Bài 22. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể

TRƯỜNG THCS VÂN CÔN
Sinh học 9
Giáo viên: Nguyễn Thị Hương Giang
Câu 1: Có mấy dạng đột biến gen? Kể tên ?Nguyên nhân phát sinh các đột biến gen?

Có 3 dạng đột biến gen: Mất , thêm , thay thế 1 cặp nucleotit
Nguyên nhân phát sinh đột biến gen:
+Trong tự nhiên: Do rối loạn quá trình tự sao của phân tử ADN dưới tác động phức tạp của môi trường trong và ngoài cơ thể.
+Trong thực nghiệm: Con người gây đột biến gen nhân tạo bằng tác nhân vật lí, hoá học.
.
KIỂM TRA BÀI CŨ
Biến dị
Biến dị di truyền
Biến dị không di truyền
Biến dị tổ hợp
Đột biến
Đột biến gen
Đột biến nhiễm sắc thể
(Thường biến)
Câu 2: Viết sơ đồ phân loại biến dị? Nêu khái niệm đột biến gen?
Đột biến cấu trúc NST
Đột biến số lượng NST
I. Đột biến cấu trúc NST là gì ?
Quat sát hình :Một số dạng đột biến cấu trúc NST
NST ban đầu NST bị biến đổi cấu trúc
Chỉ điểm bị đứt
Chỉ quá trình dẫn đến đột biến
Chữ cái: A,B,C...Kí hiệu một đoạn NST
TIẾT 23: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST
Thảo luận nhóm hoàn thành bảng sau ?
I. Đột biến cấu trúc NST là gì ?
Quat sát hình :Một số dạng đột biến cấu trúc NST
NST ban đầu NST bị biến đổi cấu trúc
Chỉ điểm bị đứt
Chỉ quá trình dẫn đến đột biến
Chữ cái: A,B,C...Kí hiệu một đoạn NST
Gồm các đoạn ABCDEFGH
Gồm các đoạn
ABCDEFGH
Gồm các đoạn
ABCDEFGH
Mất đoạn H
Lặp lại đoạn BC
Trình tự đoạn BCD đổi lại thành đoạn DCB
Mất đoạn
Lặp đoạn
Đảo đoạn
KẾT QUẢ
TIẾT 23: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST
I. Đột biến cấu trúc NST là gì ?
- Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
- Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn và đảo đoạn

Gồm các đoạn ABCDEFGH
Gồm các đoạn
ABCDEFGH
Gồm các đoạn
ABCDEFGH
Mất đoạn H
Lặp lại đoạn BC
Trình tự đoạn BCD đổi lại thành đoạn DCB
Mất đoạn
Lặp đoạn
Đảo đoạn
Đột biến cấu trúc NST là gì ?
TIẾT 23: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST
Đột biến cấu trúc NST gồm những dạng nào?
Đột biến cấu trúc NST có gì khác đột biến gen?
I.Đột biến cấu trúc NST là gì ?
- Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
- Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn và đảo đoạn
Quan sát hình a, b,c :Một số dạng đột biến cấu trúc NST








a
b
c
Mất đoạn
Lặp đoạn
Đảo đoạn
Em hãy nhận dạng các dạng đột biến sau ?
TIẾT 23: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST

Chuyển đoạn
I. Đột biến cấu trúc NST là gì ?
- Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn và đảo đoạn
II.Nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu trúc NST
1. Nguyên nhân phát sinh:
-Do ảnh hưởng phức tạp của môi trường bên trong và bên ngoài cơ thể tới NST
- Các tác nhân lý hoá phá vở cấu trúc NST hoặc gây ra sự sắp xếp lại các đoạn của NST
Nghiên cứu thông tin SGK/ 65 .


? Tác nhân chủ yếu gây ra đột biến cấu trúc NST ?
- Tác nhân vật lý và hoá học là nguyên nhân chủ yếu gây đột biến cấu trúc NST
? Vì sao các tác nhân trên lại gây ra đột biến cấu trúc NST?
TIẾT 23: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST
Nêu nguyên nhân phát sinh đột biến cấu trúc NST?
I. Đột biến cấu trúc NST là gì ?
- Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
- Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn và đảo đoạn
II.Nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu trúc NST
1. Nguyên nhân phát sinh:
- Do ảnh hưởng phức tạp của môi trường bên trong và bên ngoài cơ thể tới NST
- Các tác nhân lý hoá phá vở cấu trúc NST hoặc gây ra sự sắp xếp lại các đoạn của NST
2.Vai trò :
Đột biến cấu trúc NST thường có hại, nhưng cũng có trường hợp có lợi.
Quan sát hình sau .




