Bài 21. Tìm hiểu chung về phép lập luận chứng minh

Chào mừng các thầy cô
đến dự giờ thăm lớp 7a5
Môn: Ngữ văn
Giáo viên: Trương Kim Hoa
Tổ: Xã hội
Trường THCS Phương Trung
Trò chơi ô chữ
1
2
3
4
5
6
7
8
9
B I Ể U C Ả M
N G H Ị L U Ậ N
L U Ậ N C Ứ
L Ậ P L U Ậ N
N G Ô I K Ể
M I Ê U T Ả
L U Ậ N Đ I Ể M
N H Â N V Ậ T
S O S Á N H
Hàng ngang số 1 gồm 7 chữ cái:
Tên một loại văn bản viết ra nhằm biểu đạt tình cảm, cảm xúc, sự đánh giá của con người đối với thế giới xung quanh
Hàng ngang số 2 gồm 8 chữ cái:
Tên một thể loại văn viết ra nhằm xác lập cho người đọc , người nghe một tư tưởng, quan điểm nào đó.
Hàng ngang số 3 gồm 6 chữ cái:
Lí lẽ, dẫn chứng đưa ra làm cơ sở cho luận điểm gọi là gì?
Hàng ngang số 4 gồm 7 chữ cái:
Cách nêu luận cứ để dẫn đến luận điểm gọi là gì?
Hàng ngang số 5 gồm 6 chữ cái:
Là từ chỉ vị trí giao tiếp mà người kể sử dụng để kể chuyện.
Hàng ngang số 6 gồm 6 chữ cái:
Loại văn nào nhằm giúp người đọc, người nghe hình dung những đặc điểm, tính chất nổi bật của sự vật, sự việc, con người, phong cảnh… làm cho những cái đó hiện lên trước mắt người đọc.
Hàng ngang số 7 gồm 8 chữ cái:
Ý kiến thể hiện tư tưởng, quan điểm của bài văn được nêu ra dưới hình thức câu khẳng định (hay phủ định) gọi là gì?
Hàng ngang số 8 gồm 7 chữ cái:
Người thực hiện các sự việc và là người được thể hiện trong văn bản tự sự gọi là gì? Tên một kĩ năng cần sử dụng trong văn miêu
Hàng ngang số 9 gồm 6 chữ cái:
Tên một kĩ năng cần sử dụng khi làm văn
miêu tả
CHỦ ĐỀ: VĂN NGHỊ LUẬN CHỨNG MINH
Thời lượng: 5 tiết (từ tiết 89 đến tiết 93)
Tiết 1: Tìm hiểu chung về văn chứng minh
Tiết 2: Tìm hiểu chung về văn chứng minh
Tiết 3: Cách làm bài văn nghị luận chứng minh
Tiết 4: Luyện tập lập luận chứng minh
Tiết 5: Luyện tập viết đoạn chứng minh
Mục tiêu của chủ đề:
- Hiểu mục đích, tính chất và các yếu tố của phép lập luận chứng minh.
- Hệ thống hóa những kiến thức cần thiết (về tạo lập văn bản, về văn bản lập luận chứng minh) để việc học cách làm bài văn chứng minh có cơ sở chắc chắn hơn.
Bước đầu hiểu được cách thức cụ thể trong việc làm một bài văn lập luận chứng minh, những điều cần lưu ý và những lỗi cần tránh trong lúc làm bài.
- Khắc sâu những hiểu biết về cách làm bài văn lập luận chứng minh.
- Vận dụng những hiểu biết đó vào việc làm một bài văn chứng minh cho một nhận định, một ý kiến về một vấn đề xã hội gần gũi, quen thuộc.
Bài tập : D?c do?n van ngh? lu?n ch?ng minh sau dõy v� tr? l?i cõu h?i:
Tai nạn giao thông trong 10 năm qua gia tăng liên tục. Năm 1990, số người bị chết vì tai nạn giao thông là 2.268 người. Đến những năm giữa thập niên, số người chết khoảng 6.000 người. Đến năm 2001, số người bị chết tăng đột biến, lên đến 10.866 người. Riêng 10 tháng đầu năm 2002, số người chết là 10.556 người và bị thương là 26.529 người. Đây là những con số biết nói, rung lên hồi chuông báo động toàn xã hội trước tai hoạ khủng khiếp này.
