Bài 21. Một số ứng dụng của sự nở vì nhiệt

Trường THCS Lạc Long Quân - Thành phố Buôn Ma Thuột , Đăk Lăk
Trang bìa
Trang bìa:
VẬT LÝ LỚP 6 MỘT SỐ ỨNG DUNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT KIỂM TRA BÀI CŨ
hs 11:
Khi làm lạnh vật rắn thì khối lượng riêng của vật tăng vì
A) khối lượng của vật tăng , thể tích của vật giảm
B) khối lượng của vật giảm , thể tích của vật giảm
C)khối lượng của vật không đổi , thể tích của vật giảm
D)khối lượng của vật không đổi , thể tích của vật không đổi
HS 2:
Khi nung nóng một vật rắn , điều gì sau đây sẽ xảy ra ?
A) Lượng chất làm nên vật tăng
B) Khối lượng của vật giảm
C) Trọng lượng của vật tăng
D) Trọng lượng riêng của vật giảm
HS 3:
Hai cốc thuỷ tinh chồng lên nhau bị khít lại . Muốn tách rời hai cốc ta làm cách nào trong các cách sau đây ?
A) Ngâm cốc dưới vào nước nóng , cốc trên thả nước đá vào
B) Ngâm cốc dưới vào nước lạnh , cốc trên đỏ nước nóng vào
C) Ngâm cả hai cốc vào nước nóng
D) Ngâm cả hai cốc vào nước lạnh
LỰC XUẤT HIỆN TRONG SỰ CO DÃN VÌ NHIỆT
Quan sát thí nghiệm: Tình huống vào bài
Tại sao giữa hai thanh ray lại có khoảng trống như hình bên ? Tại sao đường ray xe lửa lại có hình dạng như hình bên ? Quan sát thí nghiệm: Sự nở về nhiệt
Có hiện tượng gì xảy ra đối với thanh thép khi nó nóng lên ? Trả lời : Thanh thép nở ra C2: Hiện tượng gì xảy ra với chốt ngang , chứng tỏ điều gì ? Trả lời : Thanh thép nở ra , nếu bị ngăn lại sẽ sinh ra một lực rất lớn Quan sát thí nghiệm: Sự co lại vì nhiệt
C3 : Bố trí thí nghiệm như đoạn phim , rồi đốt nóng thanh thép . Sau đó vặn ốc vít để xiết chặt thanh thép lại . Nếu dùng khăn tẩm nước lạnh lên thanh thép thì chốt cũng bị gẫy . Từ đó rút ra kết luận gì ? Trả lời : Thanh thép gặp lạnh thì co lại , nếu bị ngăn cản cũng sinh ra một lực lớn . Bài tập C4:
Chọn từ thích hợp đã cho điền vào chỗ trống của các câu sau :
a) Khi thanh thép ||nở ra|| vì nhiệt nó gây ra ||lực|| rất lớn b) Khi thanh thép co lại ||vì nhiệt|| nó cũng gây ra ||lực|| rất lớn Kết luận : Sự co giãn vì nhiệt nếu bị ngăn cản có thể gây ra một lực rất lớn . Bài tập C5:
C5: Em có nhận xét gì về chỗ tiếp nối hai đầu thanh ray ? Tại sao người ta phải làm như vậy ? Trả lời : - Chỗ tiếp nối có khe hở - Để các thanh ray nở ra được dễ dàng Bài tập C6:
Hình 21.3 vẽ gối đỡ ở hai đầu cầu của một số cầu thép. Hai gối đỡ đó cấu tạo giống nhau không? Tại sao một gối đỡ phải đặt trên các con lăn? Trả lời : Không giống nhau. Để khi nóng lên, cầu dài ra mà không bị ngăn cản. BĂNG KÉP
Thí nghiệm:
Cấu tạo của băng kép : Hai thanh kim loại có bản chất khác nhau , tán chặt vào nhau dọc theo chiều dài của thanh . Quan sát hình dạng của băng kép nếu bị hơ nóng và rút ra nhận xét . Trả lời câu hỏi:
