Bài 22. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể

trường pt dtnt thpt huyện điện biên
?
Bộ môn: Sinh học 9
Tiết 24: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
Giáo viên:
?
Kiểm tra bài cũ
1- Đột biến gen là gì? Nêu các dạng đột biến gen và nhận dạng chúng?
Hình a
Hình d
Thêm một cặp nu
Hình b
Mất một cặp nu
Hình c
Thay thế 1 cặp nu này bằng cặp nu khác
Hình a: đoạn gen ban đầu
Hình b,c,d : Đoạn gen bị biến đổi
Kiểm tra bài cũ
2- Nêu nguyên nhân phát sinh đột biến gen? Vì sao phần lớn đột biến gen có hại cho bản thân sinh vật?
Nguyên nhân: Do rối loạn trong quá trình tự sao của ADN dưới ảnh hưởng của môi trường trong và ngoài cơ thể.
- Phần lớn đột biến gen có hại cho bản thân sinh vật vì chúng phá vỡ sự thống nhất hài hòa trong kiểu gen đã qua chọn lọc tự nhiên và duy trì lâu đời trong tự nhiên, gây ra những rối loạn trong quá trình tổng hợp protein.
Tiết 24: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
I. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì?
Quan sát hình sau, thảo luận cặp bàn trong 3’,
hoàn thành bảng sau
Tiết 24: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
Gồm các đoạn ABCDEFGH
Mất đoạn H
Mất đoạn
Gồm các đoạn ABCDEFGH
Lặp lại đoạn BC
Lặp đoạn
Gồm các đoạn ABCDEFGH
Trình tự đoạn BCD đổi lại thành đoạn DCB
Đảo đoạn
___________________________________________
I. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì?
TIẾT 24: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
Mất đoạn NST
Lặp đoạn NST
Đảo đoạn NST
Mất đoạn
Lặp đoạn
Đảo đoạn
Hình a
Hình b
Hình c
TIẾT 23 – BÀI 21. ĐỘT BIẾN GEN
I. Đột biến cấu trúc NST là gì?
Tiết 24: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
Đột biến cấu trúc NST là gì ?
- Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
Các dạng đột biến cấu trúc NST?
- Các dạng đột biến cấu trúc NST:
+ Mất đoạn NST
+ Lặp đoạn NST
+ Đảo đoạn NST
Tiết 24: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
- Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
- Các dạng : mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn…
II. Nguyên nhân phát sinh v� tớnh ch?t của đột biến cấu trúc NST
I. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì?
Tìm hiểu thông tin SGK và quan sát các hình sau, nêu nguyên nhân phát sinh đột biến cấu trúc NST ?
TIẾT 23 – BÀI 21. ĐỘT BIẾN GEN
I. Đột biến cấu trúc NST là gì?
Tiết 24: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
Nguyên nhân phát sinh đột biến cấu trúc NST là gì ?
Do ảnh hưởng của môi trường trong và bên ngoài cơ thể, trong đó chủ yếu là do tác nhân vật lí và hoá học của ngoại cảnh đã phá vỡ cấu trúc NST hoặc gây ra sự sắp xếp lại các đoạn của chúng.
II. Nguyên nhân phát sinh của đột biến cấu trúc NST
KHE HỞ MÔI HÀM
BÀN CHÂN MẤT NGÓN VÀ DÍNH NGÓN
BÀN TAY MẤT MỘT SỐ NGÓN
BÀN TAY NHIỀU NGÓN
HẬU QUẢ CỦA NHIỄM CHẤT ĐỘC MÀU DA CAM ( DIOXIN )
* Mất đoạn NST:
- Người bị ung thư máu nếu NST 21 bị mất đoạn
- Mất một phần cánh ngắn của NST số 5 ở người gây hội chứng tiếng mèo kêu.
- Mất 1 phần cánh dài ở NST 22 gây ung thư máu ác tính (philadenphia)
* Lặp đoạn NST:
- Lặp đọan 16A trên NST của ruồi giấm sẽ làm mắt lồi của ruồi trở thành mắt dẹt (lặp càng nhiều thì mắt càng dẹt)
-Lặp đoạn có lợi cho tiến hóa vì tạo ra nguyên liệu di truyền mới ( có thể xảy ra sự trao đổi chéo không đều giữa các crômatit trong giảm phân)
* Đảo đọan: thường ít ảnh hưởng đến sức sống vì vật chất di truyền không bị mất, tạo nên đa dạng các thứ trong một loài.