Người bị đột biến ở mặt
Người bị đột biến ở tay
Lúa mạch thường
Lúa mạch đột biến
? Đột biến cấu trúc NST có lợi hay có hại?
TIẾT 23: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST
I. Đột biến cấu trúc NST là gì ?
- Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
- Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn và đảo đoạn
II. Nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu trúc NST
1. Nguyên nhân phát sinh
- Do ảnh hưởng phức tạp của môi trường bên trong và bên ngoài cơ thể tới NST
- Các tác nhân lý hoá phá vở cấu trúc NST hoặc gây ra sự sắp xếp lại các đoạn của NST
2.Vai trò :
Đột biến cấu trúc NST thường có hại, nhưng cũng có trường hợp có lợi.
Nghiên cứu VD 1, VD 2 SGK/66:
Ví dụ 1: Mất một đoạn nhỏ ở đầu NST 21 gây ung thư máu ở người.

Ví dụ 2: Enzim thuỷ phân tinh bột ở một giống lúa mạch có hoạt tính cao hơn nhờ hiện tượng lặp đoạn NST mang gen quy định enzim này

? Chỉ ra đâu là đột biến có lợi, đâu là đột biến có hại? Phân biệt dạng đột biến trong 2 VD đó .





Đột biến: Mất đoạn – Có hại
Đột biến: Lặp đoạn – Có lợi
? Tại sao đột biến cấu trúc NST lại gây hại cho con người và sinh vật.
Vì : Phá vỡ cấu trúc của NST, gây ra sự sắp xếp lại các đoạn , biến đổi cấu trúc NST => Thay đổi sự sắp xếp hài hòa các gen trên NST, thay đổi số lượng gen =>Gây ra các rối loạn trong hoạt động của cơ thể, dẫn đến bệnh tật, thậm chí gây chết.
TIẾT 23: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST
I. Đột biến cấu trúc NST là gì ?
- Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
- Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn và đảo đoạn
II.Nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu trúc NST
1. Nguyên nhân phát sinh:
. - Do ảnh hưởng phức tạp của môi trường bên trong và bên ngoài cơ thể tới NST
- Các tác nhân lý, hoá phá vỡ cấu trúc NST hoặc gây ra sự sắp xếp lại các đoạn của NST
2.Vai trò :
Đột biến cấu trúc NST thường có hại, nhưng cũng có trường hợp có lợi.

? Vậy chúng ta cần phải làm gì để hạn chế đột biến cấu trúc NST ở người ?
- Sử dụng hợp lí thuốc trừ sâu , diệt cỏ
Có ý thức chống sản xuất , sử dụng vũ khí hoá học …
Vệ sinh môi trường
TIẾT 23: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST

CỦNG CỐ

Đột biến cấu trúc NST là gì? Các dạng đột biến cấu trúc NST ?


- Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
-Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn và đảo đoạn
TIẾT 23: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST
CỦNG CỐ
2 . Phân biệt đột biến gen và đột biến cấu trúc NST ?
+ Khác nhau :
ĐỘT BIẾN GEN ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST




-Làm biến đổi cấu trúc của gen
- Làm biến đổi cấu trúc của NST
- Gồm các dạng: mất cặp, thêm cặp, thay cặp nucleotit
- Gồm các dạng: mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn NST
TIẾT 23: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST
CỦNG CỐ
3 . Đột biến gen và đột biến cấu trúc NST giống nhau ở điểm nào ?

+ Giống nhau :
- Đều là những biến đổi xảy ra trên cấu trúc vật chất di truyền ( ADN hoặc NST )
- . Đều phát sinh từ tác động của môi trường ngoài và trong cơ thể
- Đều di truyền cho thế hệ sau.
- Phần lớn gây hại cho sinh vật



TIẾT 23: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST
I. Đột biến cấu trúc NST là gì ?
- Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn và đảo đoạn
II . Nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu trúc NST
1. Nguyên nhân phát sinh
- Tác nhân bên trong (rối loạn nội bào) và tác nhân bên ngoài (vật lý, hoá học...)
- Tác nhân vật lý và hoá học là nguyên nhân chủ yếu gây đột biến cấu trúc NST.
- Các tác nhân lý hoá phá vở cấu trúc NST hoặc gây ra sự sắp xếp lại các đoạn của NST
2 . Vai trò :
- Đột biến cấu trúc NST thường có hại, nhưng cũng có trường hợp có lợi.

DẶN DÒ
- Học bài
Trả lời câu hỏi SGK
- Sưu tầm tranh ảnh Đông - thực vật Đột biến nhiễm sắc thể
- Tìm hiểu Bệnh nhân Đao
TIẾT 23: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST

BÀI HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ KẾT THÚC.