Bài 21. Một số ứng dụng của sự nở vì nhiệt

Vũ Ngọc Linh
THCS Hùng Thắng - Bình Giang
Kiểm tra bài cũ
Kiểm tra bài cũ
Kiểm tra bài cũ
Tại sao sân bê tông rộng lại được ghép hở từ những tấm bê tông ?
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt
1. Thí nghiệm
Bố trí thí nghiệm như hình 21.1a
- Dụng cụ thí nghiệm
Cách làm:
+ Lắp chốt ngang, rồi vặn ốc để siết chặt thanh thép lại
+ ốc vặn
+ Thanh thép
+ Chốt ngang
+ Dùng bông tẩm cồn đốt thật nóng thanh thép rồi quan sát hiện tượng xảy ra với chốt ngang
Thanh thép
+ Đế
Hình 21.1 a
+ Khay đựng bông tẩm cồn
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt
1. Thí nghiệm
a, Bố trí thí nghiệm như hình 21.1a
Chốt ngang gãy
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt
1. Thí nghiệm
2. Trả lời câu hỏi
C1
Có hiện tượng gì xảy ra đối với thanh thép khi nó nóng lên ?
C2
Hiện tượng xảy ra với chốt ngang chứng tỏ điều gì ?
Thanh thép
Khi bị nung nóng thanh thép nở ra ( dài ra )
Khi dãn nở vì nhiệt nếu bị ngăn cản thanh thép gây ra lực rất lớn
Hình 21.1 a
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt
1. Thí nghiệm
2. Trả lời câu hỏi
C1
C3
Bố trí thí nghiệm như hình 21.1b.
Thanh thép
Thanh thép
Hình 21.1 a
Hình 21.1 b
Thanh thép nở ra ( Dài ra )
Khi dãn nở vì nhiệt nếu bị ngăn cản thanh thép gây ra lực rất lớn
C2
+ Đốt nóng thanh thép.
Tiến hành thí nghiệm
+ Dùng khăn tẩm nước lạnh phủ lên thanh thép
+ Lắp chốt ngang rồi vặn ốc để xiết chặt thanh thép lại.
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt
1. Thí nghiệm
2. Trả lời câu hỏi
Chốt ngang gãy
Khi co lại vì nhiệt nếu bị ngăn cản thanh thép gây ra lực rất lớn
Chốt ngang bị gãy , từ đó rút ra kết luận gì ?
- lực
lực
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt
1. Thí nghiệm
2. Trả lời câu hỏi
3. Rút ra kết luận
C4
Chọn từ thích hợp trong khung để điền vào chỗ trống trong các câu sau:
lực
- vì nhiệt
- nở ra
a. Khi thanh thép (1)....vì nhiệt nó gây ra (2)...rất lớn .
b. Khi thanh thép co lại (3)......nó cũng gây ra (4)...rất lớn .
vì nhiệt
nở ra
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt
1. Thí nghiệm
2. Trả lời câu hỏi
3. Rút ra kết luận
a. Khi thanh thép nở ra vì nhiệt nó gây ra lực rất lớn .
b. Khi thanh thép co lại vì nhiệt nó cũng gây ra lực rất lớn .
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt
1. Thí nghiệm
2. Trả lời câu hỏi
3. Rút ra kết luận
4. Vận dụng
C5
Hình 21.2 là ảnh chụp chỗ tiếp nối hai đầu thanh ray đường tàu hoả. Em có nhận xét gì? Tại sao người ta phải làm như thế?
+ Chỗ tiếp nối hai đầu thanh ray có khe hở.
+ Người ta làm như vậy vì khi trời nóng thanh ray nở dài ra, nếu không để khe hở, sự nở vì nhiệt của đường ray sẽ bị ngăn cản, gây ra lực rất lớn làm cong đường ray
1. Thí nghiệm
2. Trả lời câu hỏi
3. Rút ra kết luận
4. Vận dụng
C6
Hình 21.3 vẽ gối đỡ ở hai đầu cầu của một số cầu thép.
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt
+ Tại sao một gối đỡ phải đặt trên các con lăn?
+ Hai gối đỡ đó có cấu tạo giống nhau không?
1. Thí nghiệm
2. Trả lời câu hỏi
3. Rút ra kết luận
4. Vận dụng
C6
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt
+ Hai gối đỡ đó có cấu tạo không giống nhau. Một gối đỡ được đặt cố định, một gối đỡ phải đặt trên các con lăn
+ Một gối đỡ phải đặt trên các con lăn tạo điều kiện cho cầu khi co dãn vì nhiệt mà không bị ngăn cản, không ảnh hưởng đến chất lượng của cầu
1. Thí nghiệm
2. Trả lời câu hỏi
3. Rút ra kết luận
4. Vận dụng
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt
Những ngày mùa hè
1. Thí nghiệm
2. Trả lời câu hỏi
3. Rút ra kết luận
4. Vận dụng
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt
Những ngày mùa đông
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt
1. Thí nghiệm
2. Trả lời câu hỏi
3. Rút ra kết luận
4. Vận dụng
Tại sao sân bê tông rộng lại được ghép hở từ những tấm bê tông ?
