Bài 21. Thêm trạng ngữ cho câu

Kiểm tra bài cũ:
Cho các ví dụ sau
Chúng tôi có ba người. Ba cô gái. Chúng tôi ở trong một cái hang dưới chân cao điểm. (Những ngôi sao xa xôi- Lê Minh Khuê)
- Nhà báo tìm gặp ai trên cao điểm?
- Ba cô gái.
Trả lời các câu hỏi sau:
Tìm câu đặc biệt, câu rút gon trong các ví dụ trên.
Thế nào là câu đặc biệt, câu rút gọn?
Phân biệt hai loại câu này?
Kiểm tra bài cũ:
Cho các ví dụ sau
Chúng tôi có ba người. Ba cô gái. Chúng tôi ở trong một cái hang dưới chân cao điểm. (Những ngôi sao xa xôi- Lê Minh Khuê)
- Nhà báo tìm gặp ai trên cao điểm?
- Ba cô gái.
CĐB
CRG
Tiết 86
Thêm trạng ngữ cho câu
I. Đặc điểm của trạng ngữ
1. Ví dụ
a. Dưới bóng tre xanh, đã từ lâu đời, người dân cày Việt Nam dựng nhà, dựng cửa, vỡ ruộng, khai hoang. Tre ăn ở với người, đời đời, kiếp kiếp[.]
. Cối xay tre nặng nề quay, từ nghìn đời nay, xay nắm thóc.(Thép Mới)
b. Cậu ta đã tiến bộ rõ rệt, nhờ sự giúp đỡ của bạn bè.
c. Để làm tròn nhiệm vụ, chiến sĩ nghệ thuật cần có lập trường vững, tư tưởng đúng.(Hồ Chí Minh)
d.
d. Nhanh như cắt, rùa há miệng đớp lấy thanh gươm và lặn xuống nước.(Sự tích Hồ Gươm)
e. Bằng chiếc xẻng nhỏ, tôi xúc hết cả đống cát lớn.
2. Nhận xét
- Nơi chốn
- Thời gian
- Nguyên nhân
- Mục đích
- Cách thức
- Phương tiện
a. Về ý nghĩa
b. Về hình thức
- Có thể đứng ở đầu câu, cuối câu, giữa câu
I. Đặc điểm của trạng ngữ
1. Ví dụ
. từ nghìn đời nay, cối xay tre nặng nề quay, xay nắm thóc.(Thép Mới)
d.
2. Nhận xét
- Nơi chốn
- Thời gian
- Nguyên nhân
- Mục đích
- Cách thức
- Phương tiện
a. Về ý nghĩa
b. Về hình thức
- Có thể đứng ở đầu câu, cuối câu, giữa câu
Rất linh hoạt
.Cối xay tre nặng nề quay, xay nắm thóc, từ nghìn đời nay. (Thép Mới)
. Cối xay tre nặng nề quay, từ nghìn đời nay, xay nắm thóc.(Thép Mới)
- Có một quãng ngắn nghỉ khi nói hoặc một dấu phẩy khi viết.
I. Đặc điểm của trạng ngữ
1. Ví dụ
a. Dưới bóng tre xanh, đã từ lâu đời, người dân cày Việt Nam dựng nhà, dựng cửa, vỡ ruộng, khai hoang. Tre ăn ở với người, đời đời, kiếp kiếp[.]
. Cối xay tre nặng nề quay, từ nghìn đời nay, xay nắm thóc.(Thép Mới)
b. Cậu ta đã tiến bộ rõ rệt, nhờ sự giúp đỡ của bạn bè.
c. Để làm tròn nhiệm vụ, chiến sĩ nghệ thuật cần có lập trường vững, tư tưởng đúng.(Hồ Chí Minh)
d.
d. Nhanh như cắt, rùa há miệng đớp lấy thanh gươm và lặn xuống nước.(Sự tích Hồ Gươm)
e. Bằng chiếc xẻng nhỏ, tôi xúc hết cả đống cát lớn
2. Nhận xét
- Nơi chốn
- Thời gian
- Nguyên nhân
- Mục đích
- Cách thức
- Phương tiện
a. Về ý nghĩa
b. Về hình thức
- Có thể đứng ở đầu câu, cuối câu, giữa câu
Rất linh hoạt
- Có một quãng ngắn nghỉ khi nói hoặc một dấu phẩy khi viết.
Phụ ngữ
Xác định thành phần trạng ngữ trong các câu sau
a1. ở xóm tôi, trẻ con rất ngoan.
a2. Trẻ con ở xóm tôi rất ngoan.
TN
*Lưu ý
- Không được nhầm lẫn giữa trạng ngữ và phụ ngữ
b1. Vì lười học, An phải thi lại mấy môn
b2. Vì An lười học nên bạn ấy phải thi lại mấy môn.
TN
Một vế câu
- Không được nhầm lẫn giữa trạng ngữ và vế câu trong câu ghép.
Bài 1 : Bốn câu sau đều có cụm từ mùa xuân. Hãy cho biết, trong câu nào, cụm từ mùa xuân là trạng ngữ. Trong những câu còn lại, cụm từ mùa xuân đóng vai trò gì ?
a. Mùa xuân của tôi - mùa xuân Bắc Việt, mùa xuân của
Hà Nội - là mùa xuân có mưa riêu riêu, gió lành lạnh, có
tiếng nhạn kêu trong đêm xanh [.]
( Vũ Bằng )
b. Mùa xuân, cây gạo gọi đến bao nhiêu là chim ríu rít.
( Vũ Tú Nam )
c. Tự nhiên thế : ai cũng chuộng mùa xuân.
( Vũ Bằng )
d. Mùa xuân ! Mỗi khi hoạ mi tung ra những tiếng hót vang
lừng, mọi vật như có sự thay đổi kì diệu.
(Võ Quảng )
Bài 1 : Bốn câu sau đều có cụm từ mùa xuân. Hãy cho biết, trong câu nào, cụm từ mùa xuân là trạng ngữ. Trong những câu còn lại, cụm từ mùa xuân đóng vai trò gì ?
a. Mùa xuân của tôi - mùa xuân Bắc Việt, mùa xuân của
CN CN CN
Hà Nội - là mùa xuân có mưa riêu riêu, gió lành lạnh, có tiếng
VN
nhạn kêu trong đêm xanh [.]
( Vũ Bằng )
b. Mùa xuân, cây gạo gọi đến bao nhiêu là chim ríu rít.
TN ( Vũ Tú Nam )
c. Tự nhiên thế : ai cũng chuộng mùa xuân.
PN ( Vũ Bằng )
d. Mùa xuân ! Mỗi khi hoạ mi tung ra những tiếng hót vang lừng,
CĐB
mọi vật như có sự thay đổi kì diệu.
(Võ Quảng )
Bài 2 : Hãy xác định trạng ngữ trong các đoạn trích dưới đây và cho biết chúng thuộc loại trạng ngữ nào ?
a. C¬n giã mïa h¹ l­ít qua võng sen trªn hå, nhuÇn thÊm c¸i h­¬ng th¬m cña l¸, nh­ b¸o tr­íc mïa vÒ cña mét thøc quµ thanh nh· vµ tinh khiÕt. C¸c b¹n cã ngöi thÊy, khi ®i qua nh÷ng c¸nh ®ång xanh, mµ h¹t thãc nÕp ®Çu tiªn lµm trÜu th©n lóa cßn t­¬i, ngöi thÊy c¸i mïi th¬m m¸t cña b«ng lóa non kh«ng ? Trong c¸i vá xanh kia, cã mét giät s÷a tr¾ng th¬m, ph¶ng phÊt h­¬ng vÞ ngµn hoa cá. D­íi ¸nh n¾ng, giät s÷a dÇn dÇn ®«ng l¹i, b«ng lóa ngµy cµng cong xuèng, nÆng v× c¸i chÊt quý trong s¹ch cña trêi.
( Th¹ch Lam )
b. Chóng ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng : cÊu t¹o cña tiÕng ViÖt, víi kh¶ n¨ng thÝch øng víi hoµn c¶nh lÞch sö nh­ chóng ta võa nãi trªn ®©y, lµ mét chøng cí kh¸ râ vÒ søc sèng cña nã.
( §Æng Thai Mai )
a. C¬n giã mïa h¹ l­ít qua võng sen trªn hå, nhuÇn thÊm c¸i h­¬ng th¬m

cña l¸, nh­ b¸o tr­íc mïa vÒ cña mét thøc quµ thanh nh· vµ tinh khiÕt . C¸c b¹n cã
TN chØ c¸ch thøc
ngöi thÊy, khi ®i qua nh÷ng c¸nh ®ång xanh, mµ h¹t thãc nÕp ®Çu tiªn lµm trÜu th©n lóa
TN chØ thêi gian
cßn t­¬i , ngöi thÊy c¸i mïi th¬m m¸t cña b«ng lóa non kh«ng ? Trong c¸i vá xanh kia ,
TN chØ n¬i chèn
cã mét giät s÷a tr¾ng th¬m, ph¶ng phÊt h­¬ng vÞ ngµn hoa cá. D­íi ¸nh n¾ng, giät s÷a
TN chØ n¬i chèn
dÇn dÇn ®«ng l¹i, b«ng lóa ngµy cµng cong xuèng, nÆng v× c¸i chÊt quý trong s¹ch cña trêi.
( Th¹ch Lam )

b. Chóng ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng :cÊu t¹o cña tiÕng ViÖt, víi kh¶ n¨ng thÝch øng víi
TN chØ ph­¬ng tiÖn
hoµn c¶nh lÞch sö nh­ chóng ta võa nãi trªn ®©y, lµ mét chøng cí kh¸ râ vÒ søc sèng cña nã
( §Æng Thai Mai )
Bµi 3 :

Viết một đoạn văn khoảng 5-7 câu, đề tài tự chọn, trong đoạn có sử dụng ít nhất hai trạng ngữ.