Bài 22. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể

Nhiệt liệt chào mừng
quí thầy cô giáo về dự giờ !
KIỂM TRA BÀI CŨ
1.Đột biến gen là gì? Gồm những dạng nào.Cho ví dụ
Là những biến đổi trong cấu trúc của gen
Gồm các dạng :Mất, thêm, thay thế cặp nucleotit
Ví dụ:Lợn con có đầu và chân sau dị dạng
2.Nguyên nhân phát sinh và vai trò của đột biến gen.
-Do rối loạn trong quá trình sao chép ADN dưới tác động của các yếu tố tự nhiên
-Do con người gây đột biến nhân tạo bằng tác nhân vật lý, hóa học
-Đa số đột biến có hại, một số có lợi
Chỉ điểm bị đứt
: Chỉ quá trình dẫn đến đột biến
Một số dạng đột biến cấu trúc NST
Chữ cái: A,B,C...Kí hiệu một đoạn NST
Quan sát hình sau:
NST ban đầu NST bị biến đổi cấu trúc
Thảo luận nhóm: hoàn thành phiếu học tập
MỘT SỐ DẠNG ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST
NST BAN ĐẦU
A
B
C
D
E
F
G
H
H
MẤT ĐOẠN
a
NST BỊ BIẾN ĐỔI CẤU TRÚC
Chỉ điểm bị đứt
: Chỉ quá trình dẫn đến đột biến
Một số dạng đột biến cấu trúc NST
Chữ cái: A,B,C...Kí hiệu một đoạn NST
Quan sát hình sau:
NST ban đầu NST bị biến đổi cấu trúc
Thảo luận nhóm: hoàn thành phiếu học tập
Mất đoạn H
Mất đoạn
Gồm các đoạn ABCDEFGH
NST BAN ĐẦU
A
C
B
D
E
F
G
H
NST BỊ BIẾN ĐỔI CẤU TRÚC
LẶP ĐOẠN
b
MỘT SỐ DẠNG ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST
Chỉ điểm bị đứt
: Chỉ quá trình dẫn đến đột biến
Một số dạng đột biến cấu trúc NST
Chữ cái: A,B,C...Kí hiệu một đoạn NST
Quan sát hình sau:
NST ban đầu NST bị biến đổi cấu trúc
Thảo luận nhóm: hoàn thành phiếu học tập
Mất đoạn H
Mất đoạn
Gồm các đoạn
ABCDEFGH
Lặp lại đoạn BC
Lặp đoạn
Gồm các đoạn ABCDEFGH
MỘT SỐ DẠNG ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST
B
A
C
D
E
F
G
H
H
A
G
F
E
c
NST BỊ BIẾN ĐỔI CẤU TRÚC
D?O DO?N
NST BAN ĐẦU
Chỉ điểm bị đứt
: Chỉ quá trình dẫn đến đột biến
Một số dạng đột biến cấu trúc NST
Chữ cái: A,B,C...Kí hiệu một đoạn NST
Quan sát hình sau:
NST ban đầu NST bị biến đổi cấu trúc
Thảo luận nhóm: hoàn thành phiếu học tập
Mất đoạn H
Mất đoạn
Gồm các đoạn
ABCDEFGH
Lặp lại đoạn BC
Lặp đoạn
Gồm các đoạn ABCDEFGH
Trình tự đoạn BCD đổi lại thành đoạn DCB
Đảo đoạn
Gồm các đoạn ABCDEFGH
Quan sát hình sau: a; b; c. Cho biết tên các dạng đột biến
a
b
c
Mất đoạn
Lặp đoạn
Đảo đoạn


? Đột biến cấu trúc NST là gì?