(Dựa trên số liệu thống kê của Bộ Giao thông vận tải - tháng 10-2002)
Đáp án:
Luận điểm:
Tai nạn giao thông trong 10 năm qua tăng liên tục. (Câu đầu tiên của đoạn văn).
Dẫn chứng:
+ Năm 1990: số người chết là 2.268 người.
+ Những năm giữa thập niên: khoảng 6.000 người.
+ Năm 2001: số người chết là 10.866 người.
+ 10 tháng đầu năm 2002: 10.556 người chết, 26.529 người bị thương.
Lí lẽ
S? ngu?i ch?t v? tai n?n giao thụng tăng đột biến, dõy l� những con số biết nói, rung lên hồi chuông báo động.
Đã bao lần bạn vấp ngã mà không hề nhớ. Lần đầu tiên chập chững biết đi, bạn đã bị ngã. Lần đầu tiên tập bơi, bạn uống nước và suýt chết đuối phải không? Lần đầu tiên chơi bóng bàn, bạn có đánh trúng bóng không? Không sao đâu vì.
Vậy xin bạn chớ lo sợ thất bại. Điều đáng sợ hơn là bạn bỏ qua nhiều cơ hội chỉ vì không cố gắng hết sức mình.
(Theo Trái tim có điều kì diệu)
Oan Đi-xnây
từng bị toà báo sa thải vì thiếu ý tưởng. Ông cũng nếm mùi
Đừng sợ vấp ngã
Lúc còn học ở phổ thông,
chỉ là một học sinh trung bình.
Lu-i Pa-xtơ
phá sản nhiều lần trước khi sáng tạo nên Đi-xnây-len.
Về môn Hoá, ông đứng hạng 15 trong số 22 học sinh của lớp.
Lép Tôn-xtôi,
tác giả của bộ tiểu thuyết nổi tiếng Chiến tranh và hoà bình,
bị đình chỉ học đại học vì "Vừa không có năng lực, vừa thiếu ý thức học tập"
Hen-ri Pho
thất bại và cháy túi tới năm lần trước khi thành công.
Ca sĩ ô-pê-ra nổi tiếng En-ri-cô Ca-ru-xô
bị thầy giáo cho là thiếu chất
giọng và không thể nào hát được.
Chia 2 nhóm thảo luận:
( Thời gian thảo luận 3 phút)
Nhóm 1: Bài viết...có mấy luận cứ? Chỉ rõ dẫn chứng và lí lẽ trong từng luận cứ?
Nhóm 2: Nhận xét về lập luận của tác giả trong bài viết? Từ đó rút ra nhận xét về cách lập luận trong bài văn chứng minh?
Đừng sợ vấp ngã.
* Luận điểm chính:
Đừng sợ vấp ngã
Những câu mang luận điểm:
- Nhan đề của văn bản
- Câu cuối cùng: "Vậy xin bạn chớ lo sợ thất bại"
* Luận cứ:
1) Vấp ngã là lẽ thường (lí lẽ)
- Dẫn chứng:
+ Lần đầu tiên tập đi .đã bị ngã.
+ Lần đầu tiên tập bơi.bị uống nước, suýt chết đuối.
+ Lần đầu tiên chơi bóng bàn.có đánh trúng bóng không?
=>D?n ch?ng l� s? th?t hi?n nhiờn m� ai cung ph?i cụng nh?n
2) Nhiều người nổi tiếng cũng đã từng vấp ngã (lí lẽ)
- Dẫn chứng:
+ Oan Đi- xnây bị sa thải vì thiếu ý tưởng, bị phá sản nhiều lần.
+ Lu-i Pa-xtơ chỉ là học sinh trung bình, môn Hoá đứng thứ 15 trong số 22
học sinh của lớp
+ Lép Tôn-xtôi bị đình chỉ học đại học vì không có năng lực và ý chí học tập
+ Hen-ri Pho bị thất bại và cháy túi tới năm lần.
+ Ca sĩ ô-pê-ra nổi tiếng En-ri-cô Ca-ru-xô bị cho là thiếu chất giọng và không thể hát được
Đừng sợ vấp ngã.
