Bài 21. Một số ứng dụng của sự nở vì nhiệt

Đường ray xe lửa
Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
I. LỰC XUẤT HIỆN TRONG SỰ CO DÃN VÌ NHIỆT
1. Thí nghiệm:
C1: Có hiện tượng gì xảy ra đối với thanh thép khi nó nóng lên?
C2: Hiện tượng xảy ra đối với chốt ngang chứng tỏ điều gì?
2. Trả lời câu hỏi:
C1: Thanh thép nở dài ra.
C2: Khi dãn nở vì nhiệt, nếu bị ngăn cản thanh thép có thể gây ra một lực lớn.
3. Rút ra kết luận:
C4: Chọn từ thích hợp trong khung để điền vào chỗ trống của các câu sau:
a) Khi thanh thép(1)……………vì nhiệt nó gây ra(2)……………..rất lớn.
b) Khi thanh thép co lại(3)…………nó cũng gây ra (4)……………..rất lớn.
- lực
- vì nhiệt
- nở ra
lực
vì nhiệt
nở ra
lực
* Sự co dãn vị nhiệt khi bị ngăn cản có thể gây ra những lực rất lớn.
4. Vận dụng:
C5: Hình 21.2 là ảnh chụp chỗ tiếp nối 2 đầu thanh ray xe lửa. Em có nhận xét gì?
Tại sao người ta phải làm như thế?
Trả lời C5:Có để một khe hở.Khi trời nóng, đường ray dài ra.Nếu không để khe hở,sự nở vì nhiệt của đường ray sẽ bị ngăn cản, gây ra lực lớn làm cong đường ray
C6: Hình 21.3 vẽ gối đỡ ở hai đầu cầu của một số cầu thép. Hai gối đỡ đó có cấu tạo giống nhau không? Tại sao một gối đỡ phải đặt lên con lăn?
Trả lời C6:Không giống nhau.Một đầu được đặt lên gối các con lăn, tạo điều kiện cho cầu dài ra khi nóng lên mà không bị ngăn cản
II. BĂNG KÉP
1. Quan sát thí nghiệm:
2. Trả lời câu hỏi
C7: Đồng và thép nở vì nhiệt như nhau hay khác nhau?
C8: Khi bị hơ nóng, băng kép luôn luôn cong về phía thanh nào? Tại sao?
C9: Băng kép đang thẳng. Nếu làm cho lạnh đi thì nó có bị cong không? Nếu có thì cong về phía thanh thép hay thanh đồng?
Trả lời C7:Đồng và thép nở vì nhiệt khác nhau
Trả lời C8: Khi bị hơ nóng, băng kép luôn luôn cong về phía thanh đồng vì đồng nở vì nhiệt nhiều hơn thép nên dài hơn và nằm ngoài vòng cung
Trả lời C8: Khi bị làm lạnh, băng kép luôn luôn cong về phía thanh thép vì đồng co lại vì nhiệt nhiều hơn thép nên thanh đồng ngắn hơn, thanh thép dài hơn và nằm ngoài vòng cung
* Băng kép khi bị đốt nóng hoặc làm lạnh đều cong lại.
Người ta ứng dụng tính chất này của băng kép vào việc đóng – ngắt tự động mạch điện.
3. Vận dụng:
C10: Tại sao bàn là điện vẽ ở hình 21.5 lại tự động tắt khi khi đã đủ nóng?
Thanh đồng của băng kép ở thiết bị đóng ngắt của bàn là này nằm ở phía trên hay dưới?
Ghi nhớ
Sự co dãn vị nhiệt khi bị ngăng cản có thể gây ra những lực rất lớn.
Băng kép khi bị đốt nóng hoặc làm lạnh đều cong lại.
Người ta ứng dụng tính chất này của băng kép vào việc đóng – ngắt tự động mạch điện.