MÁY BAY MỸ RẢI CHẤT ĐỘC MÀU DA CAM
PHUN THUỐC TRỪ SÂU
DÒNG SÔNG BỊ Ô NHIỄM
?
Nghiên cứu thông tin SGK, kết hợp những hình ảnh quan sát được,có những nguyên nhân chính nào gây biến đổi cấu trúc NST?
Chúng ta cần phải làm gì để hạn chế phát sinh đột biến cấu trúc NST?
(Hạn chế được một số bệnh ung thư ở người)
-Sử dụng hợp lí thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ
-Có ý thức phòng chống sử dụng vũ khí hạt nhân, vũ khí hóa học
-Có ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường
KHE HỞ MÔI HÀM
BÀN TAY MẤT MỘT SỐ NGÓN
BÀN CHÂN MẤT NGÓN VÀ DÍNH NGÓN
BÀN TAY NHIỀU NGÓN
HẬU QUẢ CỦA NHIỄM CHẤT ĐỘC MÀU DA CAM ( DIOXIN )
? Đột biến cấu trúc NST có lợi hay có hại?
Ví dụ 1: Mất một đoạn nhỏ ở đầu NST 21 gây ung thư máu ở người.( Có hại - Mất đọan)
Ví dụ 2: Enzim thuỷ phân tinh bột ở một giống lúa mạch có hoạt tính cao hơn nhờ hiện tượng lặp đoạn NST mang gen quy định enzim này. (Có lợi- Lặp đọan)
? Nghiên cứu VD 1, VD 2 SGK/66: Chỉ ra đâu là đột biến có lợi, đâu là đột biến có hại? Phân dạng đột biến trong 2 VD đó?
- Đột biến cấu trúc NST là những ....... trong cấu trúc NST gồm các dạng: .........; .......; ..........
-Tác nhân ....... và ....... của ngoại cảnh là nguyên nhân chủ yếu gây đột biến cấu trúc NST.
- Đột biến cấu trúc NST thường ...., nhưng cũng có trường hợp có lợi.
Chọn các từ hoặc cụm từ thích hợp điền vào chỗ (...) trong các đoạn sau:
biến đổi
mất đoạn
Ghi nhớ
đảo đoạn
lặp đoạn
hoá học
vật lí
có hại
BÀI TẬP CỦNG CỐ
* Chọn các câu đúng trong các câu sau:
a. Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc của tế bào.
b. Các dạng đột biến cấu trúc NST gồm: mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn.
c. Nguyên nhân chủ yếu gây ra đột biến cấu trúc NST là do các tác nhân vật lí và hoá học làm phá vỡ cấu trúc NST.
d. Biến đội cấu trúc NST làm đảo lộn cách sắp xếp các gen trên NST gây rối loạn hoặc bệnh NST.
e. Trong thực tế người ta thấy hầu hết các đột biến cấu trúc NST là có lợi.
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ:
Làm bài tập SGK,và học bài cũ.
Soạn bài mới- Bài 23 Đột biến số lượng NST.
Chân thành cảm ơn quý Thầy cô
đã đến tham dự buổi học hôm nay
Vì sao đột biến cấu trúc NST thường gây hại cho sinh vật ?
Vì: Trải qua quá trình tiến hóa lâu dài, các gen được sắp xếp hài hòa trên NST. Biến đổi cấu trúc NST làm thay đổi số lương và cách sắp xếp gen trên đó nên thường gây hại cho sinh vật
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ:
Làm bài tập SGK,và học bài cũ.
Soạn bài mới- Bài 23 Đột biến số lượng NST.
Chân thành cảm ơn quý Thầy cô
đã đến tham dự buổi học hôm nay
Biến đổi trong
cấu trúc vật chất DT
Phần lớn gây hại cho SV
Biến đổi trong
cấu trúc của gen
Gồm:Mât,thêm
thay thê cặp Nu…
Biến đổi trong
CT của NST
Gồm :Mất,lặp,
đảo đoạn NST
Do tác
động
của môi
trường
bên trong
và bên
ngoài cơ
thể
DT cho
thế hệ mai sau
Củng cố
Nguyên nhân gây đột biến cấu trúc NST là gì?
A. Do các tác nhân vật lý, hóa học từ môi trường tác động làm phá vỡ cấu trúc NST
B.Do con người chủ động sử dụng các tác nhân vật lý, hóa học tác động vào cơ thể sinh vật
C.Do quá trình giao phối ở các sinh vật sinh sản hữu tính
D.Cả a và b
D
Câu:1 Cơ chế phát sinh đột biến cấu trúc NST là do tác dụng của các tác nhân gây đột biến, dẫn đến:
a.Phá vỡ cấu trúc NST
b.Gây ra sự sắp xếp lại các đoạn trên NST
c.NST gia tăng số lượng trong tế bào
d.Cả a và b đều đúng
d
Một vài ví dụ về vai trò đột biến cấu trúc NST
+D?ng d?t bi?n l?p do?n (H 22b-SGK)
+Dạng đột biến mất đoạn (H 22a-SGK)
. M?t m?t do?n NST 21 gõy ung thu mỏu ? ngu?i
.Mất một phần cánh ngắn của NST số 5 ở người gây hội chứng tiếng mèo kêu.
.VD:Lặp đoạn 16A ở ruồi giấm làm mắt hình cầu trở thành mắt dẹt Nếu lặp nhiều lần mất hẳn.
+Dạng đột biến chuyển đoạn lớn gây chết, làm giảm hoặc mất khả năng sinh sản.
.VD: Chuy?n do?n NST s? 4 sang NST 14 ? l?n landrat l�m gi?m 56% kh? nang sinh s?n.
Hội chứng “mèo kêu”:
(mất đoạn NST số 5)
Mắt ruồi giấm có bộ NST bình thường
Mắt ruồi giấm có một đoạn NST nhân đôi
Mắt ruồi giấm có một đoạn NST nhân ba
QUAN SÁT MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ BIẾN DỊ
MỘT SỐ NGUYÊN NHÂN GÂY BIẾN DỊ
NHÀ MÁY ĐIỆN NGUYÊN TỬ
SỮA BÒ NHIỄM CHẤT PHÓNG XẠ
PHUN THUỐC TRỪ SÂU
DÒNG SÔNG BỊ Ô NHIỄM
Em có suy nghĩ gì khi xem những hình ảnh này?
Tại sao đột biến NST gây biến đổi kiểu hình?
Biến đổi trong cấu trúc của NST
Biến đổi mARN
Biến đổi Protein tương ứng
Biến đổi Kiểu hình
Đột biến NST làm biến đổi cấu trúc Prôtêin mà nó mã hoá gây nên biến đổi kiểu hình.
Nhắc lại mối qua hệ giữa gen và tính trạng?
Biến đổi gen
BIẾN DỊ
Biến dị di truyền
Biến dị tổ hợp
Đột biến
Đột biến gen
Đột biến NST
Đột biến số lượng NST
Đột biến cấu trúc NST
?
?
Biến dị không di truyền: (Thường biến)
Giờ học đến đây kết thúc.
Chào tạm biệt các em.
Chúc các em học giỏi!