Bài 21. Một số ứng dụng của sự nở vì nhiệt

TRƯỜNG THCS LONG THÀNH BẮC


M�n: V�t l� 6



* Kiểm tra miệng:
Câu 1: Nêu kết luận sự nở nhiệt vì nhiệt của chất khí?
Câu 2: So sánh sự nở vì nhiệt của của chất rắn, lỏng,
Đáp án
+ Chất khí nở ra khi nóng lên, co lại khi lạnh đi.
+ Các chất khí khác nhau nở vì nhiệt giống nhau.
+ Chất khí nở vì nhiệt nhiều hơn chất lỏng, chất lỏng nở vì nhiệt nhiều hơn chất rắn.
Đáp án
Câu 3: Tại sao vào mùa hè ta không nên bơm vỏ xe thật cứng?
Đáp: Vào mùa hè ta không nên bơm vỏ xe thật cứng. Vì mùa hè nhiệt độ cao, không khí nở ra nhiều, vỏ xe nở không kịp, dễ làm cho vỏ xe bị nổ.
* Kiểm tra miệng:
Câu 4: Nêu kết luận sự nở nhiệt vì nhiệt của các chất rắn, lỏng, khí?
Đáp án
+ Các chất rắn, lỏng, khí nở ra khi nóng lên, co lại khi lạnh đi.
+ Các chất rắn, lỏng khác nhau nở vì nhiệt khác nhau
+ Các chất khí khác nhau nở vì nhiệt giống nhau.
+ Chất khí nở vì nhiệt nhiều hơn chất lỏng, chất lỏng nở vì nhiệt nhiều hơn chất rắn.
Câu 5: Khi chất khí trong bình nóng lên thì đại lượng nào sau đây của nó thay đổi?
a. Khối lượng.
b. Trọng lượng.
c. Khối lượng riêng.
d. Cả khối lượng, trọng lượng và khối lượng riêng.

Câu 6: Khi co dãn vì nhiệt nếu bị ngăn cản thì như thế nào?
Đáp: Khi co giãn vì nhiệt nếu bị ngăn cản có thể gây ra những lực rất lớn.
MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
Bài 21- Ti?t 24
ĐẶT VẤN ĐỀ
Tại sao chỗ tiếp nối hai đầu thanh ray xe lửa phải có khe hở?
Tiết 24:
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt:
1. Quan sát thí nghiệm:
MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
Tiết 24:
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt:
1. Quan sát thí nghiệm:
2. Trả lời câu hỏi:
C1: Có hiện tượng gì xảy ra đối với thanh thép khi nó nóng lên ?
C1: Thanh thép nở ra (dài ra )
C2: Hiện tượng xảy ra với chốt ngang chứng tỏ điều gì ?
C2: Khi dãn nở vì nhiệt ,nếu bị ngăn cản thanh thép có thể gây ra lực rất lớn.
C3: Bố trí thí nghiệm như hình vẽ ,rồi đốt nóng thanh thép . Sau đó vặn ốc để xiết chặt thanh thép lại . Nếu dùng một khăn tẩm nước lạnh phủ lên thanh thép thì chôt ngang cũng bị gãy . Từ đó rút ra kết luận gì ?
MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
Tiết 24:
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt:
1. Quan sát thí nghiệm:
2. Trả lời câu hỏi:
C1: Thanh thép nở ra (dài ra )
C2: Khi dãn nở vì nhiệt ,nếu bị ngăn cản thanh thép có thể gây ra lực rất lớn.
C3: Khi co lại vì nhiệt ,nếu bị ngăn cản thanh thép có thể gây ra lực rất lớn.
MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
Tiết 24:
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt:
1. Quan sát thí nghiệm:
2. Trả lời câu hỏi:
C1: Thanh thép nở ra (dài ra )
C2: Khi dãn nở vì nhiệt ,nếu bị ngăn cản thanh thép có thể gây ra lực rất lớn.
C3: Khi co lại vì nhiệt ,nếu bị ngăn cản thanh thép có thể gây ra lực rất lớn.
C4: Chọn từ thích hợp trong khung để điền vào chỗ trống của các câu sau:
Khi thanh thép (1)…………. Vì nhiệt nó gây ra (2)……….. Rất lớn.
Khi thanh thép co lại(3)…………… nó cũng gây ra (4)………..rất lớn