C7 : Đồng và thép nở vì nhiệt như nhau hay khác nhau ? Trả lời : Khác nhau , đồng nở nhiều hơn thép C8: Khi bị hơ nóng băng kép luôn luôn cong về phía thanh nào ? Vì sao ? latex(rarr) luôn công về phía thanh đồng , vì đồng nở nhiều hơn thép . C9 : Băng kép đang thẳng . Nếu làm cho nó nguội đi thì nó có bị cong không ? nếu có thì cong về phía thanh thép hay thanh đồng ? Tại sao ? latex(rarr) Có , cong về phía thanh đồng vì đồng co lại nhiều hơn thép cho nên thanh đồng ngắn hơn thanh thép nên nằm trong vòng cung Vận dụng : Quan sát hoạt động của băng kép trong bàn là
Quan sát hoạt động của bàn là . Băng kép được sử dụng ở nhiều thiết bị đóng - ngắt mạch điện khi có nhiệt thay đổi Vận dụng: Bài tập vận dụng
C10 : Tại sao bàn là tự động tắt sau khi đủ nóng ? Thanh đồng của băng kép trong thiết bị đóng ngắt của bàn là này nằm ở phía trên hay phía dưới ? latex(rarr) Khi đủ nóng băng kép bị cong nên ngắt mạch điện Trong bàn là trên thanh đồng nằm phía trên C 11 : Tại sao hai thanh kim loại làm băng kép lại phải có bản chất khác nhau ? latex(rarr) Vì các thanh kim loại khác nhau thì giãn nở vì nhiệt khác nhau . Nên băng kép khi đốt nong hay làm nguội đều cong lại . GHI NHỚ
Mục 5:
- Sự co dãn vì nhiệt khi bị ngăn cản có thể gây ra những lực rất lớn - Băng kép khi bị đốt nóng hoặc làm lạnh đều cong lại . - Ngưòi ta ứng dụng tính chất này của băng kép vào việc đóng - ngắt tự động mạch điện . BÀI TẬP VẬN DỤNG
Bài tập 1:
Băng kép hoạt động dự trên hiện tượng
A) chất rắn nở ra khi nóng lên
B) chất rắn co lại khi lạnh đi
C) chất rắn khác nhau co dãn vì nhiệt khác nhau
D) các chất rắn co giãn vì nhiệt ít hơn chất lỏng
Bài tập 2:
Chọn hai thanh kim loại có độ giãn nở vì nhiệt khác nhau làm băng kép . Khi hơ nóng , băng kép sẽ :
A) Luôn cong về phía thanh có độ giãn nở vì nhiệt lớn hơn
B) Luôn cong về phía thanh có độ giãn nở vì nhiệt lnhỏ hơn
C) Tuỳ theo nhiệt độ mà cong về các phía khác nhau
C) Băng kép vẫn thẳng nhưng dài hơn ban đầu
Bài tập 3:
Để ý ở các đường ống dẫn hơi , có những đoạn bị uốn cong như hình sau . Giải thích tại sao ?
A) Để giảm tốc độ lưu thông của hơi
B) Để lắng đọng bụi trong hơi
C) Để tránh sự dãn nở vì nhiệt làm thay đổi hình dạng của ống
D) Cả ba lí do A,B,C
Bài tập 4:
Cố thuỷ tinh như thế nào thì khó vỡ hơn khi rót nước nóng vào ?
A) Cốc có đáy mỏng , thành mỏng
B) Cốc có đáy dày , thành mỏng
C) Cốc có đáy dày , thành dày
D) Cốc có đáy mỏng , thành dày
Hướng dẫn về nhà:
- Học ghi nhớ về một số ứng dụng của sự nở vì nhiệt - Ôn lại các bài về sự nở vì nhiệt của chất lỏng , chất khí , chất rắn - Tìm hiểu công dụng của một số dụng cụ đo nhiệt độ mà em biết - Làm các bài tập 21.1 - 21.4 trong SBT