Bài 22. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể

Nhiệt liệt chào mừng
quí thầy cô giáo về dự giờ
Nhiệt liệt chào mừng
quí thầy cô giáo về dự giờ !
Môn: Sinh học 9
KIỂM TRA BÀI CŨ
1.Đột biến gen là gì? Gồm những dạng nào.Cho ví dụ
Là những biến đổi trong cấu trúc của gen.
Gồm các dạng: Mất, thêm, thay thế cặp nucleotit.
Ví dụ: Lơn con có đầu và chân sau dị dạng.
2.Nguyên nhân phát sinh và vai trò của đột biến gen.
- Do rối loạn trong quá trình sao chép ADN dưới tác động của các yếu tố tự nhiên
- Do con người gây đột biến nhân tạo bằng tác nhân vật lý, hóa học
- Đa số đột biến có hại, một số có lợi
Tiết 25: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
I. Đột biến cấu trúc NST là gì?
NST BAN ĐẦU
A
B
C
D
E
F
G
H
H
NST BỊ BIẾN ĐỔI CẤU TRÚC
Quan sát: Một số dạng đột biến cấu trúc NST
Chữ cái: A, B, C... Kí hiệu một đoạn NST
Tiết 25: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
I. Đột biến cấu trúc NST là gì?
a
NST BAN ĐẦU
A
C
B
D
E
F
G
H
NST BỊ BIẾN ĐỔI CẤU TRÚC
b
MỘT SỐ DẠNG ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST
MỘT SỐ DẠNG ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST
B
A
C
D
E
F
G
H
H
A
G
F
E
NST BỊ BIẾN ĐỔI CẤU TRÚC
NST BAN ĐẦU
c
Chỉ điểm bị đứt
: Chỉ quá trình dẫn đến đột biến
Một số dạng đột biến cấu trúc NST
Chữ cái: A,B,C...Kí hiệu một đoạn NST
Tiết 25: Bài : ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
I. Đột biến cấu trúc NST là gì?
NST ban đầu NST bị biến đổi cấu trúc
Thảo luận nhóm: hoàn thành phiếu học tập (3 phút)
Mất đoạn H
Mất đoạn
Gồm các đoạn
ABCDEFGH
Lặp lại đoạn BC
Lặp đoạn
Gồm các đoạn ABCDEFGH
Trình tự đoạn BCD đổi lại thành đoạn DCB
Đảo đoạn
Gồm các đoạn ABCDEFGH
I. ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST LÀ GÌ?
- Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
Tiết 23: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
Tiết 25: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
- Các dạng: Mất đoạn, lặp đoạn và đảo đoạn.
a
b
c
Mất đoạn
Lặp đoạn
Đảo đoạn

Đột biến cấu trúc NST là gì? Gồm những dạng nào.
?

