Bài 21. Thêm trạng ngữ cho câu

Chào mừng các thầy cô đã tới dự giờ, thăm lớp
Kiểm tra bài cũ
1. Câu đặc biệt là gì?
2. Câu đặc biệt thường dùng để làm gì?
I.Đặc điểm của trạng ngữ
1. Xét ví dụ:

Tiết 86: Thêm trạng ngữ cho câu
Đọc đoạn trích sau:
Dưới bóng tre xanh, đã từ lâu đời, người dân cày Việt
Nam dựng nhà, dựng cửa, vỡ ruộng, khai hoang. Tre
ăn ở với người, đời đời, kiếp kiếp. […]
Tre với người như thế này đã mấy nghìn năm. Một thế
kỉ “ văn minh”, “ khai hóa” của thực dân cũng không làm
ra được một tấc sắt. Tre vẫn phải còn vất vả mãi với
người. Cối xay tre nặng nề quay, từ nghìn đời nay, xay
nắm thóc.
(Thép mới)
Dựa vào vốn kiến thức đã có, em hãy xác định trạng ngữ trong mỗi câu trên?

Dưới bóng tre xanh, đã từ lâu đời, người dân cày Việt
Nam dựng nhà, dựng cửa, vỡ ruộng, khai hoang. Tre
ăn ở với người, đời đời, kiếp kiếp. […]
Tre với người như thế này đã mấy nghìn năm. Một thế
kỉ “ văn minh”, “ khai hóa” của thực dân cũng không làm
ra được một tấc sắt. Tre vẫn phải còn vất vả mãi với
người. Cối xay tre nặng nề quay, từ nghìn đời nay, xay
nắm thóc.
Các em hãy thảo luận xem, các trạng ngữ vừa tìm được bổ sung cho câu những nội dung gì? (2 phút thảo luận)
- Dưới bóng tre xanh: Trạng ngữ bổ sung ý nghĩa về “không gian”
- Với người: Trạng ngữ bổ sung ý nghĩa về “cách thức”
- Các câu còn lại thì bổ sung ý nghĩa về “thời gian”
Ví dụ:
Đã mấy nghìn năm, tre với người như thế


Vậy thì chúng ta có thể chuyển các trạng ngữ nói trên sang những vị trí nào trong câu?
2. Kết luận: Ghi nhớ- SGK/ trang 39
Về ý nghĩa, trạng ngữ được thêm vào câu để xác định thời gian, nơi chốn, nguyên nhân, mục đích, phương tiện, cách thức diễn ra sự việc nêu trong câu.
Về hình thức:
Trạng ngữ có thể đứng ở đầu câu, cuối câu hay giữa câu;
Giữa trạng ngữ với chủ ngữ và vị ngữ thường có một quãng nghỉ khi nói hoặc một dấu phẩy khi viết.
II. Luyện tập
Bài tập 1: Tìm trạng ngữ trong đoạn trích dưới đây:
Cơn gió mùa hạ lướt qua vừng sen trên hồ,nhuần thấm cái hương thơm của lá, như báo trước mùa về của một thức quà thanh nhã và tinh khiết. Các bạn có ngửi thấy, khi đi qua những cánh đồng xanh, mà hạt thóc nếp đầu tiên làm trĩu thân lúa còn tươi, ngửi thấy cái mùi thơm mát của bông lúa non không? Trong cái vỏ xanh kia, có một dòng sữa trắng thơm, phảng phất hương vị ngàn hoa cỏ. Dưới ánh nắng, giọt sữa dần dần đông lại, bông lúa ngày cang cong xuống, nặng vì cái chất quý trong sạch của trời.
Bài tập 2:
Viết một đoạn văn ngắn, trong đó có sử dụng ít nhất ba trạng ngữ và chỉ ra trạng ngữ đó bổ sung cho những nội dung gì.
Gợi ý:
Năm ngoái, nhờ thi đạt kết quả tốt, em được bố mẹ mua cho một chiếc xe đạp. Năm nay em đi học bằng xe đạp.
Bài tập về nhà:
1. Làm tất cả các bài tập còn lại trong sách giáo khoa, làm bài tập thêm số 2.
2.Xem trước bài tiếp theo
Cảm ơn các thầy cô đã tới dự giờ tiết học ngày hôm nay
Chúc các em học tập tốt!