-VD: ruồi giấm người ta phát hiện ra 12 dạng đảo đoạn trên NST thứ 3, liên quan đến khả năng thích ứng với môi trường. 
Em có biết ?
Hội chứng “mèo kêu”:
(mất đoạn NST số 5)
Mắt ruồi giấm có bộ NST bình thường
Mắt ruồi giấm có lặp 2 đoạn 16A trên NST
Mắt ruồi giấm có lặp 3 đoạn 16A trên NST
Nêu tính chất của đột biến cấu trúc NST?
Vì sao đột biến cấu trúc NST
thường gây hại cho bản thân sinh vật?
Nhiễm sắc thể
gen
Tính trạng
Thay đổi cấu trúc
Thay đổi số lượng và cách sắp xếp
Biến đổi
(Sắp xếp hài hoà)
(Thích nghi)
Có lợi
Có hại
Phần lớn có hại
Nhiễm sắc thể
gen
Tính trạng
Nhân đôi
Phân li
Tổ hợp
Nhân đôi
Phân li
Tổ hợp
Di truyền
Đột biến cấu trúc NST
có di truyền không? Tại sao?
Trong các dạng đột biến trên thì dạng nào
là gây hậu quả lớn nhất cho sinh vật?
Là dạng mất đoạn vì nó làm mất vật chất di truyền
Tiết 24: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
- Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
- Các dạng : mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn…
II. Nguyên nhân phát sinh của đột biến cấu trúc NST
III. Vai trò của đột biến cấu trúc NST
Do ảnh hưởng của môi trường trong và bên ngoài cơ thể, trong đó chủ yếu là do tác nhân vật lí và hoá học của ngoại cảnh…
I. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì?
Nêu vai trò của đột biến cấu trúc NST ?
- Đột biến cấu trúc NST thường gây hại cho bản thân sinh vật vì trải qua quá trình tiến hoá lâu dài, các gen đã được sắp xếp hài hoà trên NST. Biến đổi cấu trúc NST đã làm đảo lộn cách sắp xếp của gen, gây rối loạn các hoạt động của cơ thể, dẫn đến bệnh tật, chết.
- Tuy nhiên một số đột biến có lợi, có ý nghĩa trong chọn giống và tiến hoá
Tiết 24: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
- Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
- Các dạng : mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn…
II. Nguyên nhân phát sinh của đột biến cấu trúc NST
III. Vai trò của đột biến cấu trúc NST
Do ảnh hưởng của môi trường trong và bên ngoài cơ thể, trong đó chủ yếu là do tác nhân vật lí và hoá học của ngoại cảnh
I. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì?
Chúng ta phải làm gì để hạn chế phát sinh đột biến cấu trúc NST ở người?
- Hạn chế:
+ Sử dụng hợp lí thuốc trừ sâu , diệt cỏ
+ Có ý thức chống sản xuất , sử dụng vũ khí hoá học …
+ Vệ sinh môi trường….
Bài tập
1. Nguyên nhân chủ yếu gây đột biến cấu trúc NST là:
a ) Các tác nhân vật lý của ngoại cảnh.
b) Các tác nhân vật lý và hoá học trong môi trường
c) Hoạt động co xoắn và tháo xoắn của NST trong phân bào
d) Các tác nhân hoá học của ngoại cảnh
2. Một đoạn nào đó của 1 NST quay ngược 180 0 làm đảo ngược trật tự phân bố của gen trên đoạn NST đó, được gọi là đột biến:
a) Lặp đoạn
b) Đảo đoạn
c) Chuyển đoạn
d) Mất đoạn
Bài tập
3 . Dạng đột biến cấu trúc NST nào gây hậu quả lớn nhất?
a) Lặp đoạn nhiễm sắc thể
b) Đảo đoạn nhiễm sắc thể
c) Mất đoạn nhiễm sắc thể
d) cả a, b và c
Bài tập
 Hướng dẫn học ở nhà
- Học bài và trả lời các câu hỏi SGK trang 66.
- Tìm hiểu đột biến số lượng NST( thể dị bội)
Xin trân trọng cảm ơn các em học sinh
GIờ học kết thúc