Bài 21. Tìm hiểu chung về phép lập luận chứng minh

Chào mừng các thầy cô giáo về dự giờ
ngữ văn
Lớp 7D

Giáo viên: Lưu Thị Phấn
Trường THCS Hàn Thuyên - Lương Tài -BN
Kiểm tra bài cũ
Em hãy nêu bố cục và phương pháp lập luận trong bài văn nghị luận ?
?
TÌM HIỂU CHUNG VỀ PHÉP
LẬP LUẬN CHỨNG MINH

TIẾT 87
I- Mục đích và phương pháp chứng minh.
1/ Trong đời sống
Tình huống:
a- Em đi học về muộn do bạn em bị ốm nên em phải đưa bạn về nhà, nhưng khi em trình bày lí do thì mẹ em lại không tin. Trong tình huống đó em làm thế nào ?
Em nhờ mẹ xác nhận sự thật qua gia đình người bạn hoặc cô giáo chủ nhiệm
b- Trong khi đi tàu, lên xe buýt , khi nhân viên trên tàu, xe kiểm tra vé của hành khách, em phải làm gì để chứng tỏ mình đã chấp hành đúng ?
Em đưa vé cho nhân viên trên tàu ( xe) kiểm tra.
c- Em khoe với các bạn là mình mới học được cách gấp một chiếc hộp giấy rất đẹp. Các bạn không tin. Em phải làm gì để các bạn tin lời mình?
Em sẽ tự gấp chiếc hộp cho các bạn xem.
=> Để chứng tỏ cho người khác tin lời của em là sự thật, em phải đưa ra những bằng chứng để thuyết phục ( Bằng chứng là những nhân chứng, vật chứng, sự việc, số liệu.)
Chứng minh là đưa ra những bằng chứng để
chứng tỏ một điều gì đó là đáng tin.
2- Trong văn nghị luận
Văn bản: Đừng sợ vấp ngã
-Luận điểm chính: Đừng sợ vấp ngã
-Các luận cứ ( lí lẽ và dẫn chứng):
* Đã bao lần bạn vấp ngã mà không hề nhớ .
- Lần đầu.tập đi..bị ngã.
- Lần đầu..tập bơi..suýt chết đuối
- Lần đầu chơi bóng.không trúng
* - Oan Đi-xnây từng bị sa thải.
- Lu i Pa-xtơ.chỉ là một học sinh trung bình
- -L.Tôn-xtôi bị đình chỉ học đại học.
- Hen-ri-Pho thất bại.., 5 lần.
- Ca sĩ En-ri-cô Ca-ru-xô bị cho là thiếu chất giọng không thể hát được.
* Chớ lo thất bại, đáng sợ hơn là .không cố gắng hết mình.
NhËn xÐt
-LÝ lÏ: chÝnh x¸c, s¸t víi vÊn ®Ò cÇn chøng minh, ®Þnh h­íng cho dÉn chøng xuÊt hiÖn.
DÉn chøng: Ch©n thùc, tiªu biÓu ®­îc thõa nhËn, cã sù lùa chän, thÈm tra, ph©n tÝch => cã t¸c dông lµm s¸ng tá luËn ®iÓm. DÉn chøng ®ãng vai trß chÝnh trong bµi v¨n .
-C¸ch chøng minh tõ gÇn ®Õn xa , tõ b¶n th©n ®Õn ng­êi kh¸c.Tr×nh tù c¸c ý hîp lý.
=> LËp luËn chÆt chÏ, râ rµng, dÉn chøng næi bËt.


* Trong văn nghị luận, chứng minh là một phép lập luận
dùng những lí lẽ, bằng chứng tiêu biểu, chân thực, đã
được thừa nhận để chứng tỏ vấn đề cần được chứng minh
là đúng, đáng tin cậy.
*Các lí lẽ, bằng chứng phải được lựa chọn, thẩm tra,
phân tích thì mới có sức thuyết phục.