* Luận điểm chính:
Đừng sợ vấp ngã
* Những câu mang luận điểm:
- Nhan đề của văn bản
- Câu cuối cùng: "Vậy xin bạn chớ lo sợ thất bại"
* Những luận cứ:
1) Vấp ngã là lẽ thường (lí lẽ)
- Dẫn chứng:
=>D?n ch?ng l� s? th?t hi?n nhiờn m� ai cung ph?i cụng nh?n
2) Nhiều người nổi tiếng cũng đã từng vấp ngã (lí lẽ)
- Dẫn chứng:
+ Oan Đi- xnây bị sa thải vì thiếu ý tưởng, bị phá sản nhiều lần.
+ Lu-i Pa-xtơ chỉ là học sinh trung bình, môn Hoá đứng thứ 15 trong số 22
học sinh của lớp
+ Lép Tôn-xtôi bị đình chỉ học đại học vì không có năng lực và ý chí học tập
+ Hen-ri Pho bị thất bại và cháy túi tới năm lần.
+ Ca sĩ ô-pê-ra nổi tiếng En-ri-cô Ca-ru-xô bị cho là thiếu chất giọng và không thể hát được
=>D?n ch?ng ch?n l?c, tiờu bi?u ai cung b? thuy?t ph?c


* Lập luận:
Sắp xếp dẫn chứng từ khái quát đến cụ thể, từ chung đến riêng.
Ghi nhớ:
* Trong đời sống, người ta thường dùng sự thật (chứng cứ xác thực) để chứng tỏ một điều gì đó là đáng tin.
* Trong văn nghị luận, chứng minh là một phép lập luận dùng những lí lẽ, bằng chứng chân thực, đã được thừa nhận để chứng tỏ luận điểm mới (cần được chứng minh là đáng tin cậy).
* Các lí lẽ, bằng chứng dùng trong phép lập luận chứng minh phải được lựa chọn, thẩm tra, phân tích thì mới có sức thuyết phục.
LOÀI HOA EM YÊU
Bắt đầu
D�p �n: d?n ch?ng ph?i ti�u bi?u, tồn di?n

Đáp án
LOÀI HOA EM YÊU
Trong phép lập luận chứng minh, lí lẽ, dẫn chứng phải được lựa chọn nghĩa là thế nào?
1s
2s
3s
4s
8s
9s
7s
6s
10s
5s
Bắt đầu
D�p �n: d?n ch?ng ph?i d?m b?o tính x�c th?c
Đáp án
LOÀI HOA EM YÊU
Dẫn chứng phải được thẩm tra nghĩa là thế nào?
1s
2s
3s
4s
8s
9s
7s
6s
10s
5s
Bắt đầu
D�n �n: Ph�n tích d?n ch?ng l� khai th�c � nghia ?n sau ngơn t? ? d?n ch?ng b?ng c�c c�ch nhu n�u c?m nh?n, ph�n tích ngh? thu?t r?i ch? ra n?i dung, suy lu?n b?ng lí l?, so s�nh, d?i chi?u.
Đáp án
LOÀI HOA EM YÊU
Em hiểu thế nào là phân tích dẫn chứng?
1s
2s
3s
4s
8s
9s
7s
6s
10s
5s
Tìm luận cứ cho luận điểm sau:“ Sách là người bạn lớn của con người”.

Luận cứ:
- Sách là kết tinh của trí tuệ nhân loại;
- Sách là một kho tàng tri thức phong phú gần như vô tận;
- Sách giúp con người có cách sống cao đẹp hơn, vốn ngôn ngữ giàu có hơn;
- Sách giúp cho con người thấy yêu đời hơn;
- Sách giúp cho con người hiểu biết sâu sắc về xã hội với những nỗi đau cũng như mọi niềm vui của con người…
Hướng dẫn về nhà:
- Nắm chắc khái niệm phép lập luận CM.
- Ghi nhớ 2 yếu tố quan trọng trong bài văn nghị luận CM.
- Chuẩn bị cho ti?t ti?p theo : D?c v� tr? l?i cỏc cõu h?i ? ph?n luy?n t?p
Chúc các em học sinh chăm ngoan, học tốt !
Cảm ơn các thầy cô giáo
và các em.