Bài 21. Một số ứng dụng của sự nở vì nhiệt

Câu hỏi kiểm tra bài cũ:

1.Chất khí nở vì nhiệt như thế nào?cho ví dụ về sự nở vì nhiệt của chất khí.
Chất khí nở ra khi nóng lên, co lại khi lạnh đi.
Các chất khí khác nhau nở vì nhiệt giống nhau.
2.So sánh sự nở vì nhiệt của chất rắn, chất lỏng và chất khí.
Chất khí nở vì nhiệt nhiều hơn chất lỏng, chất lỏng nở vì nhiệt nhiều hơn chất rắn.
3.Tại sao quả bóng bàn đang bị bẹp, khi nhúng vào nước nóng lại có thể phồng lên?
khi nhúng vào nước nóng, không khí trong quả bóng nóng lên,nở ra đẩy quả bóng phồng lên như cũ.


Bố trí thí nghiệm như hình 21.1a
I.Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt:
1.Thí nghiệm:
Có hiện tượng gì xảy ra với thanh thép
Có hiện tượng gì xảy ra với chốt ngang

2.Trả lời câu hỏi:
C1. Có hiện tượng gì xảy ra với thanh thép khi nóng lên?

Có hiện tượng gì xảy ra với chốt ngang?

C2. Hiện tượng xảy ra với chốt ngang chứng tỏ điều gì?
Trả lời:
Khi dãn nở vì nhiệt, nếu bị ngăn cản thanh thép có thể gây ra lực rất lớn.



Bố trí TN như hình 21.1b

Chốt ngang có bị gãy khi làm nguội thanh thép không?
C3.
Khi co lại vì nhiệt, nếu bị ngăn cản thanh thép có thể gây ra lực rất lớn.

3. Kết luận:
C4.
a.Khi thanh thép… …. vì nhiệt nó gây ra ………..rất lớn.
b.Khi thanh thép co lại……….nó cũng gây ra ………..rất lớn.

Lực
Vì nhiệt
Nở ra
nở ra
lực
vì nhiệt
lực
Khe hở giữa hai thanh ray có tác dụng gì ?
4.Vận dụng:
C5.

Các con lăn
C6.
Hai gối đỡ có cấu tạo giống nhau không?
Tại sao một gối đỡ phải đặt trên các con lăn?
II. Băng kép:
1.Quan sát TN:

Hãy quan sát hình dạng của băng kép khi bị hơ nóng
trong trường hợp:mặt đồng nằm ở phía dưới
Hình 21.4 a
Hãy quan sát hình dạng của băng kép khi bị hơ nóng
trong trường hợp:mặt đồng nằm ở phía trên.

Hình 21.4 b

Đồng và thép nở vì nhiệt như nhau hay khác nhau?
C8.
Khi bị hơ nóng, băng kép luôn luôn cong về phía thanh nào?
Trả lời:
Khi bị hơ nóng, băng kép luôn cong về phía thanh đồng. Vì đồng dãn nở vì nhiệt nhiều hơn thép

2.Trả lời câu hỏi:
C7.

C9.
Băng kép đang thẳng. Nếu làm cho nó lạnh đi thì nó có bị cong không? Nếu có, thì cong về phía thanh thép hay thanh đồng? Vì sao?
Trả lời:
Băng kép đang thẳng. Nếu làm cho nó lạnh đi thì nó bị cong và cong về phía thanh thép. Vì đồng co lại nhiều hơn thép nên đồng ngắn hơn.
Tại sao bàn là lại ngắt điện tự động khi đã đủ nóng ?
C9
3.Vận dụng:
C10.
Trả lời:
Khi có dòng điện qua bàn là điện,dòng điện đốt nóng dây điện trở và làm cho băng kép nóng lên, cong về phía trên đẩy tiếp điểm làm mạch điện bị ngắt.khi bàn là nguội, tiếp điểm đóng lại và cho dòng điện chạy qua bàn là.

Thanh đồng của băng kép ở thiết bị đóng ngắt của bàn là này nằm ở phía trên hay dưới?



Học thuộc phần ghi nhớ. Trả lời lại các câu hỏi trong SGK.
Làm các bài tập:21.1 đến 21.4
Cảnh người thợ đóng đai sắt vào bánh xe
Em hãy mô tả và giải thích cách làm của hai người thợ này ?

BT 21.5
Khe hở giữa hai thanh ray có tác dụng gì?
Trả lời:
Khi trời nóng đường ray sẽ nở ra, nếu không có khe hở thì khi nở vì nhiệt đường ray sẽ bị ngăn cản, gây ra lực rất lớn làm cong đường ray.

Trả lời:

Hai gối đỡ có cấu tạo khác nhau. Một đầu đặt trên các con lăn để khi trời nóng cầu có thể dài ra mà không bị ngăn cản.