Bài 21. Khởi nghĩa Lý Bí Nước Vạn Xuân (542-602)

Kiểm tra bài cũ
Cuộc khởi nghĩa Bà Triệu nổ ra trong hoàn cảnh nào?
Chính quyền đô hộ, thống trị dân ta với các chính sách dã man tàn bạo.
Dân ta không cam chịu áp bức bóc lột nặng nề.
Kẻ thù suy yếu, nội bộ lục đục.
a+b đúng
Bài 21 : Khởi nghĩa Lý Bí. Nước Vạn Xuân
(Tiết 1)
1.Nhà Lương xiết chặt ách đô hộ nước ta như thế nào?
A.Mặt hành chính
Chia nước ta thành các quận huyện mới:
+Giao Châu (Bắc Bộ)
+ái Châu (Thanh Hoá)
+ Đức Châu , Lợi Châu, Minh Châu (Nghệ Tĩnh)
+ Hoàng Châu ( Quảng Ninh)
Tại sao nhà Lương lại chia nhỏ nước ta như vậy?
áp dụng chính sách chia để trị
Nhằm thâu tóm quyền hành, cai quản chặt chẽ
Tổ chức bộ máy của nhà nước:
Nhà Lương thi hành chính sách phân biệt đối xử, không cho người Việt giữ những chức vụ quan trọng.

=> Thực hiện chế độ "sĩ tộc" : chỉ sử dụng những tôn thất và những người thuộc dòng họ lớn giữ chức vụ quan trọng trong bộ máy nhà nước.
Chính sách cai trị

TiÕn hµnh bãc lét d· man tµn b¹o.
Thø sö Giao Ch©u lµ Tiªu T­ ®Æt ra hµng tr¨m thø thuÕ:
+ Trång c©y d©u cao 40 cm còng ph¶i nép thuÕ.
Ng­êi d©n nghÌo khæ ph¶i b¸n vî ®î con ®Ó nép thuÕ.
Sö s¸ch Trung Quèc thó nhËn “ Tiªu T­ tµn b¹o mÊt lßng d©n”.
Thứ sử Tiêu Tư
Tham lam tàn bạo
Đặt ra hàng trăm thứ thuế vô lý
=> Nguyên nhân dẫn tới các cuộc khởi nghĩa của nhân dân chống lại ách đô hộ nhà Lương.

Việc sắp đặt
quan lại cai trị
Mặt
hành chính
Chính sách
cai trị
Nhân dân
Nhân dân
khởi nghĩa
2. Khởi nghĩa Lý Bí. Nước Vạn Xuân thành lập.

a. Người lãnh đạo (Lý Bí ).
b. Nguyên nhân cuộc khởi nghĩa.
c. Diễn biến khởi nghĩa.
d. Kết quả.
e. ý nghĩa.
a.Đôi nét về Lý Bí:
Lý Bí ( Lý Bôn ), quê ở Thái Bình (mạn bắc Sơn Tây ).

Tổ tiên là người Trung Quốc, sang lập nghiệp nước ta từ lâu.

Lý Bí

Ông đuợc cử giữ chức chỉ huy quân đội ở Đức Châu ( nam Nghệ An- Hà Tĩnh ).
Nhưng sau vì căm ghét bọn đô hộ , ông từ quan về quê chuẩn bị khởi nghĩa.
b. Nguyên nhân cuộc khởi nghĩa.
Vì nhân dân rất căm phẫn chế độ thống trị tàn bạo,khắc nghiệt của nhà Lương.
Mong muốn dành độc lập tự chủ cho đất nước.
Lý Bí là người có tài và uy tín lớn.
Nơi Lý Bí chuẩn bị khởi nghĩa.
Xuân 542,Lý Bí dấy cờ khởi nghĩa
c. Diễn biến khởi nghĩa.
TriệuTúc
Tinh Thiều
Phạm Tu
Phạm Tu
c. Diễn biến khởi nghĩa.
Mùa xuân năm 542, Lý Bí phất cờ khởi nghĩa ở Thái Bình ( bắc Sơn Tây).
Tiến trình cuộc khởi nghĩa thế nào?
Gần 3 tháng, nghĩa quân chiếm hầu hết các quân huyện.

Tiêu Tư hoảng sợ, vội bỏ thành Long Biên chạy về Trung Quốc.
Nơi Lý Bí chuẩn bị khởi nghĩa.
Xuân 542,Lý Bí dấy cờ khởi nghĩa
Điểm tập trung quân Lương.
c. Diễn biến khởi nghĩa.
Nơi Lý Bí chuẩn bị khởi nghĩa.
Xuân 542,Lý Bí dấy cờ khởi nghĩa
Điểm tập trung quân Lương.
4/542,ta đánh bại quân Lương.
Đầu năm 543, nhà Lương lại kéo quân sang lần 2, ta chủ động đánh bại chúng ở Hợp Phố.
Nơi Lý Bí chuẩn bị khởi nghĩa.
Xuân 542,Lý Bí dấy cờ khởi nghĩa
Điểm tập trung quân Lương.
543,Nhà Lương tấn công lần 2
Ta chủ đông đón đánh địch.
4/542,ta đánh bại quân Lương.
Tại sao nghĩa quân lại chủ động tiến đánh trước ?
=>Tạo thế chủ động, gây bất ngờ cho địch, khiến địch không đề phòng mà thất thủ.

d. Kết quả.

Quân Lương bị đại bại,
tướng địch bị giết gần hết.
Lý Bí đã làm gì sau cuộc
khởi nghĩa ?
Lý Bí lên ngôi hoàng đế, lấy hiệu là Lý Nam Đế.
Đặt tên nước là Vạn Xuân, lấy niên hiệu là Thiên Đức, đóng đô ở vùng cửa sông Tô Lịch ( Hà Nội ).
Lý Nam Đế thành lập triều đình với 2 ban văn , võ:
+ Triệu Túc giúp vua cai quản mọi việc.
+ Đứng đầu ban văn là Tinh Thiều.
+ Đứng đầu ban võ là Phạm Tu.
=> Đây là bộ máy nhà nước PK độc lập Trung ương tập quyền sơ khai.
Sơ đồ bộ máy nhà nước .
Trả lời câu hỏi :
T¹i sao Lý Nam §Õ l¹i ®Æt tªn n­íc lµ V¹n Xu©n ?
§Æt tªn n­íc lµ V¹n Xu©n v× LÝ Nam §Õ mong muèn ®Êt n­íc lu«n t­¬i ®Ñp nh­ mïa xu©n tr­êng tån m·i m·i
e. ý nghĩa.


Nước ta có giang sơn , bờ cõi riêng, không còn lệ thuộc vào Trung Quốc, ý chí độc lập của dân tộc Việt Nam rất đậm nét.

Câu ngạn ngữ truyền tụng trong dân gian nói lên tài trí Lý Bí:
"Nước lã mà vã nên hồ
Tay không ma nổi cơ đồ mới ngoan"
Hai câu đối hai bên bàn thờ Lý Nam Đế trong đền thờ làng Giang Xá:
"Thiên Đức hồng cơ long tỉnh Bắc
Vạn Xuân cung quyết phượng thành đ

Nghĩa là:
Người dựng nghiệp đỏ như rồng bay trên đỉnh Bắc là Thiên Đức
Đất xây triều vàng tựa phượng múa dưới thành Đông nước Vạn Xuân.
A- Chia lại các các quận huyên để dễ cai trị.
B- Thi hành chính sách phân biệt đối sử.
C- Đặt ra hàng trăm thứ thuế vô lí .
D- Cả a, b, c.
C©u 1:
§iÒu nµo chøng tá nhµ L­¬ng siÕt chÆt ¸ch ®« hé ®èi víi nh©n d©n ta?
C©u 2:
H·y ®iÒn nh÷ng n¨m th¸ng x¶y ra sù kiÖn t­¬ng øng
A- _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ LÝ BÝ phÊt cê khëi nghÜa t¹i Th¸i B×nh.
B- _ _ _ _ _ _ _ _ nhµ L­¬ng ®em qu©n sang ®µn ¸p lÇn thø 2.
C- _ _ _ _ _ _ nghÜa qu©n ®¸nh b¹i ®Þch ë Hîp Phè
Mùa xuân 542
Tháng 4/542
Năm 543
Bài học kết thúc.
Dặn dò học sinh:
Các em học theo các câu hỏi cuối bài.
Soạn bài tiếp theo.