Bài 21. Tìm hiểu chung về phép lập luận chứng minh

Kiểm tra bài cũ
Thế nào là lập luận?
Lập luận là đưa ra luận cứ nhằm dẫn dắt người nghe, người đọc đến một kết luận hay chấp nhận một kết luận, mà kết luận đó là tư tưởng ( quan điểm, ý định ) của người nói, người viết.
Thế nào là luận điểm trong văn nghị luận ? Nêu ví dụ.
Luận điểm trong văn nghị luận là những kết luận có tính khái quát, có ý nghĩa phổ biến đối với xã hội.
Ví dụ:
+ Chống nạn thất học.
+ Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước.
+ Sách là người bạn lớn của con người.
+ Học cơ bản mới có thể trở thành tài lớn.
Tiết 87
TÌM HIỂU CHUNG VỀ PHÉP LẬP LUẬN CHỨNG MINH
I. Mục đích và phương pháp chứng minh.
1. Trong đời sống.
- Mục đích chứng minh:
để người khác tin lời mình là thật.
- Phương pháp chứng minh:
đưa ra những bằng chứng
để thuyết phục (nhân chứng, vật chứng, sự việc, số liệu).
* Chứng minh là dùng sự thật (chứng cứ xác thực) để chứng tỏ một ý kiến nào đó là chân thực.
2. Trong văn bản nghị luận.
văn bản: “Đừng sợ vấp ngã”.
* Luận điểm chính: Đừng sợ vấp ngã.
(Câu mang luận điểm: "Vậy xin bạn chớ lo sợ thất bại").
* Phương pháp lập luận:
lập luận theo 2 vấn đề.
- Vấp ngã là thường: (3 dẫn chứng)
+ Lần đầu tiên chập chững bước đi.
+ Lần đầu tiên tập bơi.
+ Lần đầu tiên chơi bóng bàn.
- Những người nổi tiếng từng vấp ngã: (5 dẫn chứng)
+ Oan Đi-xnây từng bị sa thải, phá sản.
+ Lu-i Pa- xtơ chỉ là học sinh trung bình, hạng 15/22.
+ Lep Tôn-xtôi bị đình chỉ học đại học...
+ Hen-ri Pho thất bại, cháy túi tới 5 lần.
+ En-ri-cô Ca-ru-xô bị thầy cho là thiếu chất giọng.
* Nhận xét:
- Bài viết dùng lí lẽ, dẫn chứng (dẫn chứng là chủ yếu).
- Dẫn chứng đều tiêu biểu, có thật, đã được thừa nhận.
- Chứng minh từ gần đến xa, từ bản thân đến người khác.
-> Lập luận chặt chẽ.
* Phép lập luận chứng minh là dùng lí lẽ, bằng chứng chân thật đã được công nhận để chứng tỏ luận điểm mới (cần được chứng minh) là đáng tin cậy.
* Các lí lẽ, bằng chứng dùng trong phép lập luận chứng minh phải được lựa chọn, thẩm tra, phân tích thì mới có sức thuyết phục.