Vì nhiệt
Nở ra
Lực
Lực
MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
Tiết 24:
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt:
1. Quan sát thí nghiệm:
2. Trả lời câu hỏi:
C1: Thanh thép nở ra (dài ra )
C2: Khi dãn nở vì nhiệt ,nếu bị ngăn cản thanh thép có thể gây ra lực rất lớn.
C3: Khi co lại vì nhiệt ,nếu bị ngăn cản thanh thép có thể gây ra lực rất lớn.
3. Kết luận:
4. Vận dụng:
C5: Hình 21.2 là ảnh chụp chỗ tiếp nối hai đầu thanh ray xe lửa . Em có nhận xét gì? Tại sao người ta phải làm như thế?
MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
Sự co giãn vì nhiệt khi bị ngăn cản có thể gây ra những lực rất lớn.
C4: (1): nở ra ; (2) : lực ; (3): vì nhiệt ; (4): lực
Tiết 24:
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt:
1. Quan sát thí nghiệm:
2. Trả lời câu hỏi:
C1: Thanh thép nở ra (dài ra )
C2: Khi dãn nở vì nhiệt ,nếu bị ngăn cản thanh thép có thể gây ra lực rất lớn.
C3: Khi co lại vì nhiệt ,nếu bị ngăn cản thanh thép có thể gây ra lực rất lớn.
3. Kết luận:
4. Vận dụng:
MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
Sự co giãn vì nhiệt khi bị ngăn cản có thể gây ra những lực rất lớn.
C4: (1): nở ra ; (2) : lực ; (3): vì nhiệt ; (4): lực
C5: Có để 1 khe hở. Khi trời nóng, đường ray dài ra, do đó nếu không để khe hở, sự nở vì nhiệt của đường ray sẽ bị ngăn cản, gây ra 1 lực lớn làm cong đường ray.
Chỗ đường ray bị cong lên do chỗ tiếp nối 2 thanh ray không có khe hở
C6: Hình 21.3 vẽ gối đỡ ở hai đầu cầu của một số cầu thép .Hai gối đỡ có cấu tạo giống nhau không ? Tại sao một gối đõe phải đặt trên các con lăn?
- Có khoảng cách giữa các nhịp cầu
Tiết 24:
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt:
1. Quan sát thí nghiệm:
2. Trả lời câu hỏi:
C1: Thanh thép nở ra (dài ra )
C2: Khi dãn nở vì nhiệt ,nếu bị ngăn cản thanh thép có thể gây ra lực rất lớn.
C3: Khi co lại vì nhiệt ,nếu bị ngăn cản thanh thép có thể gây ra lực rất lớn.
3. Kết luận:
4. Vận dụng:
MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
Sự co giãn vì nhiệt khi bị ngăn cản có thể gây ra những lực rất lớn.
C4: (1): nở ra ; (2) : lực ; (3): vì nhiệt ; (4): lực
C5: Có để 1 khe hở. Khi trời nóng, đường ray dài ra, do đó nếu không để khe hở, sự nở vì nhiệt của đường ray sẽ bị ngăn cản, gây ra 1 lực lớn làm cong đường ray.
C6: Không giống nhau, một đầu được đặt gối lên các con lăn, tạo điều kiện cầu dài ra khi nóng lên mà không bị ngăn cản.
Tại sao mái tôn lại có hình lượn sóng?
Tiết 24:
MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt:
II. Băng kép:
1. Quan sát thí nghiệm:
C7: Đồng và thép nở vì nhiệt có như nhau hay khác nhau?
C8: Khi bị hơ nóng, băng kép luôn luôn cong về phía thanh nào?
Tiết 24:
MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt:
II. Băng kép:
1. Quan sát thí nghiệm:
C7: Đồng và thép nở vì nhiệt khác nhau
2. Trả lời câu hỏi:
C8: Khi bị hơ nóng, băng kép luôn luôn cong về phía thanh đồng .Vì đồng nở vì nhiệt nhiều hơn thép, nằm phía ngoài vòng cung.
C9: Băng kép đang thẳng. Nếu làm cho lạnh đi thì nó có bị cong không ?Nếu có ,thì cong về phía thanh thép hay thanh đồng? Tại sao ?
Tiết 24:
MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt:
II. Băng kép:
1. Quan sát thí nghiệm:
C7: Đồng và thép nở vì nhiệt khác nhau
2. Trả lời câu hỏi:
C8: Khi bị hơ nóng, băng kép luôn luôn cong về phía thanh đồng .Vì đồng nở vì nhiệt nhiều hơn thép, nằm phía ngoài vòng cung.
C9: Có nhưng cong về phía thép. Đồng co lại vì nhiệt nhiều hơn thép. Nên đồng ngắn hơn nhưng thép dài hơn và nằm phía ngoài vòng cung.
3. Vận dụng:
C10: Tại sao Bàn là điện lại tự động tắt khi đã đủ nóng?Thanh đồng của Băng kép ở thiết bị đóng ngắt của bàn là này nắm ở phía trên hay dưới?
Chốt
Băng kép
Tiếp điểm
Ti?p di?m
Lá đồng
Lá thép
Bang kộp
Đèn báo ®iện
Đèn báo điện
Ti?p di?m
Bang kộp
Lá đồng
Lá thép
C10: Khi đủ nóng ,băng kép cong lại về phía thanh đồng làm ngắt mạch điện . Thanh đồng nằm trên.
Tiết 24:
MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt:
II. Băng kép:
1. Quan sát thí nghiệm:
C7: Đồng và thép nở vì nhiệt khác nhau
2. Trả lời câu hỏi:
C8: Khi bị hơ nóng, băng kép luôn luôn cong về phía thanh đồng .Vì đồng nở vì nhiệt nhiều hơn thép, nằm phía ngoài vòng cung.
C9: Có nhưng cong về phía thép. Đồng co lại vì nhiệt nhiều hơn thép. Nên đồng ngắn hơn nhưng thép dài hơn và nằm phía ngoài vòng cung.
C10: Khi đủ nóng, băng kép cong lại về phía thanh đồng làm ngắt mạch điện, thanh đồng nằm trên.
3. Vận dụng:
Tiết 24:
MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt:
II. Băng kép:
1. Quan sát thí nghiệm:
2. Trả lời câu hỏi:
3. Vận dụng:
4. Kết luận:
- Băng kép khi bị đốt nóng hoặc làm lạnh đều cong lại.
- Người ta ứng dụng tính chất này của băng kép vào việc đóng ngắt tự động mạch điện.
Hướng dẫn tự học ở nhà
_ Đối với bài học này:
+ Học bài hoàn chỉnh C1đến C10 /VBT.
+ Làm BT : 21.1 đến 21.6 /26,27/SBT
+ Đọc phần "Có thể em chưa biết"
_ Đối với bài học ở tiết học tiếp theo:
+ Chuẩn bị: " Nhiệt kế- Nhiệt giai"
+ Tìm hiểu: Để đo nhiệt độ, ta dùng dụng cụ gì? Kể các loại nhiệt kế mà em biết?
BÀI HỌC ĐẾN ĐÂY KẾT THÚC
Trong thực tế sự nở vỡ nhiệt của chất rắn có rất nhiều ứng dụng trong đời sống và kĩ thuật.
ứng dụng trong
lắp đặt đường ray
ứng dụng trong
xây dựng cầu
ứng dụng trong
thiết bị điện tự động
Các nha sĩ khuyên không nên ăn thức ăn quá nóng.Vì sao ?
Vì men răng dễ bị rạn nứt.
Vì sao bóng đèn điện tròn đang sáng, nếu bị nước mưa hắt vào thì dễ bị vỡ ngay?
Vì bóng đang dãn nở, gặp lạnh co lại đột ngột nên bị vỡ.
Vì sao khi đỗ nước nóng vào cốc thủy tinh dày thì cốc dễ bị vỡ ?
Do cốc dãn nở không đều ở mặt trong và mặt ngoài .
Tại sao khi lợp nhà bằng tôn người ta chỉ đóng đinh ở một đầu còn đầu kia phải để tự do?
Để tôn khi gặp nóng dãn nỡ sẽ không bị vênh.
SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA VẬT RẮN
VẬT LÍ - THẾ GIỚI QUANH TA
1
2
6
5
Tại sao khi đặt đường ray xe lửa, người ta không đặt các thanh ray sát khít nhau, mà phải để có khe hở giữa chúng?
Để khi gặp nóng các đường ray có khoảng trống dãn nở, làm đường ray không bị cong lên, dễ gây ra tai nạn.
Tại sao khi xây đúc nhà lớn người ta phải dùng thép và bê tông (hỗn hợp gồm xi măng, cát - sỏi, nước)?
Vì thép và bê tông nở vì nhiệt gần như nhau, nên làm cho nhà đúc sẽ bền vững hơn.
4
3