Bài 22. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể

BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ SINH 9
Giáo viên: Nguyễn Thị Phương
Yên Giả, ngày 10 tháng 11 năm 2011
Tiết 23
ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
Phòng GD - đt huyện quế võ
Tru?ng THCS Yờn Gi?
---o0o---
1- Đột biến gen là gì? Nêu các dạng đột biến gen và nhận dạng chúng?
Hình a
Hình d
Thêm một cặp nu T-A
Hình b
Mất một cặp nu X-G
Hình c
Thay thế 1 cặp nu A-T bằng cặp nu G-X
Hình a: đoạn gen ban đầu
Hình b,c,d : Đoạn gen bị biến đổi
KIỂM TRA BÀI CŨ
Tiết 23: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
I. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì?
NST bị đột biến cấu trúc
Nhiễm sắc thể ban đầu
8
8
8
ABCDEFGH
ABCDEFGH
ABCDEFGH
7
10
8
Mất đoạn H
Tăng thêm đoạn BC
Đoạn BCD đảo thành DCB
Mất đoạn
Lặp đoạn
Đảo đoạn
Mất đoạn
Lặp đoạn
Đảo đoạn
Hình a
Hình b
Hình c
Tiết 23: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
I. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì?
Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì ? Gồm những dạng nào ?
- Đột biến cấu trúc NST : Là những biến đổi trong cấu trúc NST.
- Các dạng đột biến :
+ Mất đoạn
+ Lặp đoạn
+ Đảo đoạn
+ Chuyển đoạn
II. Nguyờn nhõn phỏt sinh c?a d?t bi?n c?u trỳc NST
Tiết 23: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
Hãy quan sát
một số HèNH ảnh sau
Máy bay Mỹ rải chất độc hoá học xuống miền nam Việt Nam.
II. Nguyờn nhõn phỏt sinh c?a d?t bi?n c?u trỳc NST
Tiết 23: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
Đột biến cấu trúc NST phát sinh trong những điều kiện nào?
II. Nguyờn nhõn phỏt sinh c?a d?t bi?n c?u trỳc NST
Tiết 23: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
- Chủ yếu do tác nhân vật lý , hóa học của ngoại cảnh làm phá vỡ cấu trúc của nhiễm sắc thể hoặc gây ra sự sắp xếp lại các đoạn của chúng .
- Xuất hiện trong điều kiện tự nhiên hoặc do con người
III. Vai trò của đột biến cấu trúc NST
Tiết 23: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
Hãy quan sát
một số HèNH ảnh sau
Hội chứng “mèo kêu”:
(mất đoạn NST số 5)
Đột biến có hại
Một số ví dụ về đột biến NST
Mắt ruồi giấm có bộ NST bình thường
Mắt ruồi giấm có một đoạn NST nhân đôi
Mắt ruồi giấm có một đoạn NST nhân ba
EM CÓ BIẾT
*Mất đoạn NST:
- Người bị ung thư máu nếu NST 21 bị mất đoạn
- Mất một phần cánh ngắn của NST số 5 ở người gây hội chứng tiếng mèo kêu.
- Mất 1 phần cánh dài ở NST 22 gây ung thư máu ác tính (philadenphia)
*Lặp đoạn NST:
- Lặp đọan 16a trên NST của ruồi giấm sẽ làm mắt lồi của ruồi trở thành mắt dẹp (lặp càng nhiều thì mắt càng dẹp)
*Đảo đọan:.
- ruồi giấm người ta phát hiện ra 12 dạng đảo đoạn trên NST thứ 3, liên quan đến khả năng thích ứng với môi trường.
Enzim thủy phân tinh bột ở một giống lúa mạch cÓ hoạt tính cao hơn nhờ lặp đoạn NST mang gen qui định enzim này
Lúa mạch bình thường
Lúa mạch đột biến
Tại sao đột biến NST gây biến đổi kiểu hình?
Biến đổi trong cấu trúc của NST
Biến đổi mARN
Biến đổi Protein tương ứng
Biến đổi Kiểu hình
Đột biến NST làm biến đổi cấu trúc Prôtêin mà nó mã hoá gây nên biến đổi kiểu hình.
Nhắc lại mối qua hệ giữa gen và tính trạng?
Biến đổi gen
Đột biến cấu trúc NST
có di truyền không? Tại sao?
III. Vai trò của đột biến cấu trúc NST
Nhiễm sắc thể
gen
Tính trạng
Nhân đôi
Phân li
Tổ hợp
Nhân đôi
Phân li
Tổ hợp
Di truyền
III. Vai trò của đột biến cấu trúc NST
Tiết 23: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
- Đa số đột biến cấu trúc NST thường là có hại cho sinh vật vì nó phá vỡ sự sắp xếp hài hòa của gen trên NST đã trải qua qua trình tiến hóa lâu dài và biên đổi cấu trúc NST làm thay đổi số lượng và cách sắp xếp các gen trên đó
- Số ít đột biến có lợi có ý nghĩa trong chọn giống và tiến hóa
Là dạng mất đoạn vì nó làm mất vật chất di truyền
Trong các dạng đột biến trên dạng nào gây hậu quả nghiêm trọng nhất cho sinh vật ?
CỦNG CỐ
Bài tập
1. Nguyên nhân chủ yếu gây đột biến cấu trúc NST là:
a. Các tác nhân vật lý của ngoại cảnh.
b. Các tác nhân vật lý và hoá học trong môi trường
c. Hoạt động co xoắn và tháo xoắn của NST trong phân bào
d. Các tác nhân hoá học của ngoại cảnh
- Đột biến cấu trúc NST là những ………………… trong cấu trúc NST gồm các dạng: …………………..; ……………….; ……………………..
-Tác nhân …………... và ………………. của ngoại cảnh là nguyên nhân chủ yếu gây đột biến cấu trúc NST.
- Đột biến cấu trúc NST thường …………, nhưng cũng có trường hợp có lợi.
Chọn các từ hoặc cụm từ thích hợp điền vào chỗ (…..) trong các đoạn sau:
biến đổi
mất đoạn
Ghi nhớ
đảo đoạn
l?pdo?n
Hóa h?c
V?t lý
Có h?i
 Hướng dẫn học ở nhà
- Học bài và trả lời các câu hỏi SGK trang 66.
- Tìm hiểu đột biến số lượng NST( Dị bội thể)
Xin trân trọng cảm ơn
quí thầy cô và các em