Bài 22. Cách làm bài văn lập luận chứng minh

Kế hoạch bài học
ng÷ v¨n 7
Người thực hiện:
D?ng Thựy Trang
Trường THCS Nguy?n Van Linh
Kính chào quý thầy cô giáo! Chào các em !
Câu 1
Em hiểu thế nào
về chứng minh
trong văn
nghị
luận?
Câu 2:
Em hãy nhắc lại
quy trình
tạo lập một văn
bản nói chung?

Kiểm tra miệng:




Câu 1:
- Trong văn nghị luận, chứng minh là một là một phép lập luận dùng những lí lẽ, bằng chứng chân thực, đã được thừa nhận để chứng tỏ luận điểm mới (cần được chứng minh) là đáng tin cậy.
- Các lí lẽ, bằng chứng dùng trong phép lập luận chứng minh phải được lựa chọn, thẩm tra, phân tích thì mới có sức thuyết phục.
Quy trình tạo lập văn bản nói chung
Bước 1
Bước 2
Bước 3
Bước4
Lập dàn bài
Viết
đoạn văn,
bài văn
Tìm
hiểu đề
và tìm ý
Đọc lại
và sửa chữa
CÁCH LÀM BÀI VĂN
LẬP LUẬN CHỨNG MINH




Tiết 91 Tập làm văn
Tiết 91 : CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH
I. Các bước làm bài văn lập luận chứng minh:
* Tìm hiểu đề văn: sgk/48
Đề: Nhân dân ta thường nói: “Có chí thì nên”. Hãy chứng minh tính
đúng đắn
của câu tục
ngữ đó.



Các bước thực hiện
Bước 1
Bước 2
Bước 3
Bước4

Đưa các
ý
đã tìm
được vào
dàn bài


Từ dàn bài,
viết
đoạn văn,
bài văn
hoàn chỉnh
Đọc kĩ đề
bàì, để tìm
hiểu đề
và tìm ý.
Đọc , rà soát lại lỗi chính
tả, cách dùng từ, cách ngắt câu. Lỗi liên kết về hình thức, nội dung

Tiết 91 : CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH
I. Các bước làm bài văn lập luận chứng minh:
Tìm hiểu đề văn: sgk/48
1. Tìm hiểu đề và tìm ý:


CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH
Tiết 91
Cho đề văn:
Nhân dân ta thường nói:
"Có chí thì nên". Hãy chứng minh
tính đúng đắn của câu tục ngữ đó.

Đề bài thuộc
kiểu loại nào?
phạm vi, tính
chất của đề.

Chúng ta cần
chứng minh điều
gì? Xác định
luận điểm chính.
Ta phải lập
luận chứng minh
bằng cách nào?
Cả câu tục ngữ
khẳng định điều
gì?
-Lập luận
chứng minh.
-Câu tục ngữ.
Khuyên nhủ.
-Chứng minh
tính đúng đắn
của vấn đề.
Luận điểm
chính: Có chí
thì nên.


-Giải thích
từng từ quan
trọng của
câu tục ngữ.
-Tìm dẫn
chứng tiêu
biểu có trong
thực tế.


Khẳng định
vai trò,ý nghĩa
to lớn của“chí”
trong cuộc
sống.
Tiết 91 : CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH
I. Các bước làm bài văn lập luận chứng minh:
Tìm hiểu đề văn: sgk/48
Tìm hiểu đề và tìm ý:
-Kiểu loại: Lập luận chứng minh.
-Luận điểm chính: “ Có chí thì nên”.
-Yêu cầu: Chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ.
-Giải thích: “ Chí” là gì?, “ nên” là gì?
-Dẫn chứng:Những tấm gương sáng:
+ Học sinh nghèo vượt khó, bền bỉ trong học tập.
+Người lao động, vận động viên, nhà doanh nghiệp, nhà khoa học,…không chịu lùi bước trước khó khăn, thất bại .
+Câu tục ngữ khẳng định vai trò, ý nghĩa to lớn của “chí” trong cuộc sống

Tiết 91 : CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH
I. Các bước làm bài văn lập luận chứng minh:
Tìm hiểu đề văn: sgk/48
1. Tìm hiểu đề và tìm ý:
2. Lập dàn bài:



CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH
Tiết 91
Cho đề văn: Nhân dân ta thường nói: "Có chí thì nên". Hãy chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ đó.
1/ Tìm hiểu đề, tìm ý:
2/ Lập dàn bài:
a/ Mở bài: Nêu vai trò quan trọng của lý tưởng, ý chí và nghị lực trong cuộc sống mà câu tục ngữ đã đúc kết. Đó là một chân lý.
b/ Thân bài: (phần chứng minh)
-Xét về lý lẽ:
+ Chí là điều rất cần thiết để con người vượt qua mọi trở ngại.
+ Không có chí thì không làm được gì
-Xét về thực tế:
+ Những người có chí đều thành công (nêu dẫn chứng)
+ Chí giúp người ta vượt qua những khó khăn tưởng chừng không thể vượt qua được (nêu dẫn chứng)
c/ Kết bài: Mọi người nên tu dưỡng ý chí, bắt đầu từ những việc nhỏ, để khi ra đời làm được việc lớn.



Nêu luận điểm cần chứng minh
Nêu lý lẽ và dẫn chứng để chứng tỏ luận điểm là đúng đắn
Nêu ý nghĩa của luận điểm đã được chứng minh
Tiết 91 : CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH
I. Các bước làm bài văn lập luận chứng minh:

1/ Tìm hiểu đề và tìm ý:
2/ Lập dàn bài:SGK/50.
a. Mở bài:
Nêu luận điểm cần chứng minh.
b. Thân bài:
Nêu lí lẽ, dẫn chứng để chứng tỏ luận điểm là đúng đắn.
c. Kết bài:
Nêu ý nghĩa của luận điểm đã được chứng minh.Chú ý lời văn phần Kết bài nên hô ứng với lời văn phần Mở bài.
Tiết 91 : CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH
I. Các bước làm bài văn lập luận chứng minh:
Tìm hiểu đề văn: sgk/48
1. Tìm hiểu đề và tìm ý:
2. Lập dàn bài:
3.Viết bài:


? Theo em, đoạn văn sau đây là phần nào trong dàn bài.

CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH
Tiết 91
Mở bài
* Hoài bão, ý chí, ý chí nghị lực là điều không thể thiếu đối với những ai muốn thành đạt. Câu tục ngữ của dân gian "Có chí thì nên" đã nêu bật tầm quan trọng đó.
* Sống tức là khắc phục khó khăn. Không có ý chí, niềm tin, nghị lực để khắc phục mọi trở ngại trên đường đời thì không thể thành đạt được. Do đó, từ xưa nhân dân ta đã dạy: "Có chí thì nên".
* Ở đời mấy ai mà không mong muốn được thành đạt về sự nghiệp? Nhưng không phải ai cũng có đủ niềm tin, nghị lực để tiếp tục sự nghiệp cho đến thành công. Bởi thế cho nên từ xưa nhân dân ta đã dạy : "Có chí thì nên".




2. C�ch vi?t m? b�i nhu th? cĩ ph� h?p v?i y�u c?u c?a d? b�i khơng?.
1. Khi viết mở bài có cần lập luận không?
3. Ba cách mở bài khác nhau về cách lập luận như thế nào?
3. Viết bài
CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH
Tiết 91
3. Viết bài
M? b�i:
* Hoài bão, ý chí, ý chí nghị lực là điều không thể thiếu đối với những ai muốn thành đạt. Câu tục ngữ của dân gian "Có chí thì nên" đã nêu bật tầm quan trọng đó.
* Sống tức là khắc phục khó khăn. Không có ý chí, niềm tin, nghị lực để khắc phục mọi trở ngại trên đường đời thì không thể thành đạt được. Do đó, từ xưa nhân dân ta đã dạy: "Có chí thì nên".
* Ở đời mấy ai mà không mong muốn được thành đạt về sự nghiệp? Nhưng không phải ai cũng có đủ niềm tin, nghị lực để tiếp tục sự nghiệp cho đến thành công. Bởi thế cho nên từ xưa nhân dân ta đã dạy : "Có chí thì nên".



