Bài 22. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể

Môn: Sinh học 9
Chỉ điểm bị đứt
Chỉ quá trình dẫn đến đột biến
H×nh 22.Một số dạng đột biến cấu trúc NST
Chữ cái: A,B,C...Kí hiệu c¸c đoạn NST
Tiết 23: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
I. Đột biến cấu trúc NST là gì?
Quan sát hình sau:
NST ban đầu NST bị biến đổi cấu trúc
Thảo luận nhóm: hoàn thành bảng, trả lời 3 câu hỏi SGK/65
Mất đoạn H
Mất đoạn
Gồm các đoạn
ABCDE.FGH
Lặp lại đoạn BC
Lặp đoạn
Gồm các đoạn ABCDE.FGH
Trình tự đoạn BCD đổi lại thành đoạn DCB
Đảo đoạn
Gồm các đoạn ABCDE.FGH
I. Đột biến cấu trúc NST là gì?
- Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
Tiết 23: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
Tiết 23: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
- Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn
Quan sát hình sau: a; b; c. Cho biết tên các dạng đột biến
a
b
c
Mất đoạn
Lặp đoạn
Đảo đoạn
Chuyển đoạn
Qua bài tập cho biết:
? Đột biến cấu trúc NST là gì? Gồm những dạng nào?
và chuyển đoạn

I. Đột biến cấu trúc NST là gì?
-Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
-Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn,đảo đoạn vµ chuyÓn ®o¹n.
II. Nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu trúc NST.
1.Nguyên nhân phát sinh:
Tiết 23: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
Quan sát tranh + Hiểu biết thực tế:
1. Các tác nhân gây phát sinh đột biến cấu trúc NST là gì?
Tác nhân bên trong (rối loạn nội bào) và tác nhân bên ngoài (vật lý, hoá học...)
2. Vì sao các tác nhân vËt lý, hoá häc trong ngoại cảnh lại là nguyên nhân chủ yếu gây ra đột biến cấu trúc NST?
Vì các tác nhân lý hoá phá vở cấu trúc NST hoặc gây ra sự sắp xếp lại các đoạn của NST.

Tiết 23: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
I. Đột biến cấu trúc NST là gì?
-Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
-Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn vµ chuyÓn ®o¹n.
II. Nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu trúc NST.
1.Nguyên nhân phát sinh:
Tiết 23: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
Do ¶nh h­ëng cña m«i tr­êng bªn trong và bên ngoài cơ thể tíi NST
Tiết 23: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
2.Tính chất đột biến cấu trúcNST:
- Tác nhân vật lý và hoá học trong ngo¹i c¶nh là nguyên nhân chủ yếu gây ph¸ vì cÊu tróc NST hoÆc g©y ra sù s¾p xÕp l¹i c¸c ®o¹n NST.
Lúa mạch đột biến
Lúa mạch thường
Người bị đột biến ở mặt
Người bị đột biến ở tay
Tiết 23: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
-Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
-Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn,đảo
đoạn vµ chuyÓn ®o¹n.
II. Nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu trúc NST.
1.Nguyên nhân phát sinh:
Do ¶nh h­ëng cña m«i tr­êng bªn trong và bên ngoài cơ thể tíi NST
2.Tính chất đột biến cấu trúc NST:
I. Đột biến cấu trúc NST là gì?
- Tác nhân vật lý và hoá học trong ngo¹i c¶nh là nguyên nhân chủ yếu gây ph¸ vì cÊu tróc NST hoÆc g©y ra sù s¾p xÕp l¹i c¸c ®o¹n NST.
Tiết 23: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
-Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
-Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn,đảo đoạn vµ chuyÓn ®o¹n.
II. Nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu trúc NST.
1.Nguyên nhân phát sinh:
Do ảnh hưởng của môi trường bên trong và bên ngoài cơ thể tới NST.
Tác nhân vật lý và hoá học trong ngo¹i c¶nh là nguyên nhân chủ yếu gây phá vỡ cấu trúc NST, hoặc gây ra sự sắp xếp lại các đoạn của NST.
2.Tính chất đột biến cấu trúc NST:
I. Đột biến cấu trúc NST là gì?
Đột biến cấu trúc NST thường có hại cho con người và sinh vật.
Một số đột biến có lợi có ý nghĩa trong chọn giống.
Ví dụ 1: Mất một đoạn nhỏ ở đầu NST 21 gây ung thư máu ở người.
Ví dụ 2: Enzim thuỷ phân tinh bột ở một giống lúa mạch có hoạt tính cao hơn nhờ hiện tượng lặp đoạn NST mang gen quy định enzim này.
Nghiên cứu VD 1, VD 2 SGK/66: Chỉ ra đâu là đột biến có lợi, đâu là đột biến có hại? Phân dạng đột biến trong 2 VD đó?
? Tại sao đột biến cấu trúc NST lại gây hại cho con người và sinh vật.
Vì : Phá vỡ cấu trúc của NST, gây ra sự sắp xếp lại các đoạn của chúng, biến đổi cấu trúc NST => Thay đổi sự sắp xếp hài hòa các gen trên NST, thay đổi số lượng gen =>Gây ra các rối loạn trong hoạt động của cơ thể, dẫn đến bệnh tật, thậm chí gây chết.
Tiết 23: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
-Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
-Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn đảo đoạn vµ chuyÓn ®o¹n.
II. Nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu trúc NST.
1.Nguyên nhân phát sinh:
Do ảnh hưởng của môi trường bên trong và bên ngoài cơ thể tới NST.
Tác nhân vật lý và hoá học trong ngo¹i c¶nh là nguyên nhân chủ yếu gây phá vỡ cấu trúc NST, hoặc gây ra sự sắp xếp lại các đoạn của NST.
2.Tính chất đột biến cấu trúc NST:
I. Đột biến cấu trúc NST là gì?
Đột biến cấu trúc NST thường có hại cho con người và sinh vật.
Một số đột biến có lợi có ý nghĩa trong chọn giống.
Qua bài học: Đột biến cấu trúc NST là gì? Các dạng đột biến cấu trúc NST?
? Nêu nguyên nhân và tính chất của đột biến cấu trúc NST?
CŨNG CỐ VÀ ĐÁNH GIÁ:
So sánh đột biến gen và đột biến cấu trúc NST?
Đáp án:
* Giống nhau:



Khác nhau:
Đều là những biến đổi xảy ra trên cấu trúc vật chất di truyền ( ADN hoặc NST ) - Đều phát sinh từ các tác động của môi trường bên ngoài và môi trường bên trong cơ thể. - Đều di truyền cho thế hệ sau.
- Phần lớn gây hại cho sinh vật.
Làm biến đổi cấu trúc của gen
Gồm các dạng: mất cặp, thêm cặp, thay,®¶o mét hoÆc mét sè cặp nucleotit
Làm biến đổi cấu trúc của NST
Gồm các dạng: mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn, chuyÓn ®o¹n NST
Một số VD về các dạng đột biến cấu trúc NST
VD1: NST thứ 5 bị đứt một đoạn gây bệnh trẻ sơ sinh khóc như tiếng mèo.
VD2: LÆp ®o¹n 16 A hai lÇn trªn NST X cho ng­êi m¾t h×nh cÇu trë thµnh m¾t h×nh dÑt.
VD3: ë ruåi giÊm ph¸t hiÖn 12 ®¶o ®o¹n trªn NST sè 3 liªn quan tíi sù thÝch nghi víi nh÷ng ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é kh¸c nhau trong m«i tr­êng.
VD 4: Trong tù nhiªn ph¸t hiÖn nhiÒu chuyÓn ®o¹n nhá ë lóa, chuèi, ®Ëu.
Trong thùc nghiÖm chuyÓn ®­îc gen cè ®Þnh Nit¬ cña vi khuÈn vµo hÖ gen h­íng d­¬ng lµm cho gièng h­íng d­¬ng cã hµm l­îng nit¬ cao trong dÇu.
Tiết 23: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
-Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
- Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn và đảo đoạn
II. Nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu trúc NST.
1.Nguyên nhân phát sinh:
Do ảnh hưởng của môi trường bên trong và bên ngoài cơ thể tới NST.
Tác nhân vật lý và hoá học trong ngo¹i c¶nh là nguyên nhân chủ yếu gây phá vỡ cấu trúc NST, hoặc gây ra sự sắp xếp lại các đoạn của NST.
2.Tính chất đột biến cấu trúc NST:
I. Đột biến cấu trúc NST là gì?
Đột biến cấu trúc NST thường có hại cho con người và sinh vật.
Một số đột biến có lợi có ý nghĩa trong chọn giống.
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ:
Làm bài tập SGK,và học bài cũ.
Soạn bài mới- Bài 23 Đột biến số lượng NST.