Bài 21. Một số ứng dụng của sự nở vì nhiệt

- Em có nhận xét gì về chỗ tiếp nối giữa hai đầu thanh ray xe lửa?
Chỗ tiếp nối giữa hai đầu thanh ray xe lửa có khe hở.
Hình 21.2
- Tại sao chỗ tiếp nối giữa hai đầu thanh ray lại có khe hở?
I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt:
1. Thí nghiệm:
2. Trả lời câu hỏi:
C1:
*Trả lời:
Thanh thép nở ra (dài ra).
Có hiện tượng gì xảy ra đối với thanh thép khi nó nóng lên?
*Trả lời:
Chốt ngang bị gãy chứng tỏ khi dãn nở vì nhiệt, nếu bị ngăn cản thanh thép sẽ gây ra một lực rất lớn.
C2:
Hiện tượng gì xảy ra đối với chốt ngang chứng tỏ điều gì?
C3:
Đốt nóng thanh thép. Sau đó lắp chốt ngang và vặn ốc để siết chặt thanh thép lại. Nếu để thanh thép nguội đi thì chốt ngang cũng bị gãy. Từ đó rút ra kết luận gì?
* Kết luận:
Khi co lại vì nhiệt, nếu bị ngăn cản thanh thép có thể gây ra một lực rất lớn.
a). Khi thanh thép (1) . . .. . . . . vì nhiệt nó gây ra (2). . . . . . . . rất lớn.
b). Khi thanh thép co lại (3) . . ... . . . . nó cũng gây ra (4). . . . .rất lớn.
Chọn từ thích hợp trong khung điền vào chỗ trống của các câu sau đây:
3. Rút ra kết luận:
C4:
- nở ra
- lực
- vì nhiệt
nở ra
lực
vì nhiệt
lực
4. Vận dụng:
C5:
*Trả lời:
Chổ tiếp nối hai thanh ray xe lửa có để khe hở, khi trời nóng, đường ray dài ra do đó nếu không để khe hở, sự nở vì nhiệt của đường ray bị ngăn cản, gây ra một lực rất lớn làm cong đường ray.
Hình 21.2 là ảnh chụp chỗ tiếp nối hai đầu thanh ray xe lửa. Em có nhậ xét gì? Tại sao người ta phải làm như vậy?
C6:
Hình 21.3 vẽ gối đỡ ở hai đầu cầu của một số cầu thép. Hai gối đỡ có cấu tạo giống nhau không? Tại sao một gối đỡ phải gắn trên con lăn?
Trả lời:
- Không giống nhau. Vì một đầu được đặt trên các con lăn, tạo điều kiện cho cầu dài ra khi nóng lên mà không bị ngăn cản.
II. Băng kép:
1. Quan sát thí nhiệm :
- Băng kép gồm hai thanh kim loại có bản chất khác nhau, được tán chặt vào nhau dọc theo chiều dài của thanh.
* Trả lời: Cong về phía thanh đồng. Vì thanh đồng nở vì nhiệt nhiều hơn thép nên thanh đồng dài hơn và nằm ngoài vòng cung.
* Trả lời: Có và cong về phía thanh thép. Vì đồng co vì nhiệt nhiều hơn thép nên đồng ngắn hơn, thanh thép dài hơn và nằm phía ngoài vòng cung.
C9:
C8:
* Trả lời: Đồng và Thép nở vì nhiệt khác nhau.
C7:
2. Trả lời câu hỏi :
Đồng và Thép nở vì nhiệt như nhau hay khác nhau?
Khi bị hơ nóng, băng kép luôn cong về phía thanh nào? Tại sao?
Băng kép đang thẳng. Nếu làm cho lạnh đi thì nó có bị cong không? Nếu có thì cong về phía thanh thép hay thanh đồng? Tại sao?
C10:
Khi đủ nóng, băng kép cong lên phía trên, đẩy tiếp điểm lên trên làm ngắt mạch điện.
Tại sao Bàn Là điện tự động ngắt khi đã đủ nóng?
3. Vận dụng :
- Học sinh về nhà học bài và làm bài tập 21.1 đến 21.4 trong SBT.
- Chuẩn bị bài mới: NHIỆT KẾ - NHIỆT GIAI.
Về nhà
- Khi co dãn vì nhiệt nếu gặp vật ngăn cản có thể gây ra hiện tượng gì?
- Đồng và thép có nở vì nhiệt như nhau không? Tại sao?
- Khi băng kép bị đốt nóng có hiện tượng gì xảy ra?
CỦNG CỐ