Đi thẳng vào vấn đề
Suy từ cái chung đến cái riêng
Suy từ tâm lý con người
CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH
Tiết 91
Cho đề văn: Chứng minh rằng đến với ca dao Việt Nam, ta hiểu thêm về đời sống tình cảm phong phú và sâu sắc của người lao động xưa.
Mở bài
Ca dao là thể loại văn học dân gian rất gần gũi và quen thuộc đối với con người Việt Nam. Ngay từ khi mới lọt lòng, em đã thưởng thức âm điệu ngọt ngào của ca dao qua lời ru của bà, của mẹ. Và cứ thế em lớn lên cùng những khúc ca dao mộc mạc, ân tình.




Ca dao là thể loại văn học dân gian rất gần gũi quen thuộc đối với mỗi con người Việt Nam. Ngay từ khi lọt lòng chúng ta đã được thưởng thức âm điệu ngọt ngào, sâu lắng qua lời ru của bà, của mẹ. Và trong những câu ca dao mộc mạc, ân tình ấy đã phản ánh rất rõ: "Đời sống tình cảm phong phú và sâu sắc của người lao động xưa".
Các đoạn trong bài phải liên kết chặt chẽ qua các hình thức chuyển tiếp ý:Thật vậy; Quả đúng như vậy; Có thể thấy rõ; Điều đó chứng tỏ;...
? Làm thế nào để đoạn đầu tiên của phần thân bài liên kết được với mở bài?Cần làm gì để các đoạn sau của thân bài liên kết với đoạn trước đó? Ngoài những cách nói :“ Đúng như vậy”… hay “ Thật vậy”…, có cách nào khác nữa không?
Thân bài:
Dùng lí lẽ và phân tích lí lẽ; dùng lí lẽ và chứng minh;Kết hợp cả hai.
Lựa chọn các dẫn chứng để thuyết phục cho lí lẽ.
Cân nhắc việc sắp xếp các luận cứ sao cho có sức thuyết phục nhất.
 Triển khai các luận điểm chính bằng
các luận điểm nhỏ.
? Nên viết đoạn phân tích lí lẽ như thế? Ta cần lưu ý những gì khi đưa dẫn chứng vào bài viết?Khi viết cần chú ý điều gì?
Tiết 91 : CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH
I. Các bước làm bài văn lập luận chứng minh:

1/ Tìm hiểu đề và tìm ý:
2/ Lập dàn bài:SGK/50.
3/Viết bài:
* Viết từng đoạn:
Các đoạn trong bài phải liên kết chặt chẽ qua các hình thức chuyển tiếp ý:Thật vậy; Quả đúng như vậy; Có thể thấy rõ; Điều đó chứng tỏ;...
* Đoạn kết bài:
Thường dùng những từ ngữ chuyển ý :Tóm lại; Như vây; Đến đây ta có thể khẳng định rằng;
* Chú ý lời văn phần Kết bài nên hô ứng với lời văn phần Mở bài.
CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH
Tiết 91
Cho đề văn: Nhân dân ta thường nói: "Có chí thì nên". Hãy chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ đó.
Kết bài:
* Mỗi người chúng ta nên tu dưỡng ý chí, hoài bão, nghị lực để làm được những gì ta mong muốn.
* Mỗi người chỉ sống một lần, chỉ có một thời tuổi trẻ, nếu không có ý chí, hoài bão, nghị lực để làm một công việc xứng đáng, chẳng phải là đáng tiếc lắm hay sao.
* Cho nên có hoài bão tốt đẹp là rất đáng quý, nhưng đáng quý hơn nữa là nghị lực và niềm tin, nó đảm bảo cho sự thành công của con người.