MÁY BAY MỸ RẢI CHẤT ĐỘC MÀU DA CAM
Các em hãy quan sát các hình ảnh sau
Sử dụng vũ khí hạt nhân
Thảm họa từ các nhà máy điện nguyên tử
Sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật
PHUN THUỐC TRỪ SÂU
DÒNG SÔNG BỊ Ô NHIỄM
I. Đột biến cấu trúc NST là gì?
II. Nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu trúc NST.
1.Nguyên nhân phát sinh:
Tiết 23: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
Tiết 25: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
Nghiên cứu thông tin SGK, kết hợp những hình ảnh quan sát được, nêu những nguyên nhân nào gây biến đổi cấu trúc NST?
Đột biến cấu trúc NST xảy ra do ảnh hưởng phức tạp: của môi trường bên trong cơ thể ( Những biến đổi bất thường vê sinh lí, sinh hóa trong tế bào).
Do yếu tố của môi trường bên ngoài cơ thể thường là do tác động của con người như: Tác nhân vật lý: tia phóng xạ, tia cực tím, nhiệt độ…Tác nhân hóa học:Ảnh hưởng của các chất độc hóa học như thuốc trừ sâu,diệt cỏ,chất độc màu da cam…
I. Đột biến cấu trúc NST là gì?
II. Nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu trúc NST.
1.Nguyên nhân phát sinh:
Tiết 23: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
+ Do tác nhân của môi trường ngòai cơ thể(Thường là do tác động của con người như:
-Tác nhân vật lý:Tia phóng xạ,tia cực tím,nhiệt độ…
-Tác nhân hóa học:Ảnh hưởng của các chất dộc hóa học như: Thuố trừ sâu, diệt cỏ, điôxin…
Tiết 25: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
+ Do nguyên nhân bên trong cơ thể:Những biến đổi bất thường trong
sinh lí, sinh hóa trong tế bào (Xuất hiện một cách tự nhiên)
?
Chúng ta cần phải làm gì để hạn chế phát sinh đột biến cấu trúc NST?
(Hạn chế được một số bệnh ung thư ở người)
-Sử dụng hợp lí thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ
-Có ý thức phòng chống sử dụng vũ khí hạt nhân, vũ khí hóa học
-Có ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường.
Chúng ta cần
- Đấu tranh chống vũ khí hóa học, vũ khí hạt nhân.
- Sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật đúng quy trình.
Để phòng đột biến cấu trúc NST cần lưu ý
Để đề phòng đột biến cấu trúc NST cần lưu ý
HẬU QUẢ CỦA NHIỄM CHẤT ĐỘC MÀU DA CAM ( DIOXIN )
Mời các em quan sát các hình ảnh tiếp theo.
KHE HỞ MÔI HÀM
BÀN TAY MẤT MỘT SỐ NGÓN
BÀN CHÂN MẤT NGÓN VÀ DÍNH NGÓN
BÀN TAY NHIỀU NGÓN
Hình 3
Giống ngô đột biến chịu hạn cho năng suất cao.
Giống chuối đột biến kháng sâu bệnh.
? Đột biến cấu trúc NST có lợi hay có hại?
Tiết 25: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
-Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
-Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn và đảo đoạn.
II. Nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu trúc NST.
1.Nguyên nhân phát sinh:
2. Tính chất của đột biến cấu trúc NST
I. Đột biến cấu trúc NST là gì?
Đột biến cấu trúc NST thường gây hại cho người và sinh vật, nhưng cũng có trường hợp có lợi.
?
+Do tác nhân của môi trường ngòai cơ thể(Thường là do tác động của con người như:
-Tác nhân vật lý:Tia phóng xạ,tia cực tím,nhiệt độ…
-Tác nhân hóa học:Ảnh hưởng của các chất dộc hóa học như:Thuố trừ sâu,diệt cỏ, điôxin…
+Do nguyên nhân bên trong cơ thể:Những biến đổi bất thường trong sinh lí,sinh hóa trong tế bào(Xuất hiện một cách tự nhiên)
Tiết 25: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
Ví dụ 1: Mất một đoạn nhỏ ở đầu NST 21 gây ung thư máu ở người.( Có hại - Mất đọan)
Ví dụ 2: Enzim thuỷ phân tinh bột ở một giống lúa mạch có hoạt tính cao hơn nhờ hiện tượng lặp đoạn NST mang gen quy định enzim này. (Có lợi- Lặp đọan)
? Nghiên cứu VD 1, VD 2 SGK/66: Chỉ ra đâu là đột biến có lợi, đâu là đột biến có hại? Phân dạng đột biến trong 2 VD đó?
? Tại sao đột biến cấu trúc NST lại gây hại cho con người và sinh vật.
Vì: Trải qua quá trình tiến hóa lâu dài, các gen được sắp xếp hài hòa trên NST. Biến đổi cấu trúc NST làm thay đổi số lương và cách sắp xếp gen trên đó nên thường gây hại cho sinh vật
Biến đổi trong
cấu trúc vật chất DT
Phần lớn gây hại cho sinh vật
Biến đổi trong
cấu trúc của gen
Gồm:Mât,thêm
thay thê cặp Nu…
Biến đổi trong
CT của NST
Gồm :Mất,lặp,
đảo đoạn NST
Do tác
động
của môi
trường
bên trong
và bên
ngoài cơ
thể
Di truyền cho
thế hệ mai sau
Một vài ví dụ về vai trò đột biến cấu trúc NST
+D?ng d?t bi?n l?p do?n (H 22b-SGK)
+Dạng đột biến mất đoạn (H 22a-SGK)
M?t m?t do?n NST 21 gõy ung thu mỏu ? ngu?i
Mất một phần cánh ngắn của NST số 5 ở người gây hội chứng tiếng mèo kêu.
VD:Lặp đoạn 16A ở ruồi giấm làm mắt hình cầu trở thành mắt dẹt Nếu lặp nhiều lần mất hẳn.
+Dạng đột biến chuyển đoạn lớn gây chết, làm giảm hoặc mất khả năng sinh sản.
VD: Chuy?n do?n NST s? 4 sang NST 14 ? l?n landrat l�m gi?m 56% kh? nang sinh s?n.
Hội chứng “mèo kêu”:
(mất đoạn NST số 5)
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ:
Làm bài tập SGK,và học bài cũ.
Soạn bài mới- Bài 23 Đột biến số lượng NST.