Sân bê tông rộng được ghép hở từ những tấm bê tông vì khi bê tông dãn nở vì nhiệt không gây ra lực lớn làm nứt sân
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt
1. Thí nghiệm
2. Trả lời câu hỏi
3. Rút ra kết luận
4. Vận dụng
II. Băng kép
1. Quan sát thí nghiệm
Hãy quan sát hình dạng băng kép nếu bị hơ nóng trong hai trường hợp sau:
- Mặt đồng ở phía dưới ( H.21.1 a)
- Mặt đồng ở phía trên ( H.21.1 b)
mặt đồng ở dưới
mặt đồng ở trên
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt
1. Thí nghiệm
2. Trả lời câu hỏi
3. Rút ra kết luận
4. Vận dụng
II. Băng kép
Hình 21.4 a
Hình 21.4 b
1. Quan sát thí nghiệm
Hãy quan sát hình dạng băng kép nếu bị hơ nóng trong hai trường hợp sau:
- Mặt đồng ở phía dưới ( H.21.1 a)
- Mặt đồng ở phía trên ( H.21.1 b)
2. Trả lời câu hỏi
C7
Đồng và thép nở vì nhiệt như nhau hay khác nhau ?
C8
Khi bị hơ nóng, băng kép luôn cong về phía thanh nào? Tại sao ?
Đồng và thép nở vì nhiệt khác nhau
Băng kép luôn cong về phía thanh thép.
Vì đồng dãn nở vì nhiệt nhiều hơn thép nên thanh đồng dài hơn và nằm phía ngoài vòng cung.
mặt đồng ở dưới
mặt đồng ở trên
Nếu có, thì cong về phía thanh thép hay thanh đồng ? Tại sao?
Băng kép đang thẳng. Nếu làm cho lạnh đi thì nó có bị cong không?
Có cong và cong về phía thanh đồng. Vì đồng co lại vì nhiệt nhiều hơn thép nên đồng ngắn hơn, thanh thép dài hơn và nằm phía ngoài vòng cung
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt
1. Quan sát thí nghiệm
2. Trả lời câu hỏi
3. Rút ra kết luận
4. Vận dụng
II. Băng kép
1. Quan sát thí nghiệm
2. Trả lời câu hỏi
C7
C8
C9
Đồng và thép nở vì nhiệt như khác nhau
Cong về phía thanh đồng
Băng kép luôn cong về phía thanh thép.
Vì đồng dãn nở vì nhiệt nhiều hơn thép nên thanh đồng dài hơn và nằm phía ngoài vòng cung.
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt
1. Quan sát thí nghiệm
2. Trả lời câu hỏi
3. Rút ra kết luận
4. Vận dụng
II. Băng kép
2. Trả lời câu hỏi
* Vậy băng kép khi bị đốt nóng hoặc làm lạnh đều bị cong
1. Quan sát thí nghiệm
3. Vận dụng
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt
II. Băng kép
Tại sao bàn là điện vẽ ở hình 21.5 lại tự động tắt khi đã đủ nóng ?
Thanh đồng của băng kép ở thiết bị đóng ngắt của bàn là này nằm ở phía trên hay phía dưới ?
C10
* Vậy băng kép khi bị đốt nóng hoặc làm lạnh đều bị cong
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt
II. Băng kép
Tại sao bàn là điện vẽ ở hình 21.5 lại tự động tắt khi đã đủ nóng ?
Thanh đồng của băng kép ở thiết bị đóng ngắt của bàn là này nằm ở phía trên hay phía dưới ?
C10
Khi bàn là đủ nóng, băng kép nở ra vì nhiệt, nó sẽ cong lên và đẩy tiếp điểm rời nhau -> bàn là ngắt điện
Băng kép cong lên vì thanh đồng ở dưới thanh thép .
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt
II. Băng kép
C10
Khi bàn là đủ nóng, băng kép nở ra vì nhiệt, nó sẽ cong lên và đẩy tiếp điểm rời nhau -> bàn là ngắt điện
Băng kép cong lên vì thanh đồng ở dưới thanh thép .
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt
II. Băng kép
Ghi nhớ
- Sự co dãn vì nhiệt khi bị ngăn cản có thể gây ra những lực rất lớn.
- Băng kép khi bị đốt nóng hoặc làm lạnh đều cong lại.
Người ta ứng dụng tính chất này của băng kép vào việc đóng - ngắt tự động mạch điện.
Câu2. Tại sao khi lợp nhà bằng tôn người ta chỉ đóng đinh ở một đầu tấm tôn, còn đầu kia để tự do
Để tôn dễ dàng co dãn vì nhiệt, tránh lực gây ra khi tôn co dãn vì nhiệt.
Hướng dẫn về nhà
- Học thuộc phần GHI NHớ (SGK - Tr67)
- Làm BT 21.1 - 21.2 - 21.5
- Đọc trước bài 22: Nhiệt kế - nhiệt giai