Bài 21. Thêm trạng ngữ cho câu

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo
Về dự giờ Môn Ngữ văn lớp 7A
Kiểm tra bài cũ:
Câu hỏi: Trình bày đặc điểm của trạng ngữ? Lấy ví dụ minh hoạ?
Ví dụ: Đọc ví dụ sau:
a) Nhưng tôi yêu mùa xuân nhất là vào khoảng sau ngày rằm tháng giêng [.].
Thường thường, vào khoảng đó (1) trời đã hết nồm, mưa xuân bắt đầu thay thế cho mưa phùn, không còn làm cho nền trời đùng đục như màu pha lê mờ. Sáng dậy(2),nằm dài nhìn ra cửa sổ thấy những vệt xanh tươi hiện ở trên trời,mình cảm thấy rạo rực một niềm vui sáng sủa. Trên giàn hoa lí (3), vài con ong siêng năng đã bay đi kiếm nhị hoa. Chỉ độ tám chín giờ sáng (4) , trên nền trời trong trong (5) có những làn sáng hồng hồng rung động như cánh con ve mới lột.
(Vũ Bằng)
b) Về mùa đông (6) , lá bàng đỏ rực như màu đồng hun.
(Đoàn Giỏi)
* Nhận xét:
- Trạng ngữ 1,2,4,6: Bổ sung cho câu nội dung về mặt thời gian
- Trạng ngữ 3,5 : Bổ sung cho câu nội dung về mặt nơi chốn
-> Làm cho nội dung miêu tả được đầy đủ, chính xác
- Có tác dụng liên kết các câu trong đoạn văn
Thêm trạng ngữ cho câu văn sau và gọi tên loại trạng ngữ em đã dùng?
"Mẹ thưởng cho em một chiếc bút"
Ghi nhớ: SGK/46
Trạng ngữ có những công dụng sau:
- Xác định hoàn cảnh, điều kiện diễn ra sự việc nêu trong câu, góp phần làm cho nội dung được đầy đủ, chính xác;
- Nối kết các câu, các đoạn với nhau, góp phần làm cho đoạn văn, bài văn được mạch lạc.
Đọc ví dụ sau:
Người Việt Nam ngày nay có lí do đầy đủ và vững chắc để tự hào với tiếng nói của mình. Và tin tưởng hơn nữa vào tương lai của nó.
Đọc ví dụ sau:
(1) Người Việt Nam ngày nay có lí do đầy đủ và vững chắc để tự hào với tiếng nói của mình. (2)Và tin tưởng hơn nữa vào tương lai của nó.


* Nhận xét: Trạng ngữ thành được tách câu riêng có tác dụng:
- Nhấn mạnh ý,
- Thể hiện cảm xúc

Ví dụ: Chỉ ra trường hợp tách trạng ngữ thành câu riêng và rút ra nhận xét.
1) Chị nhìn khắp gian phòng. Bình tĩnh, thong thả. Rồi đi thẳng vào trong.

2) Trưa nay, con nhớ về nhà ăn cơm nhé. Nếu tan ca không quá muộn.
-> Trạng ngữ được tách ra thành câu riêng có tác dụng chuyển ý
->Trạng ngữ được tách ra thành câu riêng có tác dụng nêu ra một tình huống cần chú ý có liên quan đến nội dung câu nói
Ghi nhớ 1
Trạng ngữ có những công dụng sau:
- Xác định hoàn cảnh, điều kiện diễn ra sự việc nêu trong câu, góp phần làm cho nội dung được đầy đủ, chính xác;
- Nối kết các câu, các đoạn với nhau, góp phần làm cho đoạn văn, bài văn được mạch lạc.
Ghi nhớ 2
Trong một số trường hợp, để nhấn mạnh ý, chuyển ý hoặc thể hiện những tình huống, cảm xúc nhất định, người ta có thể tách trạng ngữ, đặc biệt là trạng ngữ đứng cuối câu ra thành câu riêng.
III) Luyện tập :
Bài tập 1: Nêu công dụng của trạng ngữ trong đoạn trích sau đây:
Kết hợp những bài này lại, ta được chiêm ngưỡng một bức chân dung tinh thần tự hoạ rất rõ nét và sinh động của nhà thơ.
ở loại bài thứ nhất, người ta thấy trong nhà thơ Hồ Chí Minh có nhà báo Nguyễn ái Quốc hết sức sắc sảo trong bút pháp kí sự, phóng sự và nghệ thật châm biếm.
ở loại bài thứ hai, ta lại thấy ở nhà thơ cách mạng sự tiếp nối truyền thống thi ca lâu đời của phương Đông, của dân tộc, từ Lí Bạch, Đỗ Phủ,.đến Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Nguyễn Du, Nguyễn Khuyến,.
Công dụng:
+ Trạng ngữ bổ sung cho nòng cốt câu nội dung về cách thức và nơi chốn làm cho nội dung của phần văn bản này được đầy đủ, chính xác hơn;
+ Nối các đoạn văn lại với nhau theo một trình tự lập luận nhất định làm cho đoạn trích trên được mạch lạc, rõ ràng hơn.
Bài tập 2/ 47 + 48 : Chỉ ra những trường hợp tách trạng ngữ thành câu riêng trong chuỗi các câu dưới đây. Nêu tác dụng của những câu do trạng ngữ tạo thành.
a, Bố cháu đã hi sinh. Năm 72.
(Theo báo Văn nghệ)


b, Bốn người lính đều cúi đầu, tóc xoã gối. Trong lúc tiếng đờn vẫn khắc khoải vang lên những điệu đờn li biệt bồn chồn.
(Anh Đức)
- Nhấn mạnh vào thời điểm hi sinh của bố,
- Thể hiện cảm xúc buồn, nhớ.
- Nhấn mạnh vào thời điểm có âm thanh của tiếng đờn li biệt mà bốn người lính đang có mặt ở đó,
- Thể hiện một tình huống gây cảm xúc buồn
Bài tập 3: Nhận xét cách tách trạng ngữ thành câu riêng trong hai trường hợp sau và rút ra nhận xét:
1, Vì ốm mệt, Nam không ăn gì cả. Đã hai ngày rồi.
2. Vì học giỏi. Bạn Tuấn được cô giáo khen.
Bài tập 4 : Thiết lập bản đồ tư duy cho nội dung bài học
Thêm Trạng ngữ cho câu
Công dụng
Tách trạng ngữ thành câu riêng
Xác định hoàn cảnh, điều kiện diễn ra sự việc nêu trong câu
Làm cho nội dung của câu được đầy đủ, chính xác
Nối kết các câu văn, đoạn văn với nhau
Làm cho đoạn văn, bài văn được mạch lạc
Để nhấn mạnh ý, chuyển ý hoặc thể hiện những tình huống cảm xúc nhất định
- Các trạng ngữ này thường đứng ở cuối câu

Hướng dẫn về nhà:
- Học thuộc lòng 2 phần ghi nhớ, nắm được các công dụng khác nhau của trạng ngữ và tác dụng của việc tách trạng ngữ thành câu riêng.
- Làm bài tập 1 phần b và bài tập 3.
- Tái hiện lại bản đồ tư duy.
- Đọc trước bài: "Cách làm bài văn lập luận chứng minh"
Xin chân thành cảm ơn
các thầy cô giáo đã về dự giờ
Trường Trung học cơ sở thị trấn Cổ Lễ