Bài 21. Một số ứng dụng của sự nở vì nhiệt

KIỂM TRA BÀI CŨ
1/ Sự nở vì nhiệt của chất khí có đặc điểm gì giống và khác so với chất chất rắn và lỏng?
2/ Em hãy sắp xếp sự nở vì nhiệt của các chất :rắn , khí , lỏng theo thứ tự từ nở nhiều nhiều đến nở ít ?
Bài 21
Sự nở vì nhiệt của các chất có rất nhiều ứng dụng trong đời sống và kĩ thuật.
Bài này giới thiệu một số ứng dụng thường gặp của sự nở vì nhiệt của chất rắn
Bài 21
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt.
1.Thí nghiệm.
Bố trí thí nghiệm như hình 21.1a
Lắp chốt ngang, rối vặn ốc siết chặt thanh thép lại.
Quan sát hiện tượng xảy ra khi dùng bông tẩm cồn đốt thật nóng thanh thép.
Bài 21
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt.
C1: Có hiện tượng gì xảy ra đối với thanh thép khi nó nóng lên?
Thanh thép nóng lên sẽ nở dài ra.
1. Thí nghiệm.
Bài 21
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt.
1. Thí nghiệm.
C2: Hiện tượng xảy ra đối với chốt ngang chứng tỏ điều gì?
Thanh thép khi nở dài ra,bị chốt ngang ngăn cản đã gây ra lực rất lớn làm gãy chốt ngang.
Bài 21
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt.
C3: Bố trí thí nghiệm như hình 21.1b
Rồi đốt nóng thanh thép. Sau đó vặn ốc để xiết chặt thanh thép lại.
Nếu dùng khăn tẩm nước lạnh phủ lên thanh thép thì chốt ngang cũng bị gãy. Từ đó rút ra kết luận gì?
1. Thí nghiệm.
Bài 21
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt.
1. Thí nghiệm.
C3:Thanh thép khi co lại, bị chốt ngang ngăn cản đã gây ra lực rất lớn làm gãy chốt ngang.
Bài 21
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt.
1. Thí nghiệm.
2.Kết luận.
C4: Chọn từ thích hợp trong khung để điền vào chổ trống của các câu sau:
a) Khi thanh thép vì nhiệt nó gây ra rất lớn.
b) Khi thanh thép co lại nó gây ra rất lớn.
lực
vì nhiệt
nở ra
nở ra
lực
vì nhiệt
lực
Bài 21
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt.
1. Thí nghiệm.
2. Kết luận.
Sự co dãn vì nhiệt khi bị ngăn cản có thể gây ra lực rất lớn.

Bài 21
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt.
3. Vận dụng.
C5: Hình 21.2 là ảnh chụp chỗ nối 2 đầu thanh ray xe lửa. Em có nhận xét gì? Tại sao người ta làm như thế?
Bài 21
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt.
C5: Giữa hai thanh ray có chỗ hở. Để khi trời nóng thanh ray có chỗ mà nở ra.


Cách làm này tránh lực tác dụng lên thanh ray do nở vì nhiệt.
3. Vận dụng.

Bài 21
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt.
3. Vận dụng.
C6: Hình 21.3 vẽ gối đỡ 2 đầu cầu của một cầu thép.
Hai gối đỡ có cấu tạo giống nhau không?
Tại sao một gối đỡ phải đặt trên con lăn?
Bài 21
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt.
3. Vận dụng.
C6: Hai gối đỡ có cấu tạo không giống nhau.
Có một gối đỡ được dặt trên con lăn để phòng khi trời nóng cầu thép nở dài ra và có thể lăn trên con lăn đó.

Bài 21
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt.
II. Băng kép.
1. Thí nghiệm.
Băng kép là 2 thanh kim lọai có bản chất khác nhau được tán chặt vào nhau dọc theo chiều dài của thanh
Ví dụ đồng và thép
Bài 21
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt.
II. Băng kép.
1. Thí nghiệm.
Hãy quan sát hình dạng băng kép nếu bị hơ nóng trong hai trường hợp sau:
a)Mặt đồng ở phía dưới b)Mặt đồng ở phía trên

Bài 21
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt.
II. Băng kép.
1. Thí nghiệm.
C7: Đồng và thép nở vì nhiệt như nhau hay khác nhau?
Đồng và thép nở vì nhiệt khác nhau.
Bài 21
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt.
II. Băng kép.
1. Thí nghiệm.
C8: Khi bị hơ nóng, băng kép luôn luôn cong lõm về phía nào? Tại sao?
Khi bị nung nóng, băng kép luôn cong lõm về phía thanh thép. Vì đồng nở vì nhiệt nhiều hơn thép.
Bài 21
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt.
II. Băng kép.
1. Thí nghiệm.
C8: Khi bị nung nóng, băng kép luôn cong lõm về về phía thanh thép. Vì đồng nở vì nhiệt nhiều hơn thép.

Bài 21
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt.
II. Băng kép.
1. Thí nghiệm.
C9: Băng kép đang thẳng. Nếu làm cho lạnh đi thì nó có bị cong không? Nếu có, thì cong lõm về phía thanh thép hay thanh đồng? Tại sao?
Khi bị làm lạnh, băng kép cũng bị cong. Nó cong lõm về về phía thanh đồng. Vì đồng co vì nhiệt nhiều hơn thép.
Bài 21
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt.
II. Băng kép.
1. Thí nghiệm.
C9: Khi bị làm lạnh, băng kép cũng bị cong. Nó cong lõm về về phía thanh đồng. Vì đồng co vì nhiệt nhiều hơn thép.

Bài 21
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt.
II. Băng kép.
1.Thí nghiệm.
2.Kết luận:
Băng kép khi bị đốt nóng hoặc làm lạnh đều cong lại.

Bài 21
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt.
II. Băng kép.
3. Vận dụng.
Băng kép được sử dụng nhiều ở các thiết bị tự động đóng - ngắt mạch điện khi nhiệt độ thay đổi.
Bài 21
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt.
II. Băng kép.
Bài 21
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt.
II. Băng kép.
3. Vận dụng.
C10: Tại sao bàn là điện trong hình 21.5 lại tự động tắt đi khi đã đủ nóng?
Vì khi nóng lên băng kép cong lõm lên đẩy điểm tiếp điện hở mạch và tắt điện.
Bài 21
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt.
II. Băng kép.
3. Vận dụng.
C10:Thanh đồng của băng kép ở thiết bị đóng ngắt của bàn là này nằm ở phía trên hay dưới?
Thanh đồng phải nằm ở phía dưới.
Bài 21
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt.
II. Băng kép.
3. Vận dụng.

C10: Vì khi nóng lên băng kép cong lõm lên đẩy điểm tiếp điện hở mạch và tắt điện.

Thanh đồng phải nằm ở phía dưới.
DẶN DÒ:
Đọc “Có thể em chưa biết”.
Học ghi nhớ.
Làm bài tập 21.1 đến 21.5.