Bài 22. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể

Trân trọng Kính chào quý Thầy Cô giáo
và các em học sinh
trường thcs Hải bắc
Bài giảng : Sinh học 9
Ti?t 23: D?T BI?N C?U TR�C NHI?M S?C TH?
Giáo viên : Phạm Thị Hoa
Lớp 9A
Kiểm tra bài cũ
1- Đột biến gen là gì? Nêu các dạng đột biến gen và nhận dạng chúng?
Hình d
Thêm một cặp nu A -T
Hình b
Mất một cặp nu X - G
Hình c
Thay thế 1 cặp nu A -T bằng cặp nu G -X
Hình b, c, d : Đoạn gen bị biến đổi từ gen a
Hình a: đoạn gen ban đầu
Kiểm tra bài cũ
2- Nêu nguyên nhân phát sinh đột biến gen? Vì sao phần lớn đột biến gen có hại cho bản thân sinh vật?
Nguyên nhân : Do các tác nhân vật lí , hoá học, sinh học của môi trường trong và ngoài cơ thể ảnh hưởng và gây rối loạn đến quá trình tự sao của ADN
-Phần lớn đột biến gen có hại cho bản thân sinh vật vì chúng phá vỡ sự thống nhất hài hòa trong kiểu gen đã qua chọn lọc tự nhiên và duy trì lâu đời trong tự nhiên, gây ra những rối loạn trong quá trình tổng hợp protein.
ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
Bài 22 - Tiết 23
I, Đột biến cấu trúc NST là gì?
A
B
C
D
E
F
G
H
a
Cấu trúc của NST a đặc trưng bởi những yếu tố nào ?
- Số lượng đoạn (Gen)
- Trình tự sắp xếp các đoạn
Khi những yếu tố trên bị thay đổi
thì còn là NST a không ?
Khi tìm hiểu về cấu trúc NST ta phải xét đến
những yếu tố nào ?
- Số lượng đoạn (Gen)
- Trình tự sắp xếp các đoạn
ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
Bài 22 - Tiết 23
I, Đột biến cấu trúc NST là gì?
Nhóm
Tiết 23: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
I. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì?
NST bị đột biến cấu trúc
Nhiễm sắc thể ban đầu
8
8
8
ABCDEFGH
ABCDEFGH
ABCDEFGH
7
10
8
Mất đoạn H
Thêm đoạn BC
Đoạn BCD đảo thành DCB
Mất đoạn
Lặp đoạn
Đảo đoạn
ABCDEFG
ABCBCDEFGH
ADCBEFGH
Mất đoạn
Lặp đoạn
Đảo đoạn
Hình a
Hình b
Hình c
- Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
- Gåm các dạng : Mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn…
Tiết 23: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
I. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì?
II, Nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu trúc NST
1- Nguyên nhân phát sinh :
Nst
ban đầu
Các NST con
Tự nhân đôi
Tác nhân hóa học
Tác nhân vật lí
Tác nhân sinh học
Môi trường trong và ngoài cơ thể
Sao chép nhầm
Các NST con đột biến
- Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
- Gåm các dạng : Mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn…
Tiết 23: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
I. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì?
II, Nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu trúc NST
1- Nguyên nhân phát sinh :
Do các tác nhân vật lí, hóa học, sinh học của môi trường trong và ngoài cơ thể tác động vào quá trình tự sao của NST gây phá vỡ cấu trúc hoặc sắp xếp lại các đoạn NST
*Mất đoạn NST ë ng­êi:
- Mất 1 đoạn nhỏ ở đầu NST thứ 21 gây ung thư máu người
- Mất một phần cánh ngắn của NST số 5 ở người gây hội chứng tiếng mèo kêu.
- Mất 1 phần cánh dài ở NST 22 gây ung thư máu ác tính (philadenphia)
*Lặp đoạn NST:
- Lặp đọan 16a trên NST của ruồi giấm sẽ làm mắt lồi của ruồi trở thành mắt dẹp (lặp càng nhiều thì mắt càng dẹp)
-Lặp đoạn có lợi cho tiến hóa vì tạo ra nguyên liệu di truyền mới ( có thể xảy ra sự trao đổi chéo không đều giữa các crômatic trong giảm phân)
*Đảo đọan: thường ít ảnh hưởng đến sức sống vì vật chất di truyền không bị mất, tạo nên đa dạng các thứ trong một loài.
-VD: ruồi giấm người ta phát hiện ra 12 dạng đảo đoạn trên NST thứ 3, liên quan đến khả năng thích ứng với môi trường. 
Em có biết ?
Hội chứng “mèo kêu”:
(mất đoạn NST số 5)
Cơ thể người do bị nhiễm
chất độc da cam
Mắt ruồi giấm có bộ NST bình thường
Mắt ruồi dấm do có 1 đoạn NST lặp ba
Mắt ruồi dấm do có 1 đoạn NST lặp lại
Đột biến lặp đoạn ở lúa mì
Nêu tính chất của đột biến cấu trúc NST?
Vì sao đột biến cấu trúc NST
thường gây hại cho bản thân sinh vật?
Nhiễm sắc thể
Gen
Tính trạng
Thay đổi cấu trúc
Thay đổi số lượng và cách sắp xếp gen
Tính trạng biến đổi
(Sắp xếp hài hoà)
(Thích nghi)
Đôi khi có lợi
Đa số là gây hại
Phần lớn có hại
Tính chất của đột biến cấu trúc NST:
Chứa nhiều
ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
Bài 22 - Tiết 23
II. Nguyên nhân phát sinh và tính chất cấu trúc NST:
2- Tính chất của đột biến cấu trúc NST:
Đột biến cấu trúc NST làm biến đổi cách sắp xếp bình thường của các gen nên thường gây hại
Đôi khi đột biến cấu trúc NST cũng có lợi  có ý nghĩa trong chọn giống và tiến hóa
Nhiễm sắc thể
Gen
Tính trạng
Nhân đôi
Phân li
Tổ hợp
Nhân đôi
Phân li
Tổ hợp
Di truyền
Đột biến cấu trúc NST
có di truyền không? Tại sao?
Trong các dạng đột biến trên thì dạng nào
là gây hậu quả lớn nhất cho sinh vật?
Là dạng mất đoạn vì nó làm mất vật chất di truyền
- Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
- Gåm các dạng : Mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn…
Tiết 23: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
I, Đột biến cấu trúc NST là gì ?
II, Nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu trúc NST
1- Nguyên nhân phát sinh :
Do các tác nhân vật lí, hóa học, sinh học của môi trường trong và ngoài cơ thể tác động vào quá trình tự sao của NST gây phá vỡ cấu trúc hoặc sắp xếp lại các đoạn NST
2- Tính chất của đột biến NST :
-Đột biến cấu trúc NST thường gây hại cho bản thân sinh vật ,đôi khi có trường hợp có lợi là nguyên liệu cho chọ giống và tiến hoá
Bài tập
1. Nguyên nhân chủ yếu gây đột biến cấu trúc NST là:
a. Các tác nhân vật lý của ngoại cảnh.
b. Các tác nhân vật lý và hoá học trong môi trường
c. Hoạt động co xoắn và tháo xoắn của NST trong phân bào
d. Các tác nhân hoá học của ngoại cảnh
2. Một đoạn nào đó của 1 NST quay ngược 1 góc 180 0 làm đảo ngược trật tự phân bố của gen trên đoạn NST đó, được gọi là đột biến:
a. Lặp đoạn
b. Đảo đoạn
c. Chuyển đoạn
d. Mất đoạn
Bài tập
3 Dạng đột biến cấu trúc NST nào gây hậu quả lớn nhất?
Lặp đoạn nhiễm sắc thể
Đảo đoạn nhiễm sắc thể
Mất đoạn nhiễm sắc thể
cả a, b và c
Bài tập
C
 Hướng dẫn học ở nhà
- Học bài và trả lời các câu hỏi SGK trang 66.
- Tìm hiểu đột biến số lượng NST( Dị bội thể)
Xin trân trọng cảm ơn các em học sinh
GIờ học kết thúc