-


- Trong ®êi sèng, ng­êi ta dïng sù thËt( chøng cø x¸c thùc) ®Ó chøng tá mét ®iÒu g× ®ã lµ ®¸ng tin.
-Trong v¨n nghÞ luËn, chøng minh lµ mét phÐp lËp luËn dïng nh÷ng lÝ lÏ, b»ng chøng ch©n thùc,®· ®­îc thõa nhËn ®Ó chøng tá luËn ®iÓm míi( cÇn ®­îc chøng minh) lµ ®¸ng tin cËy.
- C¸c lÝ lÏ, b»ng chøng dïng trong phÐp lËp luËn chøng minh ph¶i ®­îc lùa chän, thÈm tra, ph©n tÝch th× míi cã søc thuyÕt phôc.
Ghi nhớ
Bài tập
1/ Đọc đoạn văn và chỉ ra dấu hiệu nhận biết kiểu nghị luận chứng minh.
a/ "Tai nạn giao thông trong 10 năm qua tăng liên tục.Năm 1990, số người bị chết vì tai nạn giao thông là 2.268 người. Đến những năm giữa thập niên, số người bị chết vì tai nạn giao thông khoảng 6.000 người.Và đến năm 2001, số người bị chết vì tai nạn giao thông đã lên đến 10.866 người. Trong 10 tháng đầu năm 2002 đã xảy ra 23.632 vụ tai nạn giao thông làm chết 10.556 người và bị thương 26.529 người.Đây là những con số biết nói, rung lên hồi chuông báo động nhằm cảnh tỉnh toàn xã hội phải tìm ra giải pháp ngăn chặn tai hoạ khủng khiếp này."
(Dựa theo số liệu thống kê của Bộ GTVT-2002))
Luận điểm: Tình trạng tai nạn giao thông tăng nhanh
Các dẫn chứng:
- Năm 1990, số người bị chết vì tai nạn giao thông là 2.268.
- Giữa thập niên .khoảng 6.000 người
- Năm 2001 tăng đột biến.10.866 người.
- 10 tháng đầu năm 2002 là 10.566 người chết và bị thương 26.529 người.
Lí lẽ: đây là những con số biết nói, rung lên hồi chuông báo động nhằm cảnh tỉnh toàn xã hội phải tìm ra giải pháp ngăn chặn.
=> Các dẫn chứng là những số liệu cụ thể, tin cậy giàu sức thuyết phục, được sắp xếp theo trình tự thời gian, làm sáng tỏ luận điểm ở câu 1.Đồng thời là cơ sở để nêu lí lẽ nhận xét đánh giá ở câu cuối.
b/ Đoạn văn trích văn bản " Tinh thần yêu nước của nhân dân ta"từ " Đồng bào ta ngày nay.. nồng nàn yêu nước"

Nhận xét:
Luận điểm: Đồng bào ta ngày nay cũng rất xứng đáng với tổ tiên ta ngày trước"
Các dẫn chứng được liệt kê theo tuổi tác, vùng miền, công việc, hành động, tầng lớp.=> biểu hiện của lòng yêu nước.
Lí lẽ: Những hành động, cử chỉ .tuy khác nhau nơi việc làm nhưng đều giống nhau nơi lòng yêu nước.
2- Cho luận điểm sau:
" Đến với tục ngữ, ta có thể tìm thấy những lời khuyên quý báu về phẩm chất, lối sống của con người."
Hãy chọn những dẫn chứng phù hợp để minh hoạ cho luậnđiểmtrên.
Dẫn chứng:
Khuyên về lòng nhân ái, tình cảm cộng đồng:
- Một con ngựa đau, cả tàu bỏ cỏ.
- Lá lành đùm lá rách.
Khuyên về lòng biết ơn:
- Uống nước nhớ nguồn
- Ăn quả nhớ kẻ trồng cây
Khuyên về đức tính kiên trì nhẫn nại
- Có chí thì nên
- Có công mài sắt có ngày nên kim
..

Hướng dẫn về nhà

1/ Học thuộc phần " ghi nhớ"(SGK)

2/ Chuẩn bị bài tập tiết 88
Tìm hiểu văn bản " Không sợ sai lầm"


`
Xin chân thành cảm ơn!