4: Điền từ thích hợp vào chỗ …. Để được câu có nghĩa:
a. Mất một đoạn nhỏ ở đầu ……………. gây ung thư máu ở người.
NST thứ 21
b. Enzim thủy phân tinh bột ở một giống lúa mạch có hoạt tính cao hơn nhờ hiện tượng ………………………. mang gen qui định Enzim này
lặp đoạn NST
Câu 5: Tại sao biến đổi cấu trúc NST lại gây hại cho con người, sinh vật ?
Đáp án:
Vì trải qua quá trình tiến hóa lâu dài các gen đã được sắp xếp hài hòa trên NST, biến đổi cấu trúc NST đã làm đảo lộn cách sắp xếp nói trên gây ra các rối loạn trong hoạt động của cơ thể, dẫn đến bệnh tật, thậm chí gây chết:
* Dặn dò
Học bài cũ.
Trả lời câu hỏi SGK
Xem trước bài: “Đột biến số lượng NST” và soạn các câu hỏi 1,2,3 SGK trang 68