Bài 21. Thêm trạng ngữ cho câu

Tiết 86:
thêm trạng ngữ cho câu
Nguyễn Minh Ngọc
THCS Vệ An
I.�Ỉc �iĨm cđa tr�ng ng�:
1. V� dơ:
D�íi b�ng tre xanh, �� t� l�u d�i, ng��i d�n c�y ViƯt Nam d�ng nh�, d�ng cưa, vì ru�ng, khai hoang. Tre �n � víi ng��i, ��i ��i, ki�p ki�p. [.]
Tre v�n ph�i c�n v�t v� m�i víi ng��i. C�i xay tre nỈng nỊ quay, t� ngh�n ��i nay, xay n�m th�c.
( Th�p Míi )
b) V� m�i ch�i, em qu�n ch�a l�m b�i t�p.
c) �Ĩ x�ng ��ng l� ch�u ngoan B�c H�, chĩng ta ph�i h�c t�p v� rÌn luyƯn th�t t�t.
d) Víi g�ng n�i d�u d�ng, ch� �y m�i chĩng t�i v�o nh�.
e, B�ng chi�c xe ��p cị, Lan v�n ��n tr��ng �Ịu �Ỉn.

I. đặc điểm của trạng ngữ:
2. Nhận xét :
a) " Dưới bóng tre xanh, đã từ lâu đời, người dân cày Việt Nam dựng nhà, dựng cửa, vỡ ruộng khai hoang. Tre ăn ở với người, đời đời, kiếp kiếp. ....
Tre vẫn còn phải vất vả mãi với người. Cối xay tre nặng nề quay, từ nghìn đời nay, xay nắm thóc."
b) Vì mải chơi, em quên chưa làm bài tập .
c) Để xứng đáng là cháu ngoan Bác Hồ, chúng ta phải học tập và rèn luyện thật tốt
d) Với giọng nói dịu dàng, chị ấy mời chúng tôi vào nhà.
e) Bằng chiếc xe đạp cũ, Lan vẫn đến trường đều đặn.
Dưới bóng tre xanh
đã từ lâu đời
đời đời, kiếp kiếp
từ nghìn đời nay
Vì mải chơi
Để xứng đáng là cháu ngoan Bác Hồ
Với giọng nói dịu dàng
C
C
C
C
C
C
C
V
V
V
V
V
V
V
V
C
V
Bằng chiếc xe đạp cũ
C¸c tr¹ng ng÷ võa t×m ®­îc bæ sung néi dung g× cho c©u?
I. Đặc điểm của trạng ngữ
2. Nhận xét:
a) Dưới bóng tre xanh
đã từ lâu đời
đời đời, kiếp kiếp
từ nghìn đời nay
b) Vì mải chơi
c) Để xứng đáng là cháu ngoan bác Hồ
d) Với giọng nói dịu dàng

e) Bằng chiếc xe đạp cũ
Bổ sung thông tin về nơi chốn
bổ sung thông tin về thời gian
Bổ sung thông tin về mục đích
Bổ sung thông tin về nguyên nhân
Bổ sung thông tin về cách thức
Bổ sung thông tin về phương tiện
Em có nhận xét gì về cấu tạo, vị trí của trạng ngữ trong VD a?

a) " Dưới bóng tre xanh, đã từ lâu đời, người dân cày Việt Nam dựng nhà, dựng cửa, vỡ ruộng khai hoang. ?
Tre ăn ở với người, đời đời, kiếp kiếp. ?
Côí xay tre nặng nề quay, từ nghìn đời nay, xay nắm thóc." ?
đầu câu
cuối câu
giữa câu
Bài tập nhanh
Câu 1: Thêm trạng ngữ cho câu sau:
Lúa chết nhiều.
-> Gợi ý:
-Năm nay
-Vì rét
=> Năm nay, lúa chết nhiều, vì rét.
lĩa ch�t nhiỊu.
Câu 2: Trong 2 câu sau, câu nào có trạng ngữ, câu nào không có trạng ngữ ? Tại sao ?
- a. Tôi đọc báo hôm nay.

=> Hôm nay là phụ ngữ trong cụm động từ.

- b.Hôm nay, tôi đọc báo.
=> Hôm nay là trạng ngữ(xác định về thời gian)

Lưu ý: Thêm trạng ngữ cho câu là một cách mở rộng câu, làm cho nội dung câu phong phú hơn.

II. Luyện tập:
Bài 1: Hãy cho biết trong câu nào cụm từ mùa xuân là trạng ngữ. Trong những câu còn lại, cụm từ mùa xuân đóng vai trò gì?
Mùa xuân của tôi - mùa xuân Bắc Việt, mùa xuân của Hà Nội - là mùa xuân có mưa riêu riêu, gió lành lạnh, có tiếng nhạn kêu trong đêm xanh. ( Vũ Bằng)
=> Làm chủ ngữ và vị ngữ trong câu.
b) Mùa xuân, cây gạo gọi đến bao nhiêu là chim ríu rít.
( Vũ Tú Nam)
=> Làm trạng ngữ trong câu.
c) Tự nhiên như thế: ai cũng chuộng mùa xuân. ( Vũ Bằng)
=>Làm phụ ngữ trong cụm động từ.
d) Mùa xuân ! Mỗi khi họa mi tung ra những tiếng hót vang lừng, mọi vật như có sự đổi thay kì diệu. ( Võ Quảng )
=> Câu đặc biệt
ii.Luyện tập
Bài tập 2 - 3:
Hoạt động Nhóm
Tìm trạng ngữ trong các câu ở bài tập 2 (SGK Trang40) và phân loại trạng ngữ vừa tìm được
Nhóm 1: Câu (a) Từ " cơn gió mùa hạ .lúa non không ?"
Nhóm 2: Câu (a) Từ " trong cáI vỏ .của trời"
Nhóm 3: Câu (b)
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
110
120
Đáp án:
Nhóm 1: ., như báo trước mùa về của một thức quà thanh nhã và tinh khiết
., khi đi qua những cánh đồng xanh, mà hạt thóc nếp đầu tiên làm trĩu thân lúa còn tươi

Nhóm 2: Trong cái vỏ xanh kia
Dưới ánh nắng,
Nhóm 3: với khả năng thích ứng với hoàn cảnh lịch sử như chúng ta nói trên đây
T/N chỉ cách thức
T/N chỉ thời gian
T/N chỉ nơi chốn
T/N chỉ nơi chốn
T/N chỉ cách thức
Hoạt động Nhóm
Câu 1 :Nhận xét nào đúng về thành phần trạng ngữ của câu?
Là biện pháp tu từ trong câu.
Là thành phần chính của câu
Là thành phần phụ của câu.
Là một trong số các từ loại của câu
Câu 2 : Có thể phân loại trạng ngữ theo cơ sở nào?
Theo thành phần chính nào mà chúng đứng liền trước hoặc liền sau.
Theo các nội dung mà chúng biểu thị.
Theo mục đích nói của câu.
Theo vị trí của chúng trong câu.
Hướng dẫn về nhà
1. Bài cũ:
Hoàn thiện các bài tập/SGK.
Học thuộc phần ghi nhớ

2. Bài mới :
Chuẩn bị bài : Tìm hiểu chung về phép lập luận chứng minh.
- Xem trước bài : Thêm trạng ngữ cho câu(tiếp theo)
Xin chân thành cảm ơn thầy cô về dự giờ và chúc các em học sinh học tốt