Bài 22. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể

Hội giảng: Chào mừng ngày 20/11
Tiết 23: Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể
Giáo viên: Nguyễn Ngọc Dũng
* Câu 1:Đột biến gen là gì ? Nêu các dạng đột biến gen ?
- Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc gen, liên quan đến một hoặc một số cặp nuclêôtit.
- Các dạng đột biến : Mất, thêm, thay thế 1 cặp nuclêôtit.
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 2: Hãy quan sát và kết hợp với kiến thức đã học về NST ở bài 8. Hãy mô tả cấu trúc hiển vi của NST?






NTS: Gồm 2 crômatit (NST chị em) gắn với nhau ở tâm động.
Mỗi crômatit gồm một phân tử AND và prôtêin loại histon
TIẾT 23: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
I. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì?
Quat sát hình 22a, b, c :Một số dạng đột biến cấu trúc NST
NST ban đầu NST bị biến đổi cấu trúc
Chỉ điểm bị đứt
Chỉ quá trình dẫn đến đột biến
Chữ cái: A,B,C...Kí hiệu một đoạn NST
B
A
E
C
D
F
G
B
A
E
C
D
F
H
G
B
A
E
C
D
F
G
B
A
E
C
D
F
H
G
B
C
G
B
A
E
C
D
F
G
H
D
A
E
C
B
F
G
H
a
b
c
NST ban đầu NST bị biến đổi cấu trúc
+ Chuyển đoạn trong một NST
▪ Đoạn NST bị đứt gắn vào 1 vị trí khác của NST đó
Quan sát hình a, b, c: Một số dạng đột biến cấu trúc NST







a
b
c
Mất đoạn
Lặp đoạn
Đảo đoạn
Em hãy nhận dạng các dạng đột biến trên hình?

Đột biến cấu trúc NST là gì? Các dạng đột biến cấu trúc NST ?


- Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
-Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn và đảo đoạn…
II. Nguyên nhân phát sinh và tính chất đột biến
cấu trúc NST
Nghiờn c?u thụng tin SGK:
D?t bi?n c?u trỳc NST x?y ra do dõu ?
*Tỏc nhõn bờn trong (r?i lo?n n?i b�o) v� tỏc nhõn bờn ngo�i (v?t lý, hoỏ h?c...)
- Tỏc nhõn ch? y?u gõy ra d?t bi?n c?u trỳc NST l� tỏc nhõn n�o ?
*Tỏc nhõn v?t lý v� hoỏ h?c l� nguyờn nhõn ch? y?u gõy d?t bi?n c?u trỳc NST

Máy bay Mỹ rải chất độc hoá học xuống miền nam
- Vì sao các tác nhân trên lại gây ra đột biến cấu trúc NST?
*Các tác nhân lý hoá phá vỡ cấu trúc NST hoặc gây ra sự sắp xếp lại các đoạn của NST.
Nghiên cứu VD 1, VD 2 SGK/66:
Ví dụ 1: Mất một đoạn nhỏ ở đầu NST 21 gây ung thư máu ở người.
Ví dụ 2: Enzim thuỷ phân tinh bột ở một giống lúa mạch có hoạt tính cao hơn nhờ hiện tượng lặp đoạn NST mang gen quy định enzim này.
? Chỉ ra đâu là đột biến có lợi, đâu là đột biến có hại? Cho biết dạng đột biến trong 2 VD đó .





Quan sát hình sau .




Người bị đột biến ở mặt
Lúa mạch thường
Lúa mạch đột biến
Bé Jessica Durkit đang điều trị ung thư máu.
▪ Ở người, mất đoạn ở NST số 5 gây hội chứng Cat Cry (Khóc như mèo)
Vậy đột biến cấu trúc NST có lợi hay có hại cho sinh vật và con người?
* Đa số đột biến cấu trúc NST có hại cho cơ thể sinh vật, tuy nhiên một số lại có lợi cho sản xuất và đời sống.
Vì sao đa số các đột biến cấu trúc NST lại có hại cho cơ thể sinh vật?
Vì chúng phá vỡ cấu trúc hài hòa của NST được sắp xếp ổn định qua nhiều thế hệ.
Đột biến cấu trúc NST có di truyền được không?
Là đột biến có khả năng di truyền.
Bài tập 1: Phân biệt đột biến gen và đột biến cấu trúc NST ?
+ Khác nhau :
ĐỘT BIẾN GEN ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST




-Làm biến đổi cấu trúc của gen
- Làm biến đổi cấu trúc của NST
- Gồm các dạng: mất cặp, thêm cặp, thay cặp nuclêôtit
- Gồm các dạng: mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn NST
Bài tập 2: chọn đáp án đúng nhất:
Để hạn chế phát sinh đột biến cấu trúc NST cần:
A. Hạn chế các chất phóng xạ phát tán vào môi trường sống.
B. Hạn chế việc sử các hóa chất bảo vệ thực vật có nồng độ cao, tích cực sử dụng biện pháp đấu tranh sinh học.
C. Cả 2 đáp án trên.
Bài tập 3: Là học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường em cần làm gì để hạn chế việc phát sinh các đột biến cấu trúc NST.
- Bảo vệ môi trường sống trong sạch.
- Tích cực trồng và bảo vệ cây xanh.
Tuyên truyền cho mọi người về tác hại của đột biến NST để phòng tránh.
…………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………….
KÍNH CHÚC SỨC KHOẺ CÁC THẦY CÔ!
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT!