Bài 21. Một số ứng dụng của sự nở vì nhiệt

Bài giảng
Vật lý 6

Kiểm tra bài cũ
Trong các cách sắp xếp các chất nở vì nhiệt từ nhiều đến ít sau đây, cách sắp xếp nào đúng?
A. Rắn, lỏng, khí.
B. Rắn, khí ,lỏng.
C. Khí , lỏng , rắn.
D. Khí, rắn, lỏng.
Hình sau là ảnh chụp chỗ tiếp nối hai đầu thanh ray xe lửa. Em có nhận xét gì?

Tại sao chỗ tiếp nối hai đầu thanh ray xe lửa phải có khe hở?


Đặt vấn đề
Một số ứng dụng của
sự nở vì nhiệt
Mục tiêu kiến thức:Nhận biết được sự co giãn vì nhiệt khi bị ngăn cản có thể gây ra lực lớn
Mô tả được cấu tạo và hoạt động của băng kép
Giải thích một sốứng dụng đơn giản về sự nở vì nhiệt
Mục tiêu kỹ năng : phân tích hiện tượng để rút ra nguyên tắc hoạt động của băng kép
Rèn kỹ năng quan sát ,so sánh
Mục tiêu thái độ: Hợp tác, cẩn thận ,nghiêm túc
Mục tiêu
I.Thí nghiệm 1: Bố trí thí nghiệm như hình 21.1a. Lắp chốt ngang, rồi vặn ốc để xiết chặt thanh thép lại.Quan sát hiện tượng xảy ra khi dùng bông tẩm cồn đốt thật nóng thanh thép.
Lực xuất hiện trong sự
co giãn vì nhiệt
2.Thí nghiệm 2 :
C3: Bố trí thí nghiệm như hình 21.1b.Dùng bông tẩm cồn đốt thật nóng thanh thép, rồi vặn ốc xiết chặt thanh thép lại.Nếu dùng một khăn tẩm nước lạnh phủ lên thanh thép thì chốt ngang cũng bị gãy.Từ đó rút ra kết luận gì?
I.Lực xuất hiện trong sự co giãn vì nhiệt
Vận dụng
C5: Người ta phải làm khe hở giữa hai đầu thanh ray. Vì khi trời nóng, đường ray dài ra, nếu không có khe hở, sự nở vì nhiệt của đường ray sẽ bị ngăn cản, gây ra lực rất lớn làm uốn cong đường ray.
Lực xuất hiện trong sự
Co giãn vì nhiệt
Vận dụng
C6: Hai gối đỡ không giống nhau. Một đầu được đặt gối lên các con lăn, tạo điều kiện cho cầu dài ra khi nóng lên mà không bị ngăn cản.
Lực xuất hiện trong sự
Co giãn vì nhiệt
Mặc dù chỗ tiếp nối hai đầu thanh ray xe lửa đã để khoảng cách cho thanh ray nở ra khi nhiệt độ tăng, nhưng khi nhiệt độ tăng quá nhiều (một đám cháy lớn xảy ra), thì các thanh ray vẫn bị uốn cong.
Cách tiến hành thí nghiệm
+ Đưa băng kép vào ngọn lửa đèn cồn (ngọn lửa ở 2/3 băng kép)
+ Lần thứ nhất: Mặt đồng ở phía dưới (Hình 21.4a)
+ Lần thứ hai: Mặt đồng ở phía trên (Hình 21.4b)
II.Băng kép
C8: Khi bị hơ nóng băng kép luôn luôn cong về phía thanh đồng. Vì đồng dãn nở vì nhiệt nhiều hơn thép nên thanh đồng dài hơn và nằm phía ngoài vòng cung.
C9: Băng kép đang thẳng. Nếu làm cho lạnh đi thì nó có bị cong, và cong về phía thanh thép.Vì đồng co lại vì nhiệt nhiều hơn thép, thanh đồng ngắn hơn, thanh thép dài hơn và nằm phía ngoài vòng cung.
Băng kép
Trả lời câu hỏi
Băng kép được sử dụng nhiều ở các thiết bị tự động đóng - ngắt mạch điện khi nhiệt độ thay đổi.
Vận dụng
C10: Lúc đầu băng kép thẳng, mạch điện đóng, đèn sáng. Khi đã đủ nóng, băng kép cong lại về phía thanh đồng làm ngắt mạch điện.
Kiến thức cần nhớ
Sự co giãn vì nhiệt khi bị ngăn cản có thể gây ra những lực rất lớn.
Băng kép khi bị đốt nóng hoặc làm lạnh đều cong lại.
Người ta ứng dụng tính chất này của băng kép vào việc đóng- ngắt tự động mạch điện.
Bài tập về nhà
Bài 21.1.Tại sao khi rót nước nóng ra khỏi phich nước,rồi đậy nút lại ngaythì nút hay bịbật ra .Làm thế nào để tránh hiện tượng này
Bài 21.2.Tai sao rót nước nóng vào cốc thuỷtinhdày thì cốc dễ vỡ hơnlà rót vàocốc thuỷ tinh mỏng