Mở bài
Đi thẳng vào vấn đề
Suy từ cái chung ra cái riêng
Suy từ tâm lý con người
Mở bài
Cuộc sống bao giờ cũng đầy khó khăn, thử thách.Người ta sống, tức là biết khắc phục khó khăn, vượt qua những thử thách để vươn tới thành công. Thiếu ý chí, nghị lực sẽ không bao giờ đến được bến bờ ấy.Đúng như dân gian vẫn thường nói: “ Có chí thì nên”.
Kết bài
Ai mà chẳng muốn thành đạt.Song không phải ai cũng có được ý chí, nghị lực để có thể thành đạt. Nhân dân ta đã dạy rất đúng về điều này..
I. C�c bu?c l�m b�i van l?p lu?n ch?ng minh:
II. Luy?n t?p:
D? 1, D? 2 /SGK/51
Tiết 91: CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH
CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH
Tiết 91
LUYỆN TẬP
Cho hai đề văn sau:
Đề 1: Hãy chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ: Có công mài sắt, có ngày nên kim.
Đề 2: Chứng minh tính chân lý trong bài thơ:
Không có việc gì khó
Chỉ sợ lòng không bền
Đào núi và lấp biển
Quyết chí ắt làm nên.
(Hồ Chí Minh)
? Em sẽ làm theo các bước như thế nào? Hai đề này có gì giống và khác so với đề văn đã làm mẫu ở trên?
Giống nhau:
-Khuyên con người nên bền lòng không được nản chí.
Khác nhau:
-Đề 1: Hễ có lòng bền bỉ kiên trì thì làm được những việc khó khăn (chiều thuận)
-Đề 2:
+Không kiên trì thì không làm được gì (chiều nghịch)
+Bền gan vững chí làm được những việc lớn lao(chiều thuận)
Cho đề văn: Nhân dân ta thường nói: "Có chí thì nên". Hãy chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ đó.
Tìm hiểu đề -tìm ý
Thân bài
Kết bài
Đọc lại và sửa chữa
Viết bài
Mở bài
Lập dàn bài
Các bước làm bài
D�n b�i
CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH
Tiết 91
Cho đề văn: Chứng minh rằng đến với ca dao Việt Nam, ta hiểu thêm về đời sống tình cảm phong phú và sâu sắc của người lao động xưa.
Có bạn đã viết đoạn văn cho luận điểm: Ca dao phản ánh rất sâu sắc tình yêu quê hương đất nước của người lao động.
Như sau:
Ca dao nói nhiều tới tình yêu quê hương đất nước của người lao động Việt Nam ví dụ như:
"Đường vô xứ Nghệ quanh quanh
Non xanh nước biếc như tranh họa đồ
Ai vô xứ Nghệ thì vô."
Hay như: "Anh đi anh nhớ quê nhà
Nhớ canh rau muống, nhớ cà dầm tương
Nhớ ai dãi nắng dầm sương
Nhớ ai tát nước bên đường hôm nao"
Có bạn đã viết đoạn văn cho luận điểm: Ca dao phản ánh rất sâu sắc tình yêu quê hương đất nước của người lao động.
Như sau:
Ca dao nói nhiều tới tình yêu quê hương đất nước của người lao động Việt Nam. Ta hãy nghe một lời mời thiết tha của người dân xứ Nghệ:"Đường vô xứ Nghệ quanh quanh/ Non xanh nước biếc như tranh họa đồ/ Ai vô xứ Nghệ thì vô."
Chỉ một vài nét phác họa đơn sơ mà đã hiện lên một bức tranh sinh động về "đường vô xứ Nghệ". Đó là con đường mềm mại uốn lượn theo thế núi hình sông, thơ mộng hiền hòa với "non xanh nước biếc". Vừa giới thiệu vẻ đẹp quê hương với niềm tự hào, kiêu hãnh lại vừa chào mời rất mộc mạc, chân tình. Tất cả toát lên tình yêu quê hương cũng như lòng mến khách của con người xứ Nghệ. Có lẽ chính chính vì vậy khi đi xa thì tình quê đã biến thành nỗi nhớ khắc khoải. Ta hãy lắng nghe lời tâm tình của một chàng trai xa quê: "Anh đi anh nhớ quê nhà/ Nhớ canh rau muống, nhớ cà dầm tương/ Nhớ ai dãi nắng dầm sương/ Nhớ ai tát nước bên đường hôm nao".
Hướng dẫn học sinh tự học:
Đối với bài học ở tiết học này:
+Sưu tầm một số văn bản chứng minh để làm tài liệu học tập.
+ Xác định luận điểm, luận cứ trong một bài văn nghị luận chứng minh.
- Đối với bài học ở tiết học tiếp theo:
Chuẩn bị bài:
Bài: Luyện tập lập luận chứng minh.
+Đọc- soạn kĩ phần I- Chuẩn bị
ở nhà.
+ Chuẩn bị phần thực hành trên lớp.

Cảm ơn quý thầy cô về dự giờ!
Chúc quý thầy cô luôn vui khỏe!