Bài 22. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ GIÁO
VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP!
Kiểm tra bài cũ
Đột biến gen là gì? Có mấy dạng đột biến gen? Kể tên?
Nguyên nhân gây đột biến gen?
Đáp án:
Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan tới một hoặc một số cặp nucleotit.
Có 3 dạng ĐBG: Mất một cặp nu; Thêm một cặp nu; Thay thế một cặp nu.
Nguyên nhân gây đột biến gen: Do tác động của môi trường trong và ngoài dẫn đến sao chép nhầm của phân tử AND.
ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
H 22: Một số dạng đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể
Quan sát H22, hoàn thành phiếu học tập sau (3 phút):
NST ban đầu
NST bị biến đổi cấu trúc
Gồm các đoạn
ABCDEFGH
Gồm các đoạn
ABCDEFGH
Gồm các đoạn
ABCDEFGH
Mất đoạn H
Lặp lại đoạn BC
Trình tự đoạn BCD
đổi lại thành DCB
Mất đoạn
Lặp đoạn
Đảo đoạn
Đột biến cấu trúc NST là gì?
Gồm những dạng nào?
Chuyển đoạn
Theo em, nguyên nhân nào gây đột biến cấu trúc NST?
Hiểm họa thầm lặng đối với sự sống con người
Nạn gây ô nhiễm môi trường, có thể gây biến tính NST, để lại hậu quả nặng nề cho nhiều thế hệ tương lai.
Ô nhiễm sông Thị Vải(Đồng Nai)
Vỏ chai lọ gây ô nhiễm môi trường
Đốt rác ô nhiểm môi trường không khí
NST
(Cấu trúc mang gen)
gen
Tính trạng
(Sắp xếp không hài hoà)
(Thay đổi cấu trúc)
(Thay đổi số lượng và cách sắp sếp)
Biến đổi (kiểu hình)
Đột biến cấu trúc NST có di truyền không? Tại sao?
Tìm hiểu ví dụ:
- VD1: Mất một đoạn nhỏ ở đầu NST 21 gây ung thư máu ở người.
- VD 2: Enzim thuỷ phân tinh bột ở một giống lúa mạch có hoạt tính cao hơn nhờ hiện tượng lặp đoạn NST mang gen quy định enzim này
Cho biết tên các dạng đột biến ở hai ví dụ trên?
Dạng đột biến ở ví dụ nào có lợi, có hại?
Hãy cho biết tính chất của đột biến NST?
Tại sao đột biến cấu trúc NST thường gây hại cho người và sinh vật?
Vì: Trải qua quá trình tiến hoá, các gen đã được sắp xếp hài hoà trên NST. Khi cấu trúc NST bị biến đổi làm đảo lộn trật tự sắp xếp và số lượng gen, gây ra các rối loạn trong hạt động của cơ thể, dẫn đến bệnh tật, thậm chí gây chết.
Bài tập 1: So sánh đột biến gen và đột biến cấu trúc NST?
Đáp án:
* Giống nhau:



Khác nhau:

Đột biến NST
Đột biến gen
Đều là những biến đổi xảy ra trên cấu trúc vật chất di truyền ( ADN hoặc NST ) - Đều phát sinh từ các tác động của môi trường bên ngoài và môi trường bên trong cơ thể. - Đều di truyền cho thế hệ sau.
- Phần lớn gây hại cho sinh vật.
Làm biến đổi cấu trúc của gen
Gồm các dạng: mất cặp, thêm cặp, thay cặp nucleotit
Làm biến đổi cấu trúc của NST
Gồm các dạng: mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn NST
Bài tập 1: So sánh đột biến gen và đột biến cấu trúc NST?
Bài tập 2:
Cho 1 nhiễm sắc thể, có trình tự sắp xếp các đoạn như sau:
Hãy vẽ sơ đồ NST sau khi bị đột biến trong các trường hợp sau:
Nếu đột biến làm mất đoạn BC.
Nếu đột biến làm lặp đoạn BC.
Nếu đột biến làm đảo đoạn BCD.
Nếu đột biến làm đảo đoạn EFG.
Đáp án:
a.
c.
b.
d.
Hướng dẫn về nhà: - Học bài theo sơ đồ.
- Chuẩn bị bài: Đột biến số lượng NST:
Tìm hiểu nguyên nhân, vai trò..