Bài 22. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể

Nhiệt liệt chào mừng
quí thầy cô giáo về dự giờ
Nhiệt liệt chào mừng
quí thầy cô giáo về dự giờ !
Môn: Sinh học 9
QUI ƯỚC
Câu hỏi
?
Ghi bài
Chỉ điểm bị đứt
: Chỉ quá trình dẫn đến đột biến
Một số dạng đột biến cấu trúc NST
Chữ cái: A,B,C...Kí hiệu một đoạn NST
Tiết 24: Bài : ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
I. Đột biến cấu trúc NST là gì?
Quan sát hình sau:
NST ban đầu NST bị biến đổi cấu trúc
Thảo luận nhóm: hoàn thành phiếu học tập
Mất đoạn H
Mất đoạn
Gồm các đoạn
ABCDEFGH
Lặp lại đoạn BC
Lặp đoạn
Gồm các đoạn ABCDEFGH
Trình tự đoạn BCD đổi lại thành đoạn DCB
Đảo đoạn
Gồm các đoạn ABCDEFGH
MỘT SỐ DẠNG ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST
NST BAN ĐẦU
A
B
C
D
E
F
G
H
H
MẤT ĐOẠN
a
NST BỊ BIẾN ĐỔI CẤU TRÚC
NST BAN ĐẦU
A
C
B
D
E
F
G
H
NST BỊ BIẾN ĐỔI CẤU TRÚC
LẶP ĐOẠN
b
MỘT SỐ DẠNG ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST
MỘT SỐ DẠNG ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST
B
A
C
D
E
F
G
H
H
A
G
F
E
c
NST BỊ BIẾN ĐỔI CẤU TRÚC
D?O DO?N
NST BAN ĐẦU
I.ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST LÀ GÌ?
- Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
Tiết 23: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
Tiết 23: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
- Các dạng: Mất đoạn, lặp đoạn và đảo đoạn.
Quan sát hình sau: a; b; c. Cho biết tên các dạng đột biến
a
b
c
Mất đoạn
Lặp đoạn
Đảo đoạn
Chuyển đoạn

? Đột biến cấu trúc NST là gì? Gồm những dạng nào.
?

MÁY BAY MỸ RẢI CHẤT ĐỘC MÀU DA CAM
PHUN THUỐC TRỪ SÂU
DÒNG SÔNG BỊ Ô NHIỄM
I. Đột biến cấu trúc NST là gì?
-Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
-Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn và đảo đoạn.
II. Nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu trúc NST.
1.Nguyên nhân phát sinh:
Tiết 23: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
Tiết 23: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
?
Nghiên cứu thông tin SGK, kết hợp những hình ảnh quan sát được,nêu những nguyên nhân nào gây biến đổi cấu trúc NST?
Đột biến cấu trúc NST xảy ra do ảnh hưởng phức tạp: của môi trường bên trong cơ thể ( Những biến đổi bất thường vê sinh lí, sinh hóa trong tế bào.
Do yếu tố của môi trường bên ngoài cơ thể thường là do tác động của con người như: Tác nhân vật lý: tia phóng xạ, tia cực tím, nhiệt độ…Tác nhân hóa học:Ảnh hưởng của các chất độc hóa học như thuốc trừ sâu,diệt cỏ,chất độc màu da cam…
Tóm lại đột biến cấu trúc NST xuất hiện trong điều kiện tự nhiên hoặc do con người gây ra
I. Đột biến cấu trúc NST là gì?
-Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
-Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn và đảo đoạn.
II. Nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu trúc NST.
1.Nguyên nhân phát sinh:
Tiết 23: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
+Do tác nhân của môi trường ngòai cơ thể(Thường là do tác động của con người như:
-Tác nhân vật lý:Tia phóng xạ,tia cực tím,nhiệt độ…
-Tác nhân hóa học:Ảnh hưởng của các chất dộc hóa học như:Thuố trừ sâu,diệt cỏ, điôxin…
Tiết 23: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
+Do nguyên nhân bên trong cơ thể:Những biến đổi bất thường trong sinh lí,sinh hóa trong tr61 bào(Xuất hiện một cách tự nhiên)
?
Chúng ta cần phải làm gì để hạn chế phát sinh đột biến cấu trúc NST?
(Hạn chế được một số bệnh ung thư ở người)
-Sử dụng hợp lí thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ
-Có ý thức phòng chống sử dụng vũ khí hạt nhân, vũ khí hóa học
-Có ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường
KHE HỞ MÔI HÀM
BÀN TAY MẤT MỘT SỐ NGÓN
BÀN CHÂN MẤT NGÓN VÀ DÍNH NGÓN
BÀN TAY NHIỀU NGÓN
HẬU QUẢ CỦA NHIỄM CHẤT ĐỘC MÀU DA CAM ( DIOXIN )
? Đột biến cấu trúc NST có lợi hay có hại?
Tiết 23: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
-Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
-Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn và đảo đoạn.
II. Nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu trúc NST.
1.Nguyên nhân phát sinh:
2. Tính chất của đột biến cấu trúc NST
I. Đột biến cấu trúc NST là gì?
Đột biến cấu trúc NST thường gây hại cho người và sinh vật, nhưng cũng có trường hợp có lợi.
?
+Do tác nhân của môi trường ngòai cơ thể(Thường là do tác động của con người như:
-Tác nhân vật lý:Tia phóng xạ,tia cực tím,nhiệt độ…
-Tác nhân hóa học:Ảnh hưởng của các chất dộc hóa học như:Thuố trừ sâu,diệt cỏ, điôxin…
+Do nguyên nhân bên trong cơ thể:Những biến đổi bất thường trong sinh lí,sinh hóa trong tế bào(Xuất hiện một cách tự nhiên)
Tiết 23: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
Ví dụ 1: Mất một đoạn nhỏ ở đầu NST 21 gây ung thư máu ở người.( Có hại - Mất đọan)
Ví dụ 2: Enzim thuỷ phân tinh bột ở một giống lúa mạch có hoạt tính cao hơn nhờ hiện tượng lặp đoạn NST mang gen quy định enzim này. (Có lợi- Lặp đọan)
? Nghiên cứu VD 1, VD 2 SGK/66: Chỉ ra đâu là đột biến có lợi, đâu là đột biến có hại? Phân dạng đột biến trong 2 VD đó?
? Tại sao đột biến cấu trúc NST lại gây hại cho con người và sinh vật.
Vì: Trải qua quá trình tiến hóa lâu dài, các gen được sắp xếp hài hòa trên NST. Biến đổi cấu trúc NST làm thay đổi số lương và cách sắp xếp gen trên đó nên thường gây hại cho sinh vật
Tiết 23: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
-Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
-Các dạng: Mất đoạn, lặp đoạn và đảo đoạn.
II. Nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu trúc NST.
1.Nguyên nhân phát sinh:
Do ảnh hưởng của môi trường bên trong và bên ngoài cơ thể tới NST.
Tác nhân vật lý và hoá học là nguyên nhân chủ yếu gây phá vỡ cấu trúc NST, hoặc gây ra sự sắp xếp lại các đoạn của NST.
2.Tính chất của đột biến cấu trúc NST:
I. Đột biến cấu trúc NST là gì?
Đột biến cấu trúc NST thường có hại cho con người và sinh vật.
Một số đột biến có lợi có ý nghĩa trong chọn giống.
NỘI DUNG BÀI HỌC
Biến đổi trong
cấu trúc vật chất DT
Phần lớn gây hại cho SV
Biến đổi trong
cấu trúc của gen
Gồm:Mât,thêm
thay thê cặp Nu…
Biến đổi trong
CT của NST
Gồm :Mất,lặp,
đảo đoạn NST
Do tác
động
của môi
trường
bên trong
và bên
ngoài cơ
thể
DT cho
thế hệ mai sau
Câu:1 Cơ chế phát sinh đột biến cấu trúc NST là do tác dụng của các tác nhân gây đột biến, dẫn đến:
a.Phá vỡ cấu trúc NST
b.Gây ra sự sắp xếp lại các đoạn trên NST
c.NST gia tăng số lượng trong tế bào
d.Cả a và b đều đúng
d
Nguyên nhân gây đột biến cấu trúc NST là gì?
A. Do các tác nhân vật lý, hóa học từ môi trường tác động làm phá vỡ cấu trúc NST
B.Do con người chủ động sử dụng các tác nhân vật lý, hóa học tác động vào cơ thể sinh vật
C.Do quá trình giao phối ở các sinh vật sinh sản hữu tính
D.Cả a và b
D
Một vài ví dụ về vai trò đột biến cấu trúc NST
+D?ng d?t bi?n l?p do?n (H 22b-SGK)
+Dạng đột biến mất đoạn (H 22a-SGK)
. M?t m?t do?n NST 21 gõy ung thu mỏu ? ngu?i
.Mất một phần cánh ngắn của NST số 5 ở người gây hội chứng tiếng mèo kêu.
.VD:Lặp đoạn 16A ở ruồi giấm làm mắt hình cầu trở thành mắt dẹt Nếu lặp nhiều lần mất hẳn.
+Dạng đột biến chuyển đoạn lớn gây chết, làm giảm hoặc mất khả năng sinh sản.
.VD: Chuy?n do?n NST s? 4 sang NST 14 ? l?n landrat l�m gi?m 56% kh? nang sinh s?n.
Hội chứng “mèo kêu”:
(mất đoạn NST số 5)
Mắt ruồi giấm có bộ NST bình thường
Mắt ruồi giấm có một đoạn NST nhân đôi
Mắt ruồi giấm có một đoạn NST nhân ba
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ:
Làm bài tập SGK,và học bài cũ.
Soạn bài mới- Bài 23 Đột biến số lượng NST.
QUAN SÁT MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ BIẾN DỊ
MỘT SỐ NGUYÊN NHÂN GÂY BIẾN DỊ
NHÀ MÁY ĐIỆN NGUYÊN TỬ
SỮA BÒ NHIỄM CHẤT PHÓNG XẠ
PHUN THUỐC TRỪ SÂU
DÒNG SÔNG BỊ Ô NHIỄM
Giờ học đến đây kết thúc.
Chào tạm biệt các em.
Chúc các